Die ene dag dat Brussel een fietsparadijs was

Attention! Opgepast! Calmez-vous!” De man die BXL TOUR in goede banen leidt, moet het om de paar minuten herhalen. Aan het koninklijk paleis vertrekken honderden en honderden ‘coureurs’ voor een wielerwedstrijd van 40 kilometer door de stad.

Velen van de vooral mannelijke fietsers zijn extra enthousiast omdat het parcours nagenoeg gelijk is aan dat van ploegentijdrit van de Tour de France op 7 juli – en omdat wielerlegende Eddy Merckx hier het startsein geeft. Zo enthousiast dat ze al meteen uit de bocht vliegen. Mensen in gele fluo-outfit met daarop ‘Wegkapitein’ proberen de lustige renners letterlijk bij te sturen met grootse gebaren en door luid op hun schelle fluitje te blazen.

Een fietser schrikt daar zo van dat hij even vervaarlijk begint te slingeren. Sommigen nemen als verbeten professionals een bijzonder vlammende start. Anderen zien er daarentegen uit alsof het wel heel lang geleden is dat ze nog op een fiets zaten. En er is ook koningin Mathilde, die meefietst op een mooie grote stadsfiets.

Die grote niveauverschillen vormen een uitdaging. “Op gewone dagen door de stad fietsen, dat durf ik niet en veel van de helden die je hier aan het werk ziet ook niet”, zegt Brusselaar Lucio Miggiano (48). “Maar drieduizend amateurs en semiprofessionals door de verkeersvrije straten jagen, is ook niet vanzelfsprekend. Je moet dat dicht op elkaar rijden trainen, want bij het minste haak je in elkaar.” Hij en zijn vrienden van de lokale wielerclub La Pédale d’Or weten er alles van, zeggen ze terwijl ze zich in het Warandepark klaarmaken voor hun start.

Geen Autoloze Zondag 

Net om massavalpartijen te vermijden, is er een parcours voor semiprofessionals en een voor de rest. Voor ieder parcours zijn er meerdere startmomenten. Toch loopt het al snel mis en gaat iemand tegen de vlakte. Er zullen er nog enkele volgen.

En ook niet-fietsers nemen risico’s. Omdat voor deze wedstrijd het Paleizenplein en een paar grote assen zijn afgesloten, lijkt het wel Autoloze Zondag. Tussen de wielrenners duiken mensen op die een wandeling door de Belliardstraat willen maken. Maar dat gaat niet door: van zodra de laatste deelnemer aan BXL TOUR wegspurt, wordt het parcours alweer afgebroken. Nog geen uur later is het verkeer alweer terug.

“Jammer”, vindt Laurence Philippe (29). Ze is een van de weinige vrouwen die meedoen en checkt nog even haar GoPro, waarmee ze de unieke route wil vastleggen. De Brusselse is geen verwoed cycliste, maar fietst wel elke dag naar het werk. Vandaag wil ze eens voelen hoe het is om zorgeloos door haar stad te fietsen. Op de vraag hoe ze het dagelijkse verkeer ervaart, zegt ze : “Ik heb een cursus defensief fietsen bij Pro Vélo gevolgd. Die leren je beter omgaan met de onoplettende of agressieve chauffeurs. Er zijn al meer fietspaden, maar de aanvallende mentaliteit van automobilisten neemt precies alleen maar toe.”

Wegrijdende taxi

Ook de mannen van La Pédale d’Or en Arturo Petrucci (28) van het Brussels Cycling Team beginnen bij hun glorieuze aankomst op de Heyzel, waar Eddy Merckx nu de prijzen uitdeelt, spontaan over het grote contrast tussen deze mooie dag en het dagelijkse leven. 

Iedereen denkt aan het vluchtmisdrijf in Schaarbeek van vorige week, maar iedereen heeft ook zelf een verhaal. Iemands vriend is net aangereden en heeft een hoofdwond. Iemand durft zijn dochter niet laten fietsen, hoewel ze er al maanden om zeurt. Petrucci zelf werd geraakt door een taxi op de Louizalaan die wegreed, een vriendin kreeg net een portier tegen zich en viel zo pijnlijk van haar fiets.

“Meestal kom je er met een schram van af, maar mijn dagelijkse vier kilometer naar het werk zijn een pak riskanter dan deze grote wielerwedstrijd met honderden mensen”, zegt Petrucci. “Er is in de stad wel al meer plaats voor fietsers, maar het volstaat niet om wat witte lijnen op de grond te schilderen. Autobestuurders stationeren zich er en dan moet je slalommen. Het onbegrip tussen fietsers en automobilisten is enorm. Ik pleit voor echte aparte fietspaden en een verplichte fietsstage voor chauffeurs hier.”

Zijn copain Gilles Hooghe (44) , ook lid van La Pédale d’Or en in driekleur gehuld omdat hij vorig jaar in de prijzen viel, knikt. “Ik ga al twintig jaar naar mijn werk op de fiets. De fietsinfrastructuur is al een stuk verbeterd. Maar de automobilisten zijn agressiever geworden. Misschien wel omdat ze voelen dat wij met steeds meer zijn. Het wederzijdse begrip moet veel beter, dus autobestuurders op de fiets zetten is een puik idee”, zegt hij.

Dan wijst hij naar de honderden bezwete mannen in rennerspak die nu pintjes drinken op de Heyzelvlakte en zegt: “Deze mensen zullen fietsers wel respecteren wanneer ze morgen weer door de Belliard rijden. Het is een zalige dag, maar Brussel moet veel meer doen voor fietsers dan af en toe een evenement.”