Hij droomde van 30 procent om incontournable te worden in Vlaanderen. Die dertig procent haalt de N-VA niet, behalve dan in het Antwerpen van voorzitter De Wever. Maar partijvoorzitter De Wever heeft een belangrijke troost en troefkaart: zonder hem lukt het niet.

Dat maakte De Wever ook duidelijk in zijn speech voor zijn partijgenoten. 'We blijven de grootste partij met kop en schouder.' En dus gaat hij het initiatief nemen in Vlaanderen.

De huidige Vlaamse coalitie verliest een pak zetels. De N-VA gaat er acht achteruit, CD&V ook acht en Open VLD drie. Toch hebben de huidige regeringspartijen nog een meerderheid van 70 op 124 zetels. CD&V inruilen voor SP.A, een coalitie maken zoals in Antwerpen, kan theoretisch. Maar de meerderheid is zo krap (64/124 zetels) dat die eigenlijk onhaalbaar is.

Belangrijker voor De Wever is dat een coalitie tegen hem (CD&V, Open VLD, Groen, SP.A) ook onmogelijk is. De vier komen één zetel te kort. En dus is De Wever ook met 24,9 procent incontournable. Zonder N-VA gaat het niet aan Vlaamse kant (tenzij de vier er ook nog de PVDA bijnemen).

Voor alle duidelijkheid: de N-VA en Vlaams Belang samen hebben evenmin een meerderheid.

De Wever gaat als leider van de grootste partij de andere partijen uitnodigen voor een gesprek over de vorming van een Vlaamse regering. Ook Vlaams Belang krijgt een uitnodiging. Maar de kans dat hij gaat voor een voortzetting van de huidige coalite met CD&V en Open VLD, is groot. Beide hebben net zoals N-VA verloren, wat hen niet te veeleisend zal maken.

Federaal wordt het nog moeilijker. Een voortzetting van Zweeds lijkt onmogelijk. De Vlaamse partijen verliezen op federaal niveau samengeteld 16 zetels. In Wallonië staat ook de MR duidelijk op verlies (- 6 zetels). Ook de PS verliest maar veel minder (- 3 zetels), en is nog steeeds de grootste in Franstalig België. Het verlies van CDH is fors: - 4 zetels. Ecolo wint zeven zetels, de PTB/PVDA zelfs tien.

Dit is waar De Wever voor waarschuwde tijdens de campagne. Wallonië kiest links. Als daar een linkse regering op de been wordt geholpen, wordt een federale regering als optelsom van de Vlaamse en Waalse regering haast onmogelijk.U weet dat De Wever twee veto's had bij het begin van de campagne: tegen de PS en tegen Ecolo.

De Wever weet natuurlijk dat het initiatief voor een federale regering bij de koning ligt. Maar ook daar probeert hij de sleutels in handen te houden. De N-VA-voorzitter sloot vanavond in zijn speech uit dat er een federale regering zonder Vlaamse meerderheid zou komen. 'Dat willen wij niet.' En, zei hij: 'nog nooit heeft de kiezer zo massaal Vlaams-nationaal gestemd.' Hij herhaalde dit nog eens tijdens het voorzittersdebat op de VRT.

De Wevers analyse klopt

Bart De Wever verloor dan wel de verkiezingen, tegelijkertijd ziet hij zijn analyse vorm krijgen: een onbestuurbaar land dat nieuwe hervormingen, wat hem betreft in confederale zin, nodig heeft. De groei van Vlaams Belang is een instrument voor hem. Net zoals de volgende door hem geleide Vlaamse regering een strijdros tegen de Belgische constructie wordt. Dat hij een federale regering zonder Vlaamse meerderheid niet zou aanvaarden, was een eerste schot voor de boeg.

Overigens leert een blik op de politieke families in de Kamer dat de socialistische familie van PS en SP.A duidelijk groter is dan de liberale: 29 tegen 26 zetels. CD&V en CDH samen hebben er 17 en staan pas vierde, want de ecologisten halen 21 zetels.

Vlaams Belang wint 17 zetels

Het Vlaams Belang hoopt dat de partij niet aan de zijlijn moet blijven staan na de zege van vandaag. De vooruitgang van de partij is alvast erg fors, met winsten van 10 procentpunten en meer. In zetels berekend klimt de partij van 6 naar 23 om zo de tweede partij van Vlaanderen te worden. Federaal wint Vlaams Belang 15 zetels.

Het herstel van Vlaams Belang was niet onverwacht, maar de uitslagen overtreffen nog de verwachtingen. De winst komt ook niet uitsluitend van de N-VA. Die partij lijdt wel bijna overal verlies, maar Vlaams Belang werft duidelijk ook bij de drie traditionele partijen, CD&V, Open VLD en SP.A.

De andere grote verrassing van 26 mei zijn de tegenvallende resultaten van Groen. De ecologische partij blijkt te vroeg te hebben gepiekt, net als de klimaatbeweging waarop ze surfte. Er is sprake van een lichte vooruitgang op de meeste plaatsen, maar niet de opmars die nog enkele weken geleden uit peilingen bleek. De groenen hebben traditioneel een groot kiezerspotentieel, maar slagen er zelden in het om te zetten in tastbaar succes. Ook dit keer weer was de campagne een tegenvaller. De vrees voor groene regelneverij en belastingverhogingen blijft een hindernis.

Twee elementen bieden troost aan de ecologisten. De kleine winst in percentages (+1,7) zou wel vier extra zetels betekenen voor Groen in het Vlaams parlement. In het federale parlement wint Groen twee zetels. Ecolo wint dan weer fors in Wallonië en zeker in Brussel, waar de partij even de grootste leek te worden maar strandde op de tweede plek.

Ook PVDA is een winnaar. In Vlaanderen haalt de partij met 5,4 procent uiterst nipt de kiesdrempel, het levert haar vier zetels op. Federaal is de winst (samen met de Waalse PTB) nog groter: de partij gaat van twee naar twaalf.

Hilde Crevits bergt ambities op

Het Hilde Crevits-effect waarop CD&V rekende, blijft uit. Zelfs in haar eigen West-Vlaanderen doet de kandidaat-minister-presidente het niet fantastisch. Haar lijst zakt 2 procentpunten, al wordt CD&V wel de grootste in West-Vlaanderen. Dat verschijnsel werkt minder door op de Kamerlijst, getrokken door Hendrik Bogaert. Ook in de thuisprovincie van voorzitter Wouter Beke, Limburg, blijft CD&V onder de verwachtingen met -4 procentpunten. Als de christendemocraten niet fors uitpakken in hun twee sterkste provincies, kan de globale uitslag niet sterk zijn. De uitslag van het Vlaams Parlement geeft CD&V amper 15 procent (min 5 procentpunten), lang niet de 20 procent waar de partij op hoopte.

Voorzitter Beke heeft al nederig de nederlaag erkend. 'Het resultaat is teleurstellend.' Hilde Crevits moest toegeven dat haar ambities voor het hoogste politieke ambt in Vlaanderen moeten worden opgeborgen.

Open VLD houdt stand, zegt Rutten

De uitslagen voor de SP.A zijn evenmin goed. In het Vlaams Parlement verliest de partij 4 procentpunten en strandt ze op 10,3 wat net iets meer is dan de 10,2 van Groen. Ook in de Kamer is de SP.A nog heel nipt groter dan de groene concurrent.

De droom van Gwendolyn Rutten om de tweede partij in Vlaanderen te worden, ging eveneens stuk vandaag. Open VLD staat vierde met 13 procent, een verlies van één procentpunt. De positieve, hoffelijke vibe waarop Gwendolyn Rutten rekende, is er duidelijk niet gekomen. De liberalen hebben zich niet kunnen onderscheiden van de N-VA. Maar wie de nederlaag van de andere partijen bekijkt, begrijpt dat voorzitster Rutten vindt dat haar partij heeft standgehouden.

De eerste resultaten uit Heist-op-den-Berg gaven meteen de tendens weer: verlies voor N-VA en CD&V, forse winst voor Vlaams Belang. Wel blijft de N-VA van Bart De Wever in Antwerpen veruit de grootste partij. Zowel voor de Kamer als het Vlaams Parlement blijft ze boven de dertig procent. Maar de monsterscore van vijf jaar geleden evenaart de N-VA niet. Kandidaat-premier Jan Jambon haalt federaal de meeste voorkeursstemmen (187.826), gevolgd door Tom Van Grieken (122.232) en Peter Mertens (46.802). Op Vlaams niveau is Bart De Wever met 242.386 voorkeursstemmen veruit de populairste politicus in Antwerpen.

Bij Vlaams Belang zien lijsttrekkers Filip Dewinter (Vlaams) en Tom Van Grieken (Kamer) een wederopstanding. In 2014 verloren ze maar liefst twaalf procentpunt in de provincie. Nu schurkt extreemrechts tegen de twintig procent aan. Zowel Vlaams als federaal wordt Vlaams Belang de op een na grootste Vlaamse partij. 'Zes jaar geleden waren we ten dode opgeschreven', verklaarde Filip Dewinter, die de Vlaamse lijst in Antwerpen trok. 'Nu is Vlaams Belang uit zijn as herrezen. Andere partijen zien nu zwarte sneeuw, het cordon moet doorbroken worden.' In zijn overwinningsspeech reikte Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken meteen de hand aan de andere partijen. 'In een democratie telt elke stem. Ik reik eenieder de hand die een beter Vlaanderen wil.'

N-VA-voorzitter en Antwerps burgemeester Bart De Wever, die kandidaat-minister-president is, feliciteerde Vlaams Belang en zei dat hij als grootste partij een Vlaamse regering wil vormen. Als hij minister-president zou worden, dan krijgt Antwerpen een andere burgemeester.

Naar alle resultaten ›

Regeringspartij CD&V deelt in Antwerpen mee in de klappen. Waar de partij in 2014 voor het Vlaams Parlement nog 20 procent haalde, strandt ze nu op 11,4 procent. Federaal moet ze vijf procentpunt prijsgeven, en komt ze ook uit 11,1 procent. De uitslag van Open VLD blijft rond de tien procent stabiel. In Mechelen wint Open VLD drie procentpunt en komen de liberalen uit op 17,1 procent, dankzij Vlaams lijsttrekker en Mechels burgemeester Bart Somers.

Van een groene golf is in Antwerpen geen sprake. De partij behaalt een lichte winst en komt net boven de elf procent uit. Meyrem Almaci en Kristof Calvo konden de verwachtingen niet helemaal inlossen. 'We zetten stappen vooruit, maar het mocht meer zijn', zei Almaci. 'Ik ben zeer fier.' Groen wordt in Antwerpen groter dan de SP.A. De socialisten blijven steken op 7,9 procent, en doen het zo nog slechter dan in 2014. In de stad Antwerpen moet Groen met 17,7 procent enkel de N-VA (29 procent) laten voorgaan. Vlaams Belang komt er uit op 13,9 procent. SP.A zakt weg tot 9,8 procent.

De PVDA deed het dan weer wel goed. In de stad Antwerpen haalt ze 11,7 procent. In de provincie komt de extreemlinkse partij van Peter Mertens boven de kiesdrempel uit. In 2014 miste Peter Mertens zijn zetel op een haar na. Nog eens vijf jaar zonder een Vlaamse zetel was een nachtmerriescenario.

De N-VA blijft de grootste partij in Limburg, zowel voor de Kamer als het Vlaams Parlement. Maar in 2014 ging ze er nog vlot over de dertig procent. Nu blijft de partij, aangevoerd door Zuhal Demir en Steven Vandeput, steken op 22 procent. De twee N-VA'ers haalden wel de meeste voorkeursstemmen in hun provincie. Op federaal niveau komt Wouter Beke op de tweede plaats, na Demir.

'De cijfers van Limburg zijn niet fijn voor ons', verklaarde Zuhal Demir aan Het Belang van Limburg. 'Ik vind dat de kiezer heel duidelijk gesproken heeft. Het wordt tijd dat alle partijen het signaal van de kiezer au sérieux nemen.'

Vlaams Belang wordt - zonder bekende namen - de tweede partij en wipt zo over de CD&V. Op Vlaams niveau haalt CD&V 19,2 procent, Vlaams Belang 20,2 procent. In de thuisprovincie van voorzitter Wouter Beke blijft CD&V zo onder de verwachtingen. Beke moet het bijvoorbeeld ontgelden in zijn eigen kanton Beringen: 4,3 procentpunt verlies. In Peer, Maaseik en Maasmechelen wist de extreemrechtse partij zelfs de meeste kiezers te verleiden. In Bree, Pelt en Riemst staan de christendemocraten bovenaan.

Heeft de CD&V in Limburg te lijden onder het afscheid van Jo Vandeurzen? 'Hij stond op onze lijst en heeft ontzettend goed werk geleverd', zegt Vera Jans (CD&V), die op de tweede plaats van de Vlaamse lijst stond. 'Daaraan zal het zeker niet gelegen hebben.' Wel is ze ontgoocheld in het resultaat van haar partij. 'We zien dat alle traditionele partijen achteruitgaan.'

De SP.A van Meryame Kitir verliest in Limburg 3,9 procentpunt en strandt op 13,8 procent. De PVDA komt met 5,6 procent boven de kiesdrempel uit. Groen boekt met 6,9 procent slechts een lichte winst. En Open VLD zakt licht tot 12 procent.

Naar alle resultaten ›

De voorlopige uitslagen wijzen erop dat Groen de verwachting – richting 15 procent en zeker ruim boven de 10 procent – niet zal waarmaken. Bij de Vlaamse verkiezingen wint de partij (voorlopig) maar 1,3 procent en komt ze op 10,0 procent. Zoals het er nu uitziet, zal de groene fractie in het Vlaams parlement (15 zetels) wel groter zijn dan die van SP.A (13 zetels). Maar dat lijkt meer te zeggen over het verlies bij de socialisten dan over de winst van Groen.

Ook in de Kamer wint Groen maar een klein beetje bij. De partij haalt 0,8 procent meer, maar net niet 10 procent van de uitgebrachte stemmen.

Met name in landelijk gebied, buiten de (centrum)steden, blijft Groen voorlopig onder de 10 procent. In het West-Vlaamse Hooglede verliest Groen bij de Vlaamse verkiezingen zelfs 0,5 procent bij de Vlaamse verkiezingen. De partij haalt er slechts 5,0 procent van de stemmen. Ook in het Oost-Vlaamse kanton Kaprijke verliest Groen (-0,9 procent naar 7,1 procent van de stemmen). In Mol blijft Groen zonder winst of verlies steken bij 6,8 procent.

In de centrumsteden lijkt Groen stand te houden, maar ook daar zijn de eerste resultaten niet denderend en ruim onder de voorspelde 15 procent. In Kortrijk wint de partij bij de Vlaamse verkiezingen meer dan één procent, maar ze haalt er voorlopig net niet de 10 procent. Ongeveer hetzelfde doet zich voor in Hasselt. Daar wint de partij 1,4 procent, maar ook daar blijft Groen onder de 10 procent.

Alleen in Antwerpen, Leuven en Gent doet Groen het voorlopig goed. In Gent lijkt ze zelfs met 21 procent (+4,8 procent) de meeste stemmen voor het Vlaams parlement gehaald te hebben. De partij wint ook in kanton Antwerpen (Vlaams Parlement) meer dan 3 procent en klimt naar 17,4 procent. Na N-VA is Groen er voorlopig de grootste partij. Hetzelfde verhaal in de kanton Leuven: daar wint de partij volgens de eerste cijfers 4 procent en haalt ze 19,5 procent van de stemmen.

Van in het begin van de avond reed de groene formatie aan kop. Groen is met voorsprong de grootste Nederlandstalige partij met 20,6% van de Vlaamse stemmen. Ecolo wint 9,1 procent tot 19,2 procent, maar moet wel de PS laten voorgaan. Vooral in het noorden van Brussel houden de socialisten stand.

De groene golf die bij de gemeenteraadsverkiezingen ingezet werd, houdt dus aan. Alleen scoren de groenen net niet sterk genoeg om het initiatiefrecht te krijgen.

N-VA wint licht en wordt de tweede partij. Mogelijk hoopte de partij op meer, nadat de laatste peiling van HLN en VTM voorspelde dat ze de grootste zou worden. De Vlaams-nationalisten, die zonder bekende namen naar de kiezer trokken, winnen 1 procentpunt en worden de tweede partij met 18%.

Guy Vanhengel van Open VLD haalt de meeste voorkeurstemmen binnen. Toch moet zijn partij, bij de vorige verkiezingen nog de populairste Vlaamse partij, meer dan 10 procentpunten inleveren en zich tevreden stellen met de derde plaats. Ook de socialisten van One Brussels moeten inleveren, ondanks een goede persoonlijke score van lijsttrekker Pascal Smet. CD&V is maar de zesde partij en heeft maar één verkozene meer.

De burgerpartij Agora is een opvallende nieuwkomer. De partij haalt 5,5 procent van de stemmen binnen en is daarmee zeker van een zitje. De burgerbeweging wil een gelote burgerassemblee organiseren die de Brusselse diversiteit weerspiegelt. 'We organiseren een assemblee en loodsen mensen daarin. Mijn rol zal enkel zijn om die assemblee te vertegenwoordigen. Dat is de enige rol van de verkozene, naast het lobbyen voor zo'n permanente assemblee.'

Aan Franstalige kant verliezen de klassieke partijen PS, MR en CDH. Toch blijft de PS de grootste partij, voor Ecolo en MR. Het is opvallend hoe vooral het noorden van Brussel rood kleurt. Défi houdt stand, PTB groeit fors en wordt groter dan CDH.

Overigens is het aandeel Vlaamse stemmen voor het Brussels parlement flink gestegen. Vijftien procent van de kiezers stemden voor een Nederlandstalige lijst, waar dat vorige keer nog elf procent was. Goed voor 67.440 Nederlandstalige stemmen, weet Bruzz.

Groenen ook de grootste in Vlaams Parlement en Kamer

In Brussel moesten Vlaamse kiezers vandaag vier bolletjes inkleuren: voor de federale, Brusselse, Vlaamse en Europese verkiezingen.

Ook voor het Vlaams Parlement staat Groen ruim op kop met 28 procent. N-VA haalt 19 procent. In totaal zijn zes Brusselse zitjes te verdelen. Daarvan gaan er twee naar Groen en twee naar N-VA. Open VLD en One Brussels halen elke één zetel. CD&V'er Benjamin Dalle raakt niet verkozen.

In de Kamer wordt Ecolo met 709 stembureaus geteld de grootste Brusselse partij met 21,4 procent. Lijsttrekster Zakia Khattabi zet ook een goede persoonlijke score neer - ze moet uittredend minister Didier Reynders (MR) laten voorgaan maar scoort beter dan de burgemeester van Sint-Joost Emir Kir (PS). Ook Tinne Van der Straeten (Groen) zet een puik persoonlijk resultaat neer en sleept vanop de derde plek een zitje in de wacht. Daarmee zou voor het eerst sinds de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde een Vlaamse Brusselaar in de Kamer zetelen. MR blijft de tweede partij, PS zakt naar de derde plek. Défi houdt stand. PTB-PVDA, met de Vlaamse Maria Vindevoghel als lijsttrekster wint fors en haalt 11,1%. Het is nog niet duidelijk op welke taalrol Vindevoghel komt, dat hangt ervan af in welke taal zij de eed zal afleggen.

'Positief verhaal in Brussel wordt gesmaakt'

Voor de Brusselse burgemeester Philippe Close ligt de tijd van de schandalen in Brussel met deze verkiezingen achter ons. 'We hebben getoond dat we een positief verhaal maken in Brussel en dat wordt gesmaakt.' Hij is wel bezorgd over de opkomst van Vlaams Belang en de houding van N-VA.

'Zo hebben we De Wever nog nooit gehoord. Hij zet de poort duidelijk open voor een samenwerking met Vlaams Belang. Je voelt dat hij confederalisme op tafel wil leggen en zijn woorden zijn onacceptabel voor ons. Je kan geen twijfel zaaien over samenwerking met extreemrechts, zeker niet als je op voorhand aan je kiezers hebt gezegd dat je dat nooit ging doen.'

Aan Nederlandstalige kant een ander verhaal. 'We hebben de afgelopen maanden een ontzettende goede campagne gevoerd, maar helaas heeft dat zich niet vertaald in de stemmen die we gedacht hadden te kunnen halen', sprak Pascal Smet de militanten toe. 'We begrijpen eigenlijk niet goed hoe het komt, maar de uitslag is wat ze is.' Smet steekt meteen de hand uit naar Groen. 'Ze delen veel van de gedachten met ons: het veranderen van de stad, luchtkwaliteit, minder auto's.'

Groen feest

'Deze avond breidt de groene golf zich uit', sprak Zakkia Khattabi de partijmilitanten toe. Ook Groen-voorzitter Meyrem Almaci was optimistisch. 'Dit is onze vierde overwinning op rij.'

De groene burgemeester van Watermaal-Bosvoorde, Olivier Deleuze (Ecolo), ziet dat de verhoudingen in Brussel duidelijk veranderd zijn. 'Enerzijds is de klimaatopwarming echt een thema geworden, en anderzijds verandert Brussel', analyseert Deleuze. 'Dat zie je in alle wijken. Het is een moderne stad die nu duidelijk voor groen stemt.' Deleuze wil het vel van de beer niet verkopen voor hij geschoten is. 'Het is nog te vroeg om te zeggen of we de grootste partij worden, maar in vergelijking met 2014 is het resultaat schitterend, want we halen mogelijk een verdubbeling.'

Vlaamse kandidaten Kamer niet gevonden

Sinds de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde was er geen Brusselse vertegenwoordiging in de Kamer, omdat er te weinig Brusselse Vlamingen zijn om hun kandidaat verkozen te krijgen. Daarom zetten zowel Groen als SP.A kandidaten op de lijst van hun Franstalige zusterpartij. Zo staat Tinne Van der Straeten (Groen) op de derde plaats op de Ecolo-lijst en Lydia Dujardin-Desloover (SP.A) op de vijfde plaats bij PS. Ook PvdA en PTB komen als één lijst op, met de Vlaamse Maria Vindevoghel als lijsttrekker. De kans is dus reëel dat we deze keer wel een Vlaamse Brusselaar in de Kamer krijgen.Al heeft dat ook nadelen: Groen laat weten dat verschillende kiezers lieten weten dat ze de partij niet konden vinden, omdat ze niet wisten dat ze de Groen-kandidaten op de Ecolo-lijst moesten zoeken.

Lange wachtrijen

De stembusgang in Brussel verliep vlot. Hier en daar stonden lange wachtrijen, waardoor zelfs twee straten tijdelijk werden afgesloten voor het verkeer. De wachttijd liep op omdat te veel kiezers rond dezelfde tijd gingen stemmen, niet door technische problemen.

Het was wel onrustig door een betoging van de gele hesjes. De actievoerders wilden in de Europese wijk betogen tegen het beleid van de EU. Omdat de demonstratie niet was aangevraagd, greep de politie in en omsingelde de groep in de buurt van het Noordstation. Een aantal actievoerders kon ontkomen en richtte vernielingen aan rond de Beurs en aan het PS-hoofdkwartier. Een twintigtal mensen werd gearresteerd in het centrum.

Naar alle resultaten ›

Verlies, verlies, verlies: dat is 26 mei 2019 voor CD&V. De partij hoopte met het 'Hilde-effect' op een electorale remonte, maar het tegendeel blijkt waar. Met 5,2 procentpunten is CD&V is een van de grootste verliezers in het Vlaams Parlement. Het brengt de partij op 15,3 procent en voorlopig op 19 zetels. Dat betekent een verlies van acht zetels. In de Kamer zakt de partij bijna 3,5 procentpunten, naar 15,2 procent.

Voorzitter Wouter Beke sprak de militanten toe. 'De verkiezingsuitslag noopt tot bescheidenheid,' zei Beke. 'We willen ook bescheiden zijn. We zullen ook verantwoordelijk zijn, als we de komende dagen worden uitgenodigd.'

'De kiezer heeft gesproken en dat is een duidelijk signaal', zei Beke aan de VRT. 'We moeten niet flauw doen. Ik had betere cijfers verwacht. Die zijn er niet en dus is het resultaat teleurstellend. Maar ik blijf fier op de manier waarop Hilde ons in de campagne gezet heeft: met fatsoen, respect, flair en authenticiteit. Ik blijf er van overtuigd dat daar Vlamingen blijven achterstaan.' Beke heeft geen spijt van die stijl: 'Als het gaat om stijlverandering – meedoen met polarisering en schofferen van anderen – dat is dat niet het DNA van onze partij.'

Hilde Crevits noemde de uitslag op haar beurt 'niet zo goed', maar sprak de militanten ook moed in: 'Ik heb in al die jaren dat ik aan politiek doe nog geen vibe gevoeld zoals ik die voorbije weken heb gevoeld, en daar hebben jullie voor gezorgd. Mensen, laat het hoofd niet hangen. De kiezer heeft altijd gelijk, en met dat gedrag moeten wij nu voorwaarts. Eén iets moeten we blijven bewaren, en dat is de stijl waarop we de vorige weken campagne hebben gevoerd. We kijken fier rechtop naar de toekomst, want men heeft ons nodig.'

Maar minister-president worden, dat zit er niet meer in: 'De ambities voor minister-president moeten worden opgeborgen', zei Crevits.

Desastreus

Toch is de uitslag voor CD&V desastreus te noemen. In de kieskring West-Vlaanderen blijf het ‘Hilde-effect’ uit en staat de partij op 2 punten verlies. Ze gaat niet alleen achteruit in steden als Oostende en Kortrijk, maar ook in plattelandsgebied als Avelgem. Eigenlijk verliest ze bijna overal. In kanton Torhout, de thuisbasis van Hilde Crevits, staat CD&V op 3 procent verlies.

In andere provincies zakt de partij ook stevig. Voorzitter Wouter Beke moet het bijvoorbeeld ontgelden in zijn eigen kanton Beringen: 3,2 procentpunt verlies. In Limburg steekt Vlaams Belang CD&V zelfs voorbij als tweede grootste partij: CD&V zakt met 4,1 punten naar 19,2 procent. Vlaams Belang haalt er 20,2 procent.

In Vlaams-Brabant slaagde Koen Geens er enigszins in de schade te beperken: CD&V zakt er 'maar' 4 punten naar 13,5 procent voor de Kamer. Ook in Oost-Vlaanderen gaat CD&V er met Joke Schauvliege 4,4 punten op achteruit. CD&V zakt daarbovenop ook in Brussel met 3,1 punten naar 7,8 procent. Ze haalt er nog amper één zetel. In Antwerpen is het verlies het grootst: de christendemocraten verliezen 8,6 procenpunten.

'Mensen niet marginaliseren'

Sammy Madhi, voorzitter van CD&V Jongeren, noemde voor de camera's van de VRTde goede uitslag van Vlaams Belang 'een ramp voor de samenleving'. 'We moeten naar de mensen blijven luisteren,' zei Madhi. 'We mogen de mensen niet marginaliseren. We moeten luisteren naar wat mensen denken en wat hun angsten zijn. We moeten ons verder blijven bezinnen zodat we ervoor zorgen dat mensen niet stemmen voor een extreme partij.’ Vijf jaar oppositie was voor Madhi niet aan de orde: 'We blijven een bestuurspartij.' Madhi verklaart het succes van het Belang deels door het gebruik van sociale media: 'Vlaams Belang is op sociale media heel sterk bezig. CD&V zou zich op dat vlak moeten hernieuwen'.