AFP or licensors

In 5 stappen naar Mekka: dit moet u weten over de islamitische pelgrimstocht hadj

Meer dan twee miljoen moslims zijn samen in de heilige stad Mekka, in Saudi-Arabië, voor het begin van de jaarlijkse bedevaart. De hadj of bedevaart naar Mekka is een van de vijf zuilen van de islam.

Wereldwijd zijn er ongeveer 1,8 miljard moslims en het is dan ook samen met het christendom, het boeddhisme en het hindoeïsme een van van de grootste godsdiensten. Net zoals die godsdiensten is ook de islam erg verscheiden, maar de vijf zuilen of pilaren zijn in elke variant dezelfde. 

Dat zijn de geloofsbelijdenis (shahada), de dagelijkse gebeden (salat), de aalmoezen aan de armen (zakat) , de jaarlijkse vastenmaand ramadan en de hadj, de bedevaart die elke moslim die daartoe in staat is, één keer in zijn of haar leven naar Mekka -de geboortestad van de profeet Mohammed- moet maken.

Die laatste is tegelijk de sterkste en de zwakste pijler. Sterk omdat het voor veel gelovigen een erg belangrijke gebeurtenis in hun leven is die ook nadien een stevige indruk nalaat. Zwak omdat de verplichting niet absoluut is, enkel voor diegenen die het fysiek en financieel aankunnen. Zowel vroeger als nu kunnen of konden veel arme moslims dat niet en dan is dat ook geen probleem.

Zeven keer rond de Kaaba in Mekka

De hadj begint bij het binnentreden van de voor moslims heilige zone rond de stad Mekka. Daar kleden de pelgrims -zowel mannen als vrouwen- zich in witte gewaden in wat de "ihram" of heilige staat genoemd wordt. Die uniforme witte kledij brengt iedereen -rijk of arm, man of vrouw, Arabier of niet, soenniet of sjiiet- op gelijke voet.

Daarop kan de hadj beginnen met een "tawaf" of het zeven keer in tegenwijzerzin stappen rond de Kaaba, het met zwarte kleden bedekte gebouw in het centrum van de Grote Moskee in Mekka. Volgens de traditie is die Kaaba gebouwd door de bijbelse aartsvader Ibrahim (Abraham). Ten tijde van Mohammed was het een tempel met drie standbeelden van goden en godinnen, die door de profeet werden buiten gegooid om het monotheïsme te symboliseren. In de Kaaba -het centrum van het islamitische universum- is een zwarte steen ingemetst; mogelijk zou dat een meteoriet zijn.

Het tentenkamp van al-Mina

De volgende stap is het enorme tentenkamp dat wordt opgetrokken in al-Mina, ongeveer acht kilometer van Mekka. Dat kan te voet, maar ook met bussen. Al-Mina is in feite het verblijf van de pelgrims tijdens de hadj en ze brengen er de dag door met gebed en reflectie, in afwachting van wat komen gaat.

De hadj is een serie van tal van rituelen die op verschillende plekken plaatsvinden in de buurt van Mekka. Wij beperken ons hier tot de belangrijkste stappen.

Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

Gebed op de berg Arafat

Iets meer dan 14 kilometer verder van Mekka ligt de berg Arafat en daar beleven de pelgrims een van de belangrijkste dagen van hun bedevaart in gebed. Op die berg zou de profeet Mohammed in 632 zijn laatste sermoen gegeven hebben. Net zoals rond de Kaaba stappen de pelgrims hier bijna letterlijk in de voetsporen van waar ooit hun profeet gelopen heeft en op die dag van de bedevaart worden ook hun zonden  vergeven.

Het stenigen van de duivel

Na zonsondergang trekt de massa pelgrims opnieuw richting Mekka voor een tocht van negen kilometer naar Muzdalifah, waar ze de nacht in open lucht doorbrengen. Daar beginnen ze steentjes te verzamelen voor het ritueel van de volgende dag.

Die dag "al-yawm al-hadj al-akbar" of de grote dag van de hadj begint opnieuw met een wandeltocht naar al-Mina, waar de pelgrims hun steentjes gooien naar drie stenen pilaren die de duivel voorstellen. Volgens de traditie zou de duivel hier geprobeerd hebben om Abraham te overtuigen om zijn zoon Ishaq (Izaak in de bijbel) niet te offeren, maar werd die toen verjaagd toen Abraham hem met stenen gekogelde.

Zoals u wellicht weet uit de Joodse bijbel, had God Abraham bevolen om zijn enige zoon te offeren om zijn geloof te testen, maar verving God dat offer door een lam. In herinnering daaraan offeren de pelgrims hier dan ook een schaap, een ritueel dat moslims overal ter wereld op diezelfde dag uitvoeren, bekend als het Offerfeest of Eidh al-Adha.

De Kaaba als begin- en eindpunt van de hadj

Met de Eidh al-Adha komt het einde van de zesdaagse hadj in zicht. De pelgrims draaien dan nog eens zeven keer rond de Kaaba in Mekka als symbolisch eindpunt. Sommigen brengen dan nog een bezoek aan de graven van de profeet en enkele van zijn medestanders in Medina, maar dat is geen deel van de hadj.

Voor veel deelnemers is de hadj een erg emotionele ervaring die ze de rest van hun leven met zich mee dragen. Wie de bedevaart uitgevoerd heeft, zet trots de eretitel "hadji" voor zijn naam. Sommige moslims volbrengen de hadj meer dan een keer. Het staat hen uiteraard ook vrij om Mekka buiten de bedevaart te bezoeken, wat men dan de "umrah" of kleine bedevaart noemt. Ook dan zijn er een aantal rituelen, die men dan wellicht in een iets meer rustige sfeer kan laten plaatsvinden.

Meest gelezen