Boris Johnson legt ‘finaal’ brexitplan voor: wat staat erin?
Boris Johnson heeft vandaag een zogeheten tweegrenzenplan gepresenteerd als oplossing voor het Ierse-grensprobleem bij de brexitonderhandelingen. Het komt erop neer dat Noord-Ierland vier jaar lang zowel in de Europese Unie als bij het Verenigd Koninkrijk blijft. De EU wijst het voorstel niet direct af.
De Noord-Ierse DUP zou al akkoord zijn gegaan met het tweegrenzenplan, maar of Ierland en de rest van de EU er iets in zien, is de grote vraag. Johnson heeft gezegd dat dit zijn “finaal bod” aan de EU is.
De Britse premier heeft in Manchester het Conservatieve partijcongres toegesproken. Het thema van het vierdaagse congres, waar de blonde leider een welhaast goddelijke status geniet, is ‘Get Brexit Done’. Daarbij gaat alle aandacht uit naar het probleem van de Iers-Noord-Ierse grens. Volgens Johnson kan dat worden opgelost door Noord-Ierland tot 2025 met een speciale status in de EU te houden. Het blijft dan in de gemeenschappelijke markt, maar verlaat de Europese Douane-unie.
Bij Johnsons ingenieuze plan zal de handel tussen Ierland en Noord-Ierland ongehinderd door kunnen gaan. Er komen geen controles aan of vlakbij de 500 kilometer lange landgrens tussen (het Britse) Noord-Ierland en EU-land Ierland. Het vredesakkoord van 1998, waarin onder meer de grens werd opengesteld om een einde aan de conflicten tussen katholieken en protestanten te maken is “prioriteit”, aldus Johnson.
Wel komen er controles op de Ierse Zee op goederen die van Noord-Ierland naar het Verenigd Koninkrijk gaan. Voor goederen die van buiten de Europese Unie arriveren in Noord-Ierland en van daar naar Ierland worden gebracht, moeten er checks komen aan de Iers-Noord-Ierse grens. Die handel is echter zeer beperkt. Na vier jaar moet de deelregering in Belfast dan beslissen hoe het verder moet.
Alternatief voor backstop
Met de voorstellen wil premier Johnson een alternatief voor de veelbesproken Ierse backstop voorstellen. Dat is de vangnetoplossing die zijn voorgangster Theresa May met de EU was overeengekomen om grenscontroles te vermijden en die het hele VK in een douanegemeenschap met de EU zou houden tot er een betere oplossing uit de bus zou komen. Die backstop, zo herhaalde Johnson op het congres, is “antidemocratisch” en “inconsistent met de soevereiniteit van het VK”.
Johnson heeft het voorstel gisteren al naar de Europese leiders gestuurd, hopend op een positieve reactie. Op de achtergrond speelt ook de schuldvraag mee. De Britse premier wil, met parlementsverkiezingen in het achterhoofd, aantonen dat hij er alles aan doet om een akkoord te krijgen en het land voor eind deze maand uit de EU te halen. Als Brussel het jongste Take It or Leave It-plan verwerpt, kan Johnson zeggen dat hij zijn best heeft gedaan.
“Als Brussel geen dialoog over dit aanbod aangaat, zal deze regering stoppen met onderhandelen totdat we de EU verlaten”, luidde het in een verklaring.
Juncker gaat voorstel bestuderen
De Europese Commissie gaat het nieuwe Britse brexitvoorstel “objectief” bestuderen. Dat heeft voorzitter Jean-Claude Juncker de Britse premier Boris Johnson beloofd tijdens een telefonisch gesprek dat beiden hebben gevoerd nadat Johnson woensdag Juncker een brief en teksten had gestuurd. Juncker zei ingenomen te zijn met Johnsons “vastberaden stappen” om een akkoord te bereiken over het vertrek van de Britten uit de EU.
Toch ziet Juncker ook problemen, met name over de backstop. In een verklaring zegt de commissie dat de EU een deal met Londen wil. “We staan 24/7 klaar om dit te laten gebeuren, zoals al drie jaar.” De komende dagen komen de brexitonderhandelingsteams in Brussel bijeen.
