Hoeveel baat kunt u hebben bij premie voor thuisbatterij? Onderzoeker UGent: "Bijna nooit de moeite"
Vanaf vandaag kunt u een premie aanvragen als u thuis een batterij laat installeren om energie uit zonnepanelen zelf op te slaan, en ze te gebruiken wanneer het u uitkomt. Maar is zo'n premie wel voldoende om eigenaars van zonnepanelen over de streep te trekken? Onderzoeker Johannes Laveyne is stellig: "In 98 procent van de gevallen is het totaal niet de moeite."
Minister van Energie Lydia Peeters (Open VLD) zou graag hebben dat eigenaars van zonnepanelen zich een thuisbatterij aanschaffen: op die manier kunnen ze de stroom die ze opwekken en niet meteen verbruiken, lokaal opslaan in plaats van de stroom op het net te zetten (en het distributienet te belasten).
Daarom heeft de Vlaamse overheid een premie in het leven geroepen, en de winst zou nu dus dubbel zijn: enerzijds de premie, anderzijds minder distributiekosten. Lydia Peeters noemde de slimme opslag van energie eerder al de volgende stap in onze energietransitie. Ze zegt dat de aankoop nu "sneller haalbaar" is en mensen over de streep kan trekken. Hoe zit dat nu precies? En waarmee moet u rekening houden?
Onderzoeker: "In 98 procent van de gevallen is het totaal niet de moeite"
Maar volgens Joannes Laveyne, onderzoeker aan het elektrische-energielaboratorium van de UGent, zegt dat zo'n thuisbatterij eigenlijk bijna nooit de moeite loont. "In 98 procent van de gevallen is het totaal niet de moeite. Economisch gezien heeft het weinig zin."
Economisch gezien heeft het weinig zin
Niet alleen gaat de batterij "maar" 10 à 15 jaar mee en haalt u het voordeel er dus maar moeilijk uit, ook de tariefformules zijn niet aangepast, zegt Laveyne. "Het grootste probleem is dat deftige tariefformules op dit moment ontbreken. Door de terugtellende meters dient het net nu gratis als batterij, dus heeft een thuisbatterij geen zin. Pas na 2020 zullen de tariefformules aangepast worden en dan is de premie al afgelopen."
Het grootste probleem is dat deftige tariefformules op dit moment ontbreken
De onderzoeker legt ook uit dat de batterijen vooral dienen om de overtollige energie op dagbasis op te slaan. "Seizoensopslag kan je er niet mee doen. Nu, met de terugdraaiende teller, compenseert de winter de overproductie in de zomer."
Laveyne denkt dan ook dat er al bij al weinig thuisbatterijen verkocht worden voor residentiële toepassingen. "Er worden er niet meer dan een tiental verkocht, denk ik."
Herbeluister het gesprek in "De wereld vandaag":
"Er ontbreekt nog een belangrijke stimulans"
Serge Peeters van EnergyVille (van de Vlaamse onafhankelijke onderzoeksorganisatie VITO) zegt dat het heel moeilijk is om een algemeen cijfer te plakken over al-dan-niet terugverdieneffecten over bijvoorbeeld 10 jaar. "Elke situatie is anders, zegt hij, afhankelijk van de grootte van het gezin, het aantal zonnepanelen, wanneer je verbruikt enzovoort."
"Maar zolang consumenten ervoor kunnen kiezen om nog te werken met een terugdraaiende meter - en dat kan voorlopig nog altijd tot 15 jaar lang, ook voor wie nu pas zonnepanelen installeert - is er een belangrijke incentive die ontbreekt", onderstreept Peeters.
Ook Pieter Callebaut van IZEN, een installateur van zonnepanelen en zonneparken, geeft dat toe. Maar, zegt hij, voor consumenten aan het einde van die 15 jaar, wordt het sowieso interessant. "Heb je geen thuisbatterij, dan ga je gemiddeld slechts 30 procent van de stroom die je zelf opwekt thuis kunnen gebruiken. 70 procent gaat dus het net op. Bij een thuisbatterij ga je dat omdraaien. Dan ga je 70 procent van de stroom die je zelf opwekt ook zelf kunnen gebruiken." Die consumenten zullen dan 40 procent minder elektriciteit van het net moeten halen, wat uiteraard voordeliger is.
30 procent eigen verbruik en 70 procent op het net zetten kan je omdraaien
Een thuisbatterij kost al gauw zowat 8.000 euro of meer, afhankelijk van de capaciteit ervan. De premie bedraagt 250 euro per kilowattuur (kWh), waarbij je voor een gemiddelde batterij van 8 kWh dus op 2.000 euro zou uitkomen. Het levert ook een voordeel op in distributietarieven, omdat je als consument minder op het net moet zetten en eraf moet halen.
En toch: of het rendabel is over pakweg tien jaar looptijd, daar bestaat twijfel over, ook mét premie. Individueel is voor iedereen de rekening verschillend, maar we nemen volgend (vereenvoudigd) voorbeeld: een gezin met zonnepanelen op het dak die op jaarbasis 4.500 kWh opleveren, bespaart over 10 jaar 3.300 euro aan prosumententarief dat wegvalt. De premie en de besparing samen (5.300 euro) wegen dan nog altijd niet op tegen de kostprijs voor de investering van pakweg 8.000 euro. Let wel: in dit voorbeeld kan de consument nog rekenen op het terugdraaien van de teller, voor klanten die dat niet meer kunnen is het verhaal veel genuanceerder - een berekening is daar ook veel moeilijker te maken.
Deze berekening geldt voor nu, maar de markt kan natuurlijk snel veranderen. Het heeft ook te maken met hoe gemotiveerd je als consument bent om de touwtjes in eigen handen te nemen, en het geeft je meer opties om meer van je eigen opgewekte energie te verbruiken.
Je kan zoveel mogelijk je energie meteen aanwenden, maar ook maar tot op zekere hoogte
Een premie met voorwaarden
Los daarvan blijft het belangrijk dat we goed nadenken over ons verbruik en de opgewekte energie meteen verbruiken, los van de thuisbatterij, zegt Serge Peeters. Callebaut beaamt dat, maar zegt dat "je die sprong van 30 naar 70 procent enkel kan maken met een thuisbatterij".
Mensen die de premie willen krijgen, doen dat best met een erkende installateur (te vinden op het internet via RESCERT). Het moet ook gaan om een milieuvriendelijke batterij, zoals lithium-ion. De premie moet worden aangevraagd binnen de drie maanden na installatie.
Herbekijk hieronder de reportage uit “Het Journaal”:
