Europees Parlement eist "bevriezing" toetredingsgesprekken Turkije

Het Europees Parlement eist dat de toetredingsgesprekken van Turkije met de Europese Unie tijdelijk worden stilgelegd. In een stemming vandaag haalden de voorstanders van zo'n tijdelijke bevriezing het met een overweldigende meerderheid. De vergeldingsacties van de Turkse regering na de poging tot coup zijn niet in verhouding tot de feiten zelf, zeggen de indieners van het voorstel. Ze eisen dat de Europese Commissie en de afzonderlijke lidstaten gelijkaardige initiatieven nemen. Turkije reageert afwijzend.

Het voorstel, een initiatief van de christen- en sociaaldemocratische, liberale en groene fracties, werd met 479 stemmen goedgekeurd. 37 parlementsleden stemden tegen, 107 anderen onthielden zich.

De toetredingsgesprekken tussen Turkije en de Europese Unie zijn al sinds 2005 aan de gang, maar verlopen erg moeizaam. Europa kan zich maar moeilijk vinden in de totalitaire regeerstijl van de Turkse president Erdogan. De veelvuldige schendingen van de mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting stuiten veel Europese beleidsmakers tegen de borst. De beloften die de Duitse bondskanselier Angela Merkel Erdogan maakte in ruil voor medewerking bij het terugsturen van migranten, werden evenmin op applaus onthaald.

De gewelddadige en overtrokken reactie van Turkije tegen vermeende deelnemers aan de coup, bleek voor veel Europarlementsleden de laatste druppel te zijn.

Onconventioneel

De maatregelen die het Europees Parlement vraagt, maken eigenlijk geen deel uit van het handboek voor de toetredingsgesprekken. Volgens de richtlijnen beslist de Europese Commissie om de gesprekken te schorsen en dat enkel indien Turkije "herhaaldelijk en op ernstige wijze de kernwaarden van de Europese Unie overtreedt".

In zo'n geval moet elke lidstaat verplicht afzonderlijk instemmen met een hervatting van de onderhandelingen. Bij een "bevriezing", zoals vandaag geëist wordt, hoeven de lidstaten zich niet afzonderlijk uit te spreken.

"Regels partnerschap niet nageleefd"

Het Europees Parlement noemt ook enkele voorwaarden op voor het hervatten van de gesprekken: het opheffen van de noodtoestand die sinds de poging tot coup van kracht is, het herstellen van de rechtsstaat, en het naleven van de mensenrechten.

"Turkije is een belangrijke partner voor de Europese Unie", klinkt het voorts, "maar bij een partnerschap moeten beide partijen bereid zijn om samen te werken." Het optreden van de Turkse regering getuigt hier niet van, want Ankara leidt het land steeds verder van "het Europese pad" weg.

Signaal

"We hebben de onderhandelingen met Turkije niet stopgezet, maar alleen bevroren", zegt Europarlementslid Ivo Belet (EVP) in "Het Journaal", "precies om de communicatie met Turkije te blijven mogelijk maken en de vluchtelingendeal niet op de helling te zetten".

"Maar we kunnen niet blijven wegkijken naar wat er gebeurt", stelt Belet. "Er is een genadeloze repressie aan de gang en we wilden als Europees parlement een heel sterk signaal geven. Ik denk dat de boodschap is aangekomen want de Turkse president Erdigan heeft gezegd dat de Europese staatshoofden- en regeringsleiders er zich van moeten distantiëren."

Vrees voor vluchtelingenakkoord

De vraag is in hoeverre de oproep van het Europees Parlement navolging zal vinden. De Europese Commissie en de lidstaten zijn immers niet verplicht om op de vraag in te gaan.

De meeste lidstaten zijn ook tegen een opschorting van de toetredingsgesprekken omdat ze vrezen dat Ankara het migrantenakkoord dan zal opblazen. Het hoofd van de Europese diplomatie, Federica Mogherini, pleitte deze week nog voor het openhouden van de communicatiekanalen. Een eventuele bevriezing zou volgens haar negatief zijn voor iedereen.

"Maar over twee weken is er een Europese top waarin de staatshoofden- en regeringsleiders de vraag zullen krijgen wat ze met dit signaal van het Europees Parlement denken te doen", zegt Belet. "Zij zullen dus kleur moeten bekennen en de druk op Turkije moeten opvoeren."

Turkije reageert afwijzend

De Turkse vertegenwoordiging bij de Europese Unie heeft al aanwijzend gereageerd op de actie van de Europarlementsleden en noemt het "een gebrek aan visie". President Erdogan had gisteren al laten weten dat onafgezien van het resultaat, de stemming voor hem "geen enkele waarde" zou hebben.

In een vorige week gepubliceerd rapport over de toetredingsonderhandelingen had de Europese Commissie nog kritiek geuit op “de stap achterwaarts” die Turkije maakte op het vlak van vrije meningsuiting en de rechtsstaat. Ook toen reageerde Ankara gepikeerd.

President Erdogan heeft eerder al gedreigd met een referendum over de toetreding tot de Europese Unie indien Brussel voor het eind van het jaar geen beslissing neemt over het verdere verloop van de onderhandelingen.

Turkse gemeenschap in Gent: "Turkije heeft Europa niet nodig"

Meest gelezen