Direct naar artikelinhoud
Veiligheid

Peperdure slimme camera’s worden nauwelijks gebruikt: wat is het nut er dan van?

Peperdure slimme camera’s worden nauwelijks gebruikt: wat is het nut er dan van?
Beeld BELGAONTHESPOT

Een schild van drieduizend ANPR-camera’s moet uiteindelijk ons land bestrijken. Maar nu blijkt dat het systeem al meer dan 30 miljoen euro heeft gekost, nadat eerder al duidelijk werd dat de meldingen van die hightech camera’s vaak geklasseerd worden. Wat is het nut er dan van? 

“Hun doel is de georganiseerde misdaad en het terrorisme te helpen bestrijden.” Vorig jaar legde toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) de lat voor het ANPR-schild niet lager dan dat: op een slimme manier criminelen en terroristen opsporen, doordat de camera’s in staat zijn om de nummerplaten van voertuigen te herkennen. 

Een jaar later brengt VTM Nieuws naar buiten dat de federale politie de meldingen die via de ANPR-camera's binnenkomen, vaak gewoon klasseert. Terwijl, zo weet Le Soir nu, het hele schild de staat al zeker meer dan 30 miljoen euro heeft gekost. Bovendien zijn er nog steeds vragen over hoe veilig het gebruik van die camera’s is met betrekking tot de privacy. 

Schild

Het opzet van het cameraschild is van velerlei aard. Volgens Olivier Van Raemdonck, de toenmalige woordvoerder van Jambon, was het plan om een netwerk te vormen dat geseinde voertuigen kan opmerken zodat de politie er direct op kan inspelen. Ook kan de politie gegevens over verplaatsingen van een voertuig bewaren, zodat ze in het kader van een onderzoek bijvoorbeeld kan achterhalen waar een bepaalde dievenbende overal is geweest. “In bijna elk onderzoek is zoiets nuttig”, zegt Van Raemdonck.

Een personeelstekort bij de federale politie zou aan de basis liggen van de niet verwerkte camerabeelden. Jana Verdegem, woordvoerder van de federale politie, nuanceert die berichtgeving. “Op sommige meldingen sturen we niet meteen een ploeg van de wegpolitie af. Maar dat hoeft ook niet. Als het gaat over een auto waarvan de verzekering niet in orde is, dan geven we dat door aan de juiste instanties. Meldingen met de hoogste prioriteit worden behandeld als noodoproepen. De dichtstbijzijnde ploeg van de wegpolitie zal dan altijd gemobiliseerd worden.” 

Een en ander blijft wel troebel over het ANPR-cameraschild. Zo wil de federale politie niet communiceren hoeveel ANPR-camera’s er nu eigenlijk al staan. Of de 3.000 camera’s er dan ook gaan komen, is moeilijk in te schatten. En dan zijn er ook nog vragen te stellen over hoe de politie omgaat met al die gegevens die de camera's verzamelen. 

“Op zich heb ik geen probleem met ANPR-camera’s”, zegt expert Willem Debeuckelaere, die tot april voorzitter was van de Privacycommissie. “Maar in principe moeten de gegevens die niet meteen bruikbaar zijn, vernietigd worden. Nu mogen die 30 dagen bewaard worden. Maar wat er met die gegevens uiteindelijk gebeurt, weten we niet. En als je niet precies weet hoe zoiets werkt, bestaat er dus ook een probleem met de transparantie.” 

Troef 

Uit politieke en juridische hoek klinkt het dat de ANPR-camera’s ‘100 procent’ nuttig zijn om criminelen te vatten. Al is het maar omdat de veiligheidsdiensten door informatie in kaart te brengen over misdadigers een troef in handen zouden hebben die ze niet meer kunnen missen. “Dit is een meerwaarde voor de veiligheidsdiensten”, zegt de woordvoerder van Pieter De Crem (CD&V), de huidige minister van Binnenlandse Zaken. “We voeren de investeringen dan ook verder uit.” 

Ook de Mechelse onderzoeksrechter Philippe Van Linthout acht de camera’s noodzakelijk. “Het is al zeer handig gebleken om rondtrekkende dadergroepen te volgen. Zij slaan toe in verschillende steden en gebruiken steeds dezelfde modus operandi. Hoe kan je zo’n zaak oplossen als je geen ANPR-camera’s hebt? Dat moet je mij eens uitleggen. Natuurlijk moet er toezicht zijn op de privacy en moeten er daar ook regels voor bestaan. Maar om gegevens op te vragen is er ook controle door magistraten. Als de vraag is of dit systeem nuttig blijkt om criminaliteit te bestrijden, dan is het antwoord: ja.”