Sommige gezinnen zitten in de winter écht in de kou: "Velen weten niet dat ze steun kunnen krijgen"
Vlaams minister van Energie Lydia Peeters (Open VLD) heeft de tarieven bekendgemaakt van de extra OCMW-steun die mensen met betalingsproblemen kunnen krijgen om in de winter hun aardgas te betalen. Het gaat om mensen met een budgetmeter, die te weinig geld hebben om "hun kaart op te laden". De steun is bij veel mensen die er recht op hebben nog te weinig bekend, klinkt het in de sector.
Vanaf 1 november tot 31 maart kunnen mensen in energie-armoede een zogenaamde "minimale aardgaslevering" aanvragen bij het OCMW, als ze daar zelf te weinig geld voor hebben. Het gaat om mensen met een budgetmeter, een toestel dat geactiveerd wordt met een kaart waar je vooraf een bepaald krediet op zet. Als mensen geen geld hebben om op die kaart te zetten, kunnen ze de budgetmeter niet activeren en krijgen ze dus geen aardgas. Dan zitten ze letterlijk in de kou.
Om dat te vermijden, besliste de Vlaamse regering in 2010 dat mensen in de koudste wintermaanden een bepaald krediet kunnen krijgen bij het OCMW. Die periode was vroeger korter maar loopt nu van begin november tot eind maart. Als het voorjaar heel koud is, kan die periode eventueel verlengd worden.
"Te veel mensen weten dit niet"
In Vlaanderen zijn er ongeveer 28.000 mensen met een budgetmeter. Daarvan vroegen er vorige winter zowat 5.000 een minimale aardgaslevering aan. Dat gebeurt na een onderzoek van het OCMW, dat eerst checkt of de hulpvraag gegrond is. "Er zijn nog te veel mensen die echt wel recht hebben op deze tegemoetkoming maar dat niet weten. Sommige gezinnen zitten dus echt in de kou, in de wintermaanden", zegt Nathalie Debast van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten.
Het bedrag dat mensen kunnen krijgen, varieert volgens het type woning. Een vrijstaande woning verbruikt meer energie dan een rijwoning of een appartement. Mensen die hun energie aan een sociaal tarief krijgen, krijgen een lager bedrag dan mensen die dat sociaal tarief niet hebben. Ook dat is logisch: de energierekening van mensen met een sociaal tarief ligt sowieso al lager.
Zestien graden in huis
In de praktijk kunnen mensen een bedrag krijgen tussen 40 en 115 euro per maand. Het bedrag wordt elke twee weken toegekend, om te vermijden dat mensen hun krediet de eerste dagen al helemaal opgebruiken en dan de rest van de maand toch nog in de kou zitten.
In een toelichting wijst de Vlaamse overheid erop dat het krediet vaak maar goed is voor een "minimaal comfort", bijvoorbeeld om een temperatuur van 16 graden te halen of slechts één kamer te verwarmen. De maatregel is bedoeld om de grootste nood te lenigen, "niet om gratis aardgas ter beschikking te stellen". Wie een gewoon comfort wil, moet dus zelf extra geld op de budgetmeterkaart zetten.
De kost van deze steunmaatregel wordt voor 70 procent gedragen door de netbeheerder. De resterende 30 procent betaalt het OCMW. Dat OCMW kan er voor kiezen (een deel van) de steun na de winter terug te vorderen, afhankelijk van de financiële situatie van de klant in kwestie. Maar zo heel vaak gebeurt dat niet.