Direct naar artikelinhoud
Sociale onrust

Meer dan 2 miljoen stakingsdagen onder regering-Michel

Ook bij warenhuisketen Lidl werd in 2018 gestaakt.Beeld Photo News

Onder de regering van Charles Michel (MR) gingen liefst 2.152.748 werkdagen verloren aan stakingen. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het Brusselse onderzoeksinstituut CRISP. Sinds de jaren 90 kende enkel Dehaene I in verhouding meer stakingsdagen.

Na een opvallend rustig 2017 was 2018 opnieuw een jaar vol sociale onrust, zo blijkt uit de studie van het CRISP. Met 422.000 stakingsdagen stak vorig jaar ver boven het gemiddelde van 303.000 stakingsdagen over de voorbije dertig jaar. Al verbleekt het jaartotaal nog steeds bij de massale protesten na het aantreden van de regering-Michel. In het laatste kwartaal van 2014 alleen al werden meer dan 740.000 stakingsdagen geteld. De vorming van een centrumrechts kabinet leidde toen tot grote onrust bij de vakbonden.

Sinds 1991 waren er enkel onder premier Jean-Luc Dehaene meer stakingsdagen. Vooral in 1993 werd er hevig geprotesteerd, tegen het Globaal Plan. Dat voorzag in miljarden aan competitiviteitsingrepen en besparingen om de Belgische overheidsfinanciën te saneren.

De hele regeerperiode lang hebben de Belgische vakbonden hun mobilisatievermogen getoond, concludeert de studie. “De stakingsgolf heeft op het einde van de legislatuur bovendien weer aan kracht gewonnen”, zegt Jean Faniel, directeur van het CRISP. “Opvallend is dat veel protest ontstond buiten het krachtveld van de vakbonden. Denk aan de gele hesjes, of aan de klimaatprotesten die eind 2018 ook in ons land op gang kwamen. Dat heeft ook druk gezet op de vakbonden. Bijvoorbeeld omdat veel van de eisen van de gele hesjes – zoals meer koopkracht – eigenlijk ook die van de vakbonden zijn.”

Daarnaast vielen de acties op bij warenhuisketens Lidl en Carrefour. Ook op de luchthaven was het onrustig, met onder meer langdurige acties bij Ryanair en bagageafhandelaar Aviapartner.

Een van meest gecontesteerde regeringen

Wat zeggen al die protesten over het werk van de regering-Michel? Niet bijster veel, nuanceert Faniel. “De regering heeft absoluut belangrijke maatregelen doorgevoerd in onder meer de sociale zekerheid en het arbeidsrecht. Dat heeft vanzelfsprekend voor sterke sociale spanning gezorgd. De pensioenhervorming, de hervorming van de eindeloopbaan, en de flexibilisering van de arbeidstijd door de wet-Peeters hebben mensen de straat doen opgaan. Het is op dat vlak een van de meest gecontesteerde regeringen geweest.”

Maar daaruit kan je niet de conclusie trekken dat de regering-Michel te veel of te weinig heeft hervormd, klinkt het. “Het zijn wel hervormingen geweest die sociaal sterk gecontesteerd werden.” Dat heeft volgens het CRISP duidelijk gevolgen gehad voor de partijen in de federale regering. Zij verloren samen 22 zetels in de Kamer en hebben sinds 26 mei geen meerderheid meer in het parlement.

De stakingskoorts is bovendien niet gaan liggen, zo stipt de studie nog aan, met onder meer een nationale staking in februari dit jaar. “Naar alle waarschijnlijkheid zal het aantal stakingsdagen in 2019 opnieuw hoog liggen.”