Ongeveer dertig procent van de abnormale hitte bij de Europese hittegolven van 2003 en 2010 werd veroorzaakt door luchtstromen uit zuidelijke gebieden die op dat moment te kampen hadden met droogte. Ook deze zomer was dat het geval.

‘Normaal koelt de hete lucht uit het zuiden onderweg af door vegetatie en oceanen. Maar door de droge condities in Frankrijk en Spanje kon warme en droge lucht uit Noord-Afrika deze zomer doordringen tot ver in het Europese vasteland’, zegt hoofdauteur Dominik Schumacher van de Universiteit Gent in een persbericht. In 2003 en 2010 kwam de hete lucht dan weer uit extreem droge gebieden in Eurazië.

De wetenschappers gebruikten satellietobservaties om te bepalen in welke mate lucht in droge gebieden opwarmt en vervolgens bijdraagt aan extreme temperatuurstijgingen in gebieden waar de wind naartoe voert. Uit het onderzoek blijkt dat de verschijnselen elkaar opvolgen: er ontstaat droogte, en die leidt weer tot benedenwindse hittegolven.

Klimaatverandering bestrijden?

De resultaten van het onderzoek kunnen helpen om beter voorbereid te zijn op klimaatverandering, legt onderzoeker Diego Miralles van de UGent uit aan De Standaard. ‘De atmosfeer warmt langzaam maar zeker op als gevolg van klimaatverandering. Er komen daardoor meer periodes van droogte, die in de toekomst op hun beurt benedenwinds nog meer extreme hittegolven kunnen veroorzaken. En als gevolg van die hittegolven zal er benedenwinds dan weer meer droogte zijn. De fenomenen versterken elkaar dus.’

Miralles: ‘Het verband tussen droge wind en hittegolven is van groot belang om strategieën te bepalen in de strijd tegen klimaatverandering. Zo is het massaal herbebossen van gebieden dus niet alleen goed zijn om lokaal droogte tegen te gaan, maar ook om benedenwinds hittegolven te voorkomen. Aangezien de wind in België voornamelijk uit het westen komt, zou massale herbebossing in Vlaanderen dus ook een positief effect hebben op Duitsland. Hetzelfde effect zou eventueel kunnen worden bereikt door op grote schaal gebieden te irrigeren, waardoor de waterdamp benedenwinds voor afkoeling zorgt, al moet die these nog verder worden onderzocht.’