2 op de 3 werknemers toch ontslagen na langdurige ziekte

Ons land telt zo'n 415.000 lang­durig zieken. De ziekte- en invaliditeitsuitkeringen lopen op tot ruim 8 miljard euro. Om die kosten te drukken, besliste de regering-Michel in 2016 om de re-integratie aan te zwengelen. Na bijna drie jaar zijn er amper officiële cijfers over wat er met langdurig zieken gebeurt. Het Riziv houdt bij hoeveel mensen langer dan één jaar thuis zitten, maar geen enkele instantie meet wat er gebeurt met zieken nadat een arbeidsarts zich heeft uitgesproken over hun gezondheidstoestand, zegt Herman Fonck, hoofd Onderneming bij het ACV.

De vakbond rekende uit dat in 2017, 2018 en de eerste helft van dit jaar minstens 52.293 mensen in een re-integratietraject zijn gestapt. 67 procent van hen werd alsnog ontslagen. Een vijfde keert met succes terug op de werkvloer en van ongeveer 11 procent kennen we het resultaat niet, zegt het ACV, dat concludeert dat het systeem van re-integratie zijn doel mist. 

"Zo'n re-integratietraject is vooral een ontslagmachine, terwijl het net het omgekeerde doel had", zegt Fonck. Soms komt zo'n ontslag er op vraag van de werknemer, soms is er binnen het bedrijf geen aangepast werk mogelijk waardoor ontslag de enige optie is. "Maar evenzeer maakt de werkgever er misbruik van", aldus nog Fonck.

“In 80 procent van de gevallen is een re-integratie succesvol en als een re-integratietraject niet slaagt, verliest iemand zijn uitkering niet”, reageert het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). 

“In zijn communicatie maakt het ACV de mensen bewust bang. Terug aan het werk gaan, zou een gemeenschappelijke doelstelling moeten zijn om iedereen die kan terug naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Het is een conservatieve, ideologische kramp om mensen liever thuis te houden met een uitkering dan ze op een kwaliteitsvolle manier terug aan de slag te helpen. Werk maakt gezond, werk zorgt voor een inkomen, werk zorgt voor sociale contacten.”

Volgens het VBO is de “voornaamste steen des aanstoots” de zogenaamde “medische overmacht”. “Het is een situatie van overmacht die de werknemer of werkgever kunnen inroepen als blijkt dat een re-integratie in de onderneming niet meer mogelijk is. De vakbonden menen dat werkgevers deze overmachtssituatie massaal inroepen om mensen makkelijk af te danken, maar de praktijk leert ons dat heel wat werknemers dit zelf vragen. Na een lange afwezigheid kijken mensen uit naar iets anders en dan is de medische overmacht een goede optie om zonder opzegperiode de arbeidsovereenkomst te beëindigen.”

Deze kant van het verhaal is volgens het VBO onder experten genoegzaam bekend. “Om begrijpelijke redenen wordt dit vakkundig verzwegen. De cijfers over het aantal beroepsprocedures maken dit duidelijk: in 2018 waren er amper 70 beroepen aangetekend tegen ongeveer 30.000 genomen beslissingen. De onvrede die de vakbonden vertolken, stemt dus niet overeen met wat op het terrein gebeurt”, benadrukt het VBO.