Blijvend sporten kan je leren: redactrice Valérie gaat de uitdaging aan

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er bij aanvang van het schrijven van dit stuk rotsvast van overtuigd was dat lopen die perfecte sport voor me zou zijn. Lekker gemakkelijk: loopschoenen aan en gaan. Dat blijkt in de praktijk toch niet helemaal het geval. Na een les of drie van Start to Run begint het vooral pijn te doen aan mijn goesting en wordt de lokroep van de zachte zetel des te luider.

Tijd om het anders aan te pakken. In mijn zoektocht naar de zin van het lev... euh, de zin in het sporten, laat ik me begeleiden door sportcoaches, proffen en een personal trainer, om toch vooral niets aan het toeval over te laten.

Ik begin bij het begin, en dat mag je in dit geval heel erg letterlijk nemen. Mijn zoektocht naar de perfecte sport leidt me naar SportKompas, een oriëntatietool die vooral bedoeld is om kinderen de sport van hun dromen te laten ontdekken. Omdat er tien jaar wetenschappelijke studies voorafgingen aan de ontwikkeling van deze test, besluit ik dat het de moeite loont om me er verder in te verdiepen. Dus neem ik contact op met dr. Johan Pion, momenteel lector aan de Hogeschool van Nijmegen, en tien jaar lang een van de drijvende krachten achter SportKompas. ‘Puur wetenschappelijk gezien bestaat er geen test die vergelijkbaar is met die van SportKompas’, vertelt dr. Pion trots. ‘Er zijn tools die iets soortgelijks proberen te meten, maar naar deze gevalideerde test werd hopen onderzoek gedaan. Er werden meer dan tien doctoraten over geschreven. Het is dus zeker geen slecht idee om je ook als volwassene te laten leiden door deze test. Op termijn willen we SportKompas doortrekken naar die leeftijdsgroep. De resultaten van de ‘I like’- test, die je op onze site vindt, zijn een perfecte richtlijn, zelfs als je ouder bent dan onze oorspronkelijke doelgroep.’ (Meer info op https://www.sportkompas.be/nl.) En zo begin ik aan mijn test, in de hoop eens en voor altijd een sport te vinden die ik wél kan volhouden. Niet geheel onverwacht is een van de resultaten dansen. Met twaalf jaar danservaring in de benen kan ik alleen maar concluderen dat deze test werkt. Minder verwacht, maar wel een sport die meteen mijn blik vangt tussen de zeven resultaten die SportKompas me voorstelt, is inlineskaten. Tijdens mijn vroege tienerjaren was ik een fervent skater, maar inmiddels staan die dingen al ettelijke jaren stof te vergaren op de zolder van mijn ouderlijke huis. Tijd om ze dan toch eens weer tevoorschijn te halen? ‘De bedoeling van SportKompas is om sporten aan te reiken die je misschien nog niet kent (of zoals in mijn geval: alweer vergeten was, red.) en zo je blikveld te verruimen. Al moet je in jouw geval misschien wel wat opletten’, waarschuwt dr. Pion. ‘Inlineskaten is een individuele sport, en als je het sporten niet zo makkelijk doorzet, heb je misschien eerder een duw in de rug nodig van iemand anders. Slechts een heel klein percentage houdt het vol op z’n eentje. Daar moet je al bijna een masochist voor zijn. (lacht) Het belangrijkste is dat je een sport écht plezant vindt. En wat is er nu leuker dan dingen doen samen met iemand anders?’

Boodschap begrepen, al besluit ik om toch een tweede mening te vragen. Had ik al gezegd dat ik sporten niet zo makkelijk volhoud? En dat er gewoon mee beginnen ook een probleem is? Het wordt onderhand pijnlijk duidelijk waar het (sport)schoentje knelt, me dunkt.

‘Er zijn heel wat redenen waarom je je goede voorne
mens om meer te sporten niet altijd volhoudt’, zegt Joran Driesen, gezondheidscoach
bij Energy Lab. ‘Een eerste, niet onbelangrijke, reden is dat spor
ten natuurlijk een inspanning
vraagt. Je stelt het gemakkelijk uit
wegens de extra moeite die je erin
moet steken. Ten tweede pakken
veel beginnende sporters het
verkeerd aan, waardoor ze zich snel overbelasten en een letsel oplopen.
Tot slot haken heel wat mensen af
omdat ze geen concrete doelen stellen voor zichzelf. ‘Sporten voor je gezondheid’ is heel vaag.’

Dat zegt ook Rudi Diels, lesgever aan de KU Leuven in het departement bewegings- en revalidatiewetenschappen en coach van het nationale vrouwelijke aflossingsteam
4 x 100 meter. ‘Niets is zo makkelijk als je loopschoenen aantrekken om in het bos een rondje te gaan lopen. Maar als je het alleen doet, heb je al snel een excuus om thuis te blijven. Niemand motiveert je en de weersomstandigheden bepalen of het al dan niet leuk is om buiten te sporten. Heel wat factoren kunnen er dus toe leiden dat je stopt. Maar als je in groep kan sporten, professionele begeleiding hebt, of als er iemand een gestructureerde planning voor je opmaakt, heb je enkele tools in handen die het je makkelijker maken om vol te houden. Systematisch opbouwen is altijd de boodschap. Een beginnende sporter kan beter maar één keer in de week sporten, heel misschien twee keer. Meer kan je niet verwachten van iemand die nog nooit gelopen of gesport heeft. Die persoon heeft daar waarschijnlijk de motivatie niet voor, en hoogstwaarschijnlijk ook niet de capaciteiten. Daarnaast loop je zo gemakkelijk kwetsuren op. Sporten moet je doen in functie van je lichamelijke gezondheid, op een verantwoorde manier.’

Persoonlijke begeleiding en groepsgevoel blijken volgens al mijn experts de doorslaggevende factoren om het sporten voorgoed vol te houden. En dus ga ik op zoek naar een personal trainer die me op weg kan helpen. Die vind ik in Jasmien Jacobs, master in lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen (KU Leuven) en personal coach in haar eigen bewegingscentrum Fitamien. ‘Elke nieuwe gewoonte moet op een goede manier geïntegreerd worden in je leven. Maar al te vaak willen we té veel té snel doen. Dan plan je als beginnende sporter plots drie sportsessies per week in en loopt het mis’, waarschuwt Jasmien. ‘Bovendien beginnen we vaak met te hoge verwachtingen aan een sport. We verwachten meteen resultaat, maar dat is zelden het geval. Begin met babystapjes. Lukt het één keer per week? Ga dan verder naar twee keer per week. Daarnaast moet je misschien een nieuwe sport leren appreciëren. Niet alleen je geest, ook je lichaam heeft tijd nodig om zich aan te passen aan een nieuwe fysieke activiteit. Je mag je spieren en gewrichten zeker niet overbelasten.’ Ook zij hamert erop: ‘Bouw het sporten langzaamaan op, zodat je blessurevrij kan blijven bewegen, mét volle overtuiging.’

Langzaam. Vooral dat triggert mij, en ik ga met Jasmien aan de slag tijdens een eerste sessie personal coaching. Al moet ik toegeven dat ik dit doe met een kleine knoop in de maag en de bibber in mijn knieën. Ik ben niet zo’n sporttalent, en iemand met kennis van zaken zal elke beweging met argusogen volgen. Dat volstaat om mij in zweet te laten uitbreken. Angstzweet, dus. Nergens voor nodig, zo merk ik al snel, want zo’n sessie personal coaching blijkt er verrassend gemoedelijk aan toe te gaan. Geen trainer die ‘Sneller!’ en ‘Dat kan beter!’ in mijn oor staat te brullen, zoals ik gevreesd had. Wél een coach die me door elke stap van het proces begeleidt. Hoewel Jasmien me serieus laat zweten (en ik intussen weet waar zowat elke spier in mijn lijf ligt), zou ik mijn ervaring zelfs als gezellig durven te omschrijven. ‘Sporten lijkt soms makkelijker dan het is’, vertelt Jasmien me, terwijl ik op een matje mijn buikspieren train. ‘Daarom raad ik mensen die het niet gewoon zijn om veel te bewegen aan om te starten in een professionele setting, waar je op een correcte manier begeleid wordt. Een training juist opbouwen, correcte houdingen aannemen en de juiste spieren leren aanspannen, is complexer dan het lijkt. Vooral je buik- en rugkorset moet je versterken, want die spieren zorgen voor een betere levenskwaliteit.’

Klinkt allemaal heel erg logisch, al kan ik me niet voorstellen dat ik me de rest van mijn leven één keer per week een personal trainer zal kunnen veroorloven. Want draai of keer het hoe je wil: persoonlijke begeleiding kost geld. Gelukkig stelt Jasmien me gerust. ‘Voor sommige mensen werkt het om voor langere tijd privéles te volgen, maar evengoed is dat niet het geval. Ik bied privécoachings aan in reeksen van vijf sessies. Zo kan ik mijn klanten een goede basis geven waarop ze kunnen voortbouwen. Daarna kunnen ze zelf verder aan de slag met een persoonlijk trainingsschema, of volgen ze groepslessen. Die werken behoorlijk motiverend. Om vol te houden mag je het sociale aspect niet onderschatten.’

‘Mensen die samen sporten, houden het vaak langer vol’, beaamt Joran Driesen. ‘Je motiveert elkaar en laat de ander niet graag in de steek.’ En zo gebeurt het dat ik enkele weken later twee vriendinnen onder de arm neem en we samen een groepsles figuurtraining onveilig maken. De les combineert aspecten van dans (hallo, SportKompas!) met een stevige portie spierverstevigende oefeningen en is bovenal erg leuk. De sportles neemt
een vaste plek in onze agenda’s in, en
dat is alleen maar een goede zaak.
‘Maar al te vaak schrappen we beweging als eerste uit onze drukke planning’, zegt Jasmien Jacobs. ‘Een veeleisende job, sociale verplichtingen en een druk gezinsleven vragen inderdaad veel tijd. Maar beweging heeft zoveel positieve invloed op
je lichaam. Het vraagt misschien engagement, maar je krijgt er
enorm veel voor terug. Sporten
maakt je gelukkiger, verbetert je immuniteit, maakt je soepeler,
en je loopt minder risico op diabetes
of hart- en vaatziekten.’
‘ Lichaamsbeweging is een kwestie van planning’, zegt Driesen. ‘We plannen onze agenda’s vol met activiteiten, waarom dan niet met beweging en sport? Regelmaat is essentieel. Het is een goed idee om sportieve activiteiten in te plannen die wekelijks terugkeren. Voor je het weet, wordt lichaamsbeweging iets vanzelfsprekends en maakt het deel uit van je routine.’

Allemaal goed en wel, hoor ik je al denken, maar kom je nu echt je luie zetel uit? Het antwoord op die vraag is een overtuigende ‘ja’. De ene week gaat dat uiteraard al vlotter dan de andere, maar over het algemeen lukt het me om zeker twee keer per week te sporten. Planning, afwisseling en gezelschap blijken dé codewoorden. Op donderdagavond trek ik met twee vriendinnen naar een groepsles figuurtraining. Op zaterdagnamiddag zit ik niet langer koffietjes te drinken in de cafetaria van de sportschool terwijl mijn kinderen een uurtje breakdancen. Ik trek wel mijn loopschoenen aan, om samen met een andere mama gezellig bij te praten terwijl we enkele kilometers lopen. Lukt het een keertje niet? Dan laat ik me niet meer demotiveren, zoals vroeger vaak wel het geval was. Want als mijn gesprekken met de experts me iets geleerd hebben, dan is het wel dat alle begin moeilijk is en dat íéts doen nog altijd beter is dan niets. Of zoals dat Engelse spreekwoord luidt: slow and steady wins the race.