Joachim Coens enerzijds, Sammy Mahdi anderzijds: voor deze dilemma's staat CD&V
Na een eerste stemronde gaat de voorzittersstrijd bij CD&V nog tussen havenbaas Joachim Coens en jongerenvoorzitter Sammy Mahdi. De leden moeten kiezen tussen een gevestigd lid met ACW-wortels en een jonge sterke communicator. Voor welke keuzes staan de 40.000 CD&V'ers, en hoe kan de stamboom van Coens zijn kansen beïnvloeden?
Uit de eerste stemronde blijkt dat Joachim Coens met zijn 26 procent nu al een serieuze voorsprong heeft. Hij laat de tweede kandidaat, Sammy Mahdi, met meer dan 1.500 stemmen achter zich. Heel wat gevestigde nationale politici die kandidaat waren, zweven rond de 11 à 12 procent. De onbekende Christophe Vermeulen scoort veel lager.
De uitslagen vandaag tonen nog dat Walter De Donder indruk heeft gemaakt. Hij eindigt met 16 procent op de derde plaats, opvallend vóór figuren als Raf Terwingen, voormalig fractieleider in de Kamer, of een Vincent Van Peteghem, leider van de groep van “12 apostelen” die CD&V na de verkiezingen moest doorlichten.
De Donder is bekend als mediafiguur en is burgemeester van Affligem, maar in principe is hij geen nationaal kopstuk. Zijn kritische opmerkingen over de “ontvolking” van Antwerpen en Brussel vielen duidelijk op.
Anderzijds scoort hij ook “maar” 16 procent. Je zou dus kunnen zeggen dat CD&V niet gediend is met de harde migratietaal van De Donder. Als de leden heel strenge taal over inburgering willen horen, zijn ze al lang vertrokken naar de N-VA.
De 40.000 leden hebben nu tot 5 december om te stemmen voor Coens of Mahdi, zodat we 6 december de nieuwe voorzitter kennen. Daarmee starten nu pas de echte voorzittersverkiezingen.
Tot nu had je eigenlijk maar een soort “voorspel” met zeven kandidaten, bijna een scenario zoals in 1988, toen de voorzittersverkiezingen leken uit te draaien op een strijd tussen “Sneeuwwitje en de zeven dwergen”, zeven mannen en één vrouw.
ACW-wortels of nieuwe wind
Die leden moeten kiezen tussen een figuur met familiewortels bij het ACW, en een jonge kandidaat van de “vernieuwing”, Mahdi, de jongerenvoorzitter met zijn 31 jaar.
De vader van Joachim Coens, Daniël Coens, was onderwijsminister in de regeringen-Martens, in de jaren 80 tot begin de jaren 90. Hij was de man die de lat gelijk wilde leggen tussen het rijksonderwijs (nu gemeenschapsonderwijs) en het katholiek onderwijs.
Vader Coens had een duidelijk ACW-profiel, een link met de christelijke arbeidersbeweging dus. Ik herinner mij een interview met De Morgen indertijd, toen de rooms-blauwe regering-Martens zwaar bespaarde. Daniël Coens had daar gewetensproblemen mee. Ongetwijfeld heeft de oude Coens dat ACW-profiel doorgegeven aan zijn zoon, al zal hij zichzelf nooit zo bestempelen.
Coens zegt bijvoorbeeld: de leden en zelfs geregistreerde kiezers moeten mee de standpunten van de partij kunnen bepalen. Dat doet me denken aan de “partij van de burger” die Verhofstadt van de VLD wilde maken. Op dat vlak van "basisdemocratie" komt Coens misschien ook tegemoet aan het vernieuwende profiel van Mahdi.
Zakelijk profiel of “great communicator”
Coens is intussen wel baas van de haven van Brugge-Zeebrugge geworden. Hij komt dus over als een manager met een no-nonsense-aanpak. Hij is meer patronaal dan zijn vader, en vertegenwoordigt ook de stem van werkgevers in bijvoorbeeld het brexit-debat.
Als voormalig parlementslid en burgemeester van Damme heeft hij goede banden met de top van de partij, zoals CD&V-kopstuk Hilde Crevits. Pak en das, iemand die doet wat hij moet doen, een technocraat, dat straalt Coens uit.
Wat hij slim heeft gedaan, was zijn tussenkomst in het nieuws over euthanasie en abortus. Toekomstige coalitiepartners die in zulke dossiers ingaan tegen CD&V, zullen dat voelen tijdens de regeringsonderhandelingen, zei Coens.
Ik vermoed dat een conservatieve groep bij CD&V dat aantrekkelijk vindt, en dat zoiets beter scoort dan de “ontvolkingsuitspraken" van De Donder.
Mahdi staat daar niet tegenover als “linkse” of “progressieve kandidaat”. Maar de jongerenvoorzitter kan wel zijn verbaal talent in de schaal leggen. Ik heb hem al verschillende keren mogen meemaken in debatten die ik modereerde. Daar komt hij altijd zeer gevat uit de hoek. Hij zegt vandaag ook duidelijk dat de partij “offensiever” en “strijdvaardiger” moet worden.
Stad of periferie
Mahdi heeft het profiel van een jonge stedeling en is ook fractieleider van CD&V in de gemeenteraad van Vilvoorde. Ik hoor dat hij op debatten in steden met de zeven kandidaten steeds een grote groep supporters meebracht.
Coens is daartegenover burgemeester in het landelijke Damme. Maar deze tegenstelling moeten we ook niet te ver doordrijven, want Coens kent ook het stedelijke reilen en zeilen als leider van een van de grootste havens van het land.
Wat mogen we nu verwachten?
Van de 40.000 leden van CD&V is de helft zestig plus. Op dat vlak heeft Joachim Coens met zijn stamboom wel een voordeel. Anderzijds is Coens een West-Vlaming, en zijn er al veel West-Vlamingen goed bedeeld bij CD&V.
Er is Hilde Crevits als zwaargewicht, je hebt federaal minister Nathalie Muylle, en ook de Vlaamse minister van Media en Brussel, Benjamin Dalle, komt uit Damme bij Brugge.
De stemmen die bij de eerste ronde naar de Brabantse kandidaten Walter De Donder (Affligem) en Katrien Partyka (Tienen) gingen, zouden bovendien ook naar Sammy Mahdi uit het Vlaams-Brabantse Vilvoorde kunnen opschuiven.
Sommigen opperen dan ook een scenario waarbij Coens politiek directeur zou worden onder voorzitter Mahdi. Maar het zou mij zeer verwonderen dat de havenbaas zou kiezen om partijsecretaris te worden.
Ik ga ervan uit dat de Oost-Vlamingen, de Limburgers en het oudere publiek eerder aangetrokken zijn tot Coens. Met zijn wortels in de ACW-familie en zijn no-nonsense-aanpak, denk ik dat Coens de meeste troeven heeft bij die leden.
Beluister een gesprek met Joachim Coens en Sammy Mahdi in het Radio 1-programma "De wereld vandaag":
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
