Gezocht: een Europese fractie voor de N-VA
Tot welke fractie in het Europees Parlement zal de N-VA behoren? De partijraad die daarover gisteravond gepland was, is met een week uitgesteld. De voorbije vijf jaar was de N-VA lid van de ECR-fractie (Europese Conservatieven en Hervormers). Het is niet duidelijk of dit ook de komende legislatuur het geval zal zijn, zeker nadat bekend werd dat de Spaanse nationalistische partij Vox tot de ECR-fractie wil toetreden.
De Spaanse partij Vox onderhandelde de voorbije dagen met de leiding van de ECR-fractie over toetreding. Vox is radicaal tegen Catalaans zelfbestuur, uiterst conservatief en tegenstander van homorechten. Bij de Europese verkiezingen van 26 mei behaalde de partij 3 zetels in het Europees Parlement. Gisteren maakte Vox bekend dat het een formeel verzoek heeft ingediend bij ECR om vanaf 2 juli deel uit te maken van de fractie in het Europees Parlement. Vox kondigde ook trots aan dat Ryszard Legutko, de Poolse medevoorzitter van de fractie, in een brief garandeert dat de partijen die deel uitmaken van de fractie de grondwettelijke inrichting en territoriale integriteit van andere lidstaten zullen erkennen, en ook geen acties zullen ondernemen om die te ondermijnen. Kritiek vanuit ECR op Spanje in verband met Catalonië zal dus niet meer mogelijk zijn.
Kan de N-VA onder deze voorwaarden lid blijven van de ECR-fractie? In het verleden gaf de partij, zowel in het Europees Parlement als tijdens betogingen in Spanje, felle kritiek op de harde aanpak van de Catalaanse politici die het onafhankelijkheidsreferendum organiseerden. Tijdens de verkiezingen steunde de N-VA trouwens de Catalaan Oriol Junqueras van de Europese Vrije Alliantie (de politieke partij waar N-VA lid van is) als spitzenkandidaat, en niet de kandidaat die door de ECR-fractie werd gesteund (de Tsjech Jan Zahradil).
Een woordvoerder van de ECR-fractie laat weten dat de bal in het kamp ligt van de N-VA, en dat de N-VA een hoog gewaardeerd lid is van de ECR-fractie. Indien de toetreding van Vox door de ECR-fractie wordt goedgekeurd, dan komen er drie leden bij. Vertrekt de N-VA uit protest tegen de komst van Vox, dan verliest de fractie drie leden en blijft het aantal leden uiteindelijk stabiel. Of probeert de N-VA alsnog de toetreding van Vox tot ECR te beletten?
Deadline nadert
Bij de N-VA verwijst iedereen door naar Europees lijsttrekker Geert Bourgeois. Zijn woordvoerster zegt dat de gesprekken over de fractie nog altijd aan de gang zijn. De N-VA-partijraad moet haar goedkeuring geven aan de fractiekeuze. Aanvankelijk was die gepland op donderdag 13 juni, maar de vergadering werd uitgesteld tot 20 juni, wat Bourgeois meer tijd geeft. In theorie is er tijd tot 2 juli, maar in de praktijk ligt de deadline vroeger, omdat de fractieleiders in de week van 24 juni al bekijken welke fractie welke parlementscommissies kan voorzitten.
Binnen de fracties moet ook beslist worden wie in welke commisse gaat zetelen. Sommige commissies zijn belangrijker dan andere, het is voor de N-VA-Europarlementsleden zaak om zo snel mogelijk onderdak te vinden bij een fractie, om niet met lege handen achter te blijven. De ECR-fractie vergaderde hierover de voorbije dagen trouwens in Napels, naar verluidt was Johan Van Overtveldt daar aanwezig.
Welke alternatieven zijn er?
Kan de N-VA bij een andere fractie terecht? Toetreding tot Renew Europe (de nieuwe naam voor de ALDE-fractie van Guy Verhofstadt) lijkt uitgesloten. Naar verluidt zijn er verkennende gesprekken geweest met de EVP-fractie, waar ook CD&V, deel van uitmaakt, maar tot een formeel verzoek tot toetreding is het nooit gekomen. In de EVP-fractie zit ook de Spaanse Partido Popular, die zich wellicht zou verzetten tegen de komst van de N-VA. Een Spaans EVP-kopstuk noemde de N-VA twee jaar geleden nog een xenofobe partij. De Europese Groenen vormen een fractie met de Europese Vrije Alliantie, en tellen op die manier enkele Schotse en Catalaanse nationalisten onder hun leden. Maar de N-VA is bij ons absoluut niet welkom, klinkt het bij de Europese Groenen.
De N-VA is niet de enige partij die nog op zoek is naar een fractie. Ook de Italiaanse Vijfsterrenbeweging is dakloos geworden. De EFDD-fractie waar ze deel van uitmaakten kan niet blijven bestaan (een fractie moet uit minstens 25 leden van 7 verschillende landen bestaan, en bijna alle EFDD-partijen zijn uit het Europees Parlement verdwenen). Partijen die niet tot een fractie behoren hebben veel minder macht en invloed in het Europees Parlement.