Direct naar artikelinhoud
Seksueel misbruik

Meldingen van misbruik bij getuigen van Jehova blijven binnenlopen: ‘Reële cijfers zullen zelfs nog veel hoger liggen’

In 2017 getuigden anonieme personen in deze krant over misbruik in de organisatie.Beeld Eric de Mildt

In een half jaar tijd zijn in ons land al negentig slachtoffers van seksueel misbruik bij de getuigen van Jehova gemeld aan slachtofferorganisatie Reclaimed Voices, zo meldt Le Soir. Volgens woordvoerder Pascal Mertens liggen de reële cijfers veel hoger. “Wie uit de organisatie stapt, pleegt sociale zelfmoord.”

Het gaat volgens Mertens, die zelf vijf jaar in de organisatie verbleef, niet over negentig afzonderlijke getuigenissen. “De getuigenissen die bij ons binnenlopen, bevatten soms meerdere slachtoffers omdat bijvoorbeeld ook familieleden betrokken waren. We tellen dus het aantal slachtoffers.” Sommige meldingen dateren van tien à vijftien jaar geleden, maar ook zeer recente misbruiken komen voor.

Het exacte aantal getuigenissen wil Reclaimed Voices niet communiceren, wel dat ze allemaal uit Vlaanderen komen en een ‘wijdverspreide problematiek’ blootleggen. “Dezelfde namen komen soms terug, maar er is geen specifieke persoon of afdeling waar het probleem zich concentreert. De verhalen gaan van de kust tot in Limburg”, vertelt Mertens.

Dat er zich nog geen getuigen meldden vanuit Brussel of Wallonië heeft verschillende redenen. In Vlaanderen ontplofte het verhaal (en de telefoon van de vzw) nadat Pano op 27 maart een uitzending aan het thema wijdde. De bal was eerder al aan het rollen gegaan toen Le Soir en De Morgen eind december berichtten dat het officiële adviescentrum voor sektes in ons land (IACSSO) een onderzoek vroeg aan de Kamer na verschillende meldingen van misbruik. Intussen is de politie eind april binnengevallen bij het Belgische hoofdkantoor van de getuigen van Jehova in Kraainem, in het teken van een onderzoek van het federaal parket.

Bovendien kunnen meldingen ook rechtstreeks bij IACSSO of het parket worden gedaan. Precieze cijfers daarover zijn niet bekend. Alleen dat het om ‘meerdere meldingen’ gaat, zegt Mertens, wiens organisatie nauw samenwerkt met IACSSO. “Wij proberen getuigen altijd te motiveren om naar justitie te stappen. Maar voor sommigen is dit enkel steun voor andere slachtoffers; hun eigen verhaal is een gesloten hoofdstuk.”

Hoge drempel

In Nederland werden in 2018 in minder dan een jaar tijd 286 slachtoffers gemeld bij Reclaimed Voices, op een bestand van 29.000 leden. Ongeveer één op de honderd dus. Naar analogie verwacht de Belgische afdeling dat er nog getuigenissen zullen volgen. In ons land telt de organisatie 25.000 leden, wat zou neerkomen op zo’n 250 slachtoffermeldingen.

“Maar ongetwijfeld liggen de reële cijfers vele malen hoger”, zegt Mertens, die ervan overtuigd is dat de drempel bij een sektarische organisatie als Jehova’s getuigen torenhoog ligt, vooral door het gevaar op uitsluiting. “Wie zogezegd niet in ‘Gods organisatie’ zit, werkt samen met Satan, dus leden knippen al hun banden door met de buitenwereld. De organisatie verlaten of haar naam bezoedelen door te getuigen, is dus eigenlijk sociale zelfmoord plegen. De psychologische trauma’s daarvan zijn niet te overzien.”

Mertens ziet ook weinig vorderingen binnen de organisatie, die behalve een statement niet communiceert over de zaak. “Aan de problematische twee-getuigenregel (die stelt dat seksueel misbruik pas wordt vervolgd als er twee getuigen zijn, MM) wil men intern niet raken. Ze zouden wel aangifte doen indien de autoriteiten dat eisen. Maar dan zie je in Nederland al hoe ze daarmee omgaan: op het moment dat die eis komt, roepen ze plots het biechtgeheim in.”