Een sociaal tolk inzetten? Factuur moet u zelf betalen

Het is een dienst waar heel wat steden en gemeenten dankbaar gebruik van maken: de sociaal tolken en vertalers. Via het Agentschap Integratie en Inburgering kunnen ze er één reserveren. De tolk komt in sommige gevallen ter plaatse, anders kan het via telefoon.

"Wij zetten ze af en toe in voor oudercontacten in de scholen in onze gemeente", vertelt Ushi Francot van de dienst Samenleven in Maasmechelen. "We vinden het belangrijk dat de leerlingen gelijke kansen krijgen en daarbij is de betrokkenheid van de ouder belangrijk." Kinderen van nieuwkomers zijn net als alle kinderen in België leerplichtig en gaan dus meteen na aankomst naar school. "Je moet al een behoorlijk niveau Nederlands hebben om een goed gesprek te hebben tussen een leerkracht en een ouder. Soms willen we zeker zijn dat ze goed begrijpen wat er van hun kind op school verwacht wordt, of er kan een probleem zijn dat de ouder goed moet kunnen uitleggen. En dan zetten we een sociaal tolk in."

Het alternatief is het kind zelf laten vertalen naar zijn ouder toe of een vriend of familielid, dat is kosteloos. "Maar dan ben je nooit zeker of die alles tolkt, of die juist tolkt en of die persoon wel alles doorgeeft. De opgeleide sociaal tolken volgen een deontologische code", vertelt Bieke Van Riel van Turnhout.

Eerder ontstond er al een discussie over het inzetten van sociaal tolken. De nieuwkomers moeten zo snel mogelijk Nederlands leren om te integreren. Als ze genoeg moeite doen dan is zo'n sociaal tolk toch snel overbodig? "De sociaal tolk is helemaal niet in tegenspraak met het leren van het Nederlands", zegt Ushi Francot. "Het overgrote deel van de nieuwkomers doet heel hard zijn best om de nieuwe taal onder de knie te krijgen."

"Maar begin er maar eens aan: in een andere taal, een ambtelijke brief goed verstaan. Dat is voor ons soms zelf al moeilijk", vult Bieke Van Riel aan. "Of denk aan een gesprek dat emotioneel geladen is. Dan is het basisniveau Nederlands te beperkend."

De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten is zeer bezorgd over de extra kosten voor lokale besturen. "Zo draaien we de klok terug", zegt woordvoerder Nathalie Debast. Er is bij verenigingen jarenlang gepleit om sociaal tolken in te zetten. Ook de drempel om een huisarts of psycholoog te vinden wordt weer hoger zonder de neutrale bijstand van een sociale tolk, klinkt het.

Tot nu moest de aanvrager een deel van de kostprijs betalen (8 euro per uur + de vervoerskosten), maar vanaf volgend jaar wordt dat een pak duurder, namelijk 48 euro per uur. 

"De lokale overheden staan dagelijks mee in voor de integratie van onze nieuwkomers. Ze staan met de voeten in de praktijk. Ze begeleiden mensen in hun zoektocht naar een huis, naar werk of hulp", somt Debast op. "Dat is nodig om mensen goed te integreren. Lokale besturen zijn dus een partner van de Vlaamse overheid als het gaat over integratie en inburgering.  Een goed functionerende samenleving is toch wat iedereen wil?"