Energiearmoede, het is geen vreemd begrip meer. Het betekent dat een gezin een veel te groot deel van het huishoudbudget ­besteedt aan de gas- en elektriciteitsfactuur.

De gevolgen zijn niet gering, zegt professor Peter Raeymaeckers van de Universiteit Antwerpen (UA). Hij is een van de auteurs van het rapport over sociale armoede in Vlaanderen. “Leven in een tochtige woning veroorzaakt gezondheidsklachten en kan leiden tot een hoger sterftecijfer in de winter.” Het zorgt er ook voor dat ­gezinnen in één kamer van hun huis gaan wonen, zodat ze de rest niet hoeven te ver­warmen, of dat mensen constant met dikke truien in huis rondlopen.

Slechte isolatie

Ondanks een veelbelovend energie-armoedeplan van de Vlaamse regering, vrezen de onderzoekers dat deze energie-armoede de komende tijd fors de hoogte ingaat. Reden is de prijsstijging, recent aangekondigd, bovenop een prijsstijging van 60 procent, doorgevoerd tussen 2007 en eind 2015.

En dat in combinatie met een groot aantal slecht geïsoleerde huizen in Vlaanderen. Zo becijferden de onderzoekers dat het gemiddelde energieverbruik van een woning in ons land 70 procent boven het Europese gemiddelde ligt. En niet enkel private woningen zijn slecht geïsoleerd, het geldt ook voor een groot aantal oude sociale woningen.

Eigenaars die aan sociale doelgroepen een huis of appartement verhuren, krijgen nochtans extra subsidies wanneer ze de woning energiezuiniger maken. Daardoor daalt immers de energiefactuur voor de huurders. Maar die maatregel is geen succes, zeggen de onderzoekers. Ook andere sociale tussenkomsten voor mensen die moeite hebben met hun factuur, zijn niet genoeg gekend bij de doelgroep.

Agressieve incassobureaus

Opmerkelijk: de onderzoekers maken zich boos over energieleveranciers die onbetaalde facturen “doorverkopen” aan “agressieve” invorderingsbedrijven.

Vlaams energieminister Bart Tommelein (Open Vld) is zich naar eigen zeggen bewust van de groeiende energie-armoede in Vlaanderen en wijst op de vele maatregelen in zijn energie-armoedeplan, onder an­dere het aanpakken van agressieve incassobureaus. Meer mensen recht geven op sociale - lagere - tarieven, het voorstel van de UA-onderzoekers, ziet hij niet meteen zitten.

“Via de energiefactuur draagt iedereen bij aan deze sociale tarieven. Als je de groep die ervan geniet, vergroot, verklein je de groep die ervoor bijdraagt. Daardoor raken mensen die nu niet veel marge hebben, ook in de problemen”, aldus Tommelein.