Direct naar artikelinhoud
Extreemrechts

Extreemrechtse groep brengt Hitlergroet in nazikamp Breendonk, waar honderden mensen het leven lieten

Leden van de extreemrechtse groep Right Wing Resistance poseren in het kamp van Breendonk bij nazi-symbolen.Beeld RV

Vlaams Belang-kamerlid Dries Van Langenhove noemde een bezoek van scholieren aan het Fort van Breendonk ‘hen opzadelen met een flinke dosis zelfhaat’. Het is niet de eerste keer dat uiterst rechts een bijzondere aandacht toont voor het nazikamp. Een extreemrechtse groep bracht er deze zomer een Hitlergroet. 

De Vlaamse afdeling van de extreemrechtse groep Right Wing Resistance bracht deze zomer een bezoek aan het Fort van Breendonk, een voormalig concentratiekamp. Dat blijkt uit onderzoek van De Morgen en VRTNWS. Right Wing Resistance is een internationale groepering die in 2009 werd opgericht in Nieuw-Zeeland en sinds kort ook een Vlaamse afdeling heeft. Op 26 augustus plaatste de leider van de groep foto’s online waarop te zien is hoe ze in een groep van negen personen door het kamp wandelen. Een van hen brengt er de Hitlergroet.

Het Fort van Breendonk krijgt wel vaker aandacht van uiterst rechts. Eerder deze week voerde Vlaams Belang actie tegen een schoolbezoek van VTI Campus Cardijn uit Diksmuide. Zij gingen naar een moskee in Mechelen en het Fort van Breendonk. Kamerlid voor Vlaams Belang Dries Van Langenhove stelde daarna op Twitter dat wie leerlingen rondleidt in Breendonk hen opzadelt “met een flinke dosis zelfhaat”.

Twitter bericht wordt geladen...

Veel mensen namen aanstoot aan de uitspraak van Van Langenhove. Zo ook Henri Heimans, oud-rechter en een van de nabestaanden van een Joodse verzetsstrijder die in het Fort van Breendonk ernstig werd mishandeld. “Als je een bezoek aan het Fort van Breendonk zelfhaat noemt, zet je je aan de kant van de beulen.”

In het concentratiekamp van Breendonk bracht het naziregime in totaal meer dan 3.590 personen onder in erbarmelijke omstandigheden, vooral verzetslieden en politieke gevangenen. Meer dan 300 mensen stierven ter plekke. Vele anderen werden daarna naar kampen in Duitsland overgebracht en kwamen daar om het leven. Ook zowat 500 Joden werden in Breendonk opgesloten, tot de nazi’s Kazerne Dossin in Mechelen in gebruik namen.

Henri Heimans, nabestaande van een Joodse verzetsstrijder die in het Fort van Breendonk ernstig werd mishandeld, heeft een melding ingediend bij de politie. “Als je een bezoek aan het Fort van Breendonk zelfhaat noemt, zet je je aan de kant van de beulen.”Beeld Diego Franssens

De leiding van het kamp was in handen van Duitsers, maar ook Vlaamse SS’ers waren er actief. Na de oorlog werden verschillende collaborateurs tijdelijk in het kamp opgesloten. In die zin wordt soms gesproken van ‘Breendonk 2'. Sindsdien heeft het kamp in Vlaamse-radicale kringen een bijzondere betekenis.

“Er waren een aantal ontsporingen van het geweld tegen collaborateurs”, zegt historicus Bruno De Wever (UGent). “In de extreemrechtse pro-collaboratieliteratuur is er vaak wel gesteld dat Breendonk 2 even erg was, maar dat is larie en apekool, als je alleen al kijkt naar het aantal gevangenen en executies.”

Het Casino

Right Wing Resistance poseerde deze zomer uitgebreid in wat in Breendonk ‘het casino’ heette, een zaal in het kamp waar de Wehrmacht en de SS dronk en at. Hier zouden ook schijnprocessen zijn gehouden. Breendonk staat erom bekend dat grote delen van het kamp intact zijn gelaten. Dat betekent dat in die eetzaal ook nog het hakenkruis aan de muur hangt, met de adelaar en het SS-opschrift: ‘Meine Ehre Heisst Treue’. Een van de groepsleden bracht een duidelijke nazigroet, die zo te zien door verschillende gsm’s werd vastgelegd. Het beeld dook nadien op Facebook op. 

G. V. met nazigroet in het Fort van BreendonkBeeld RV

We konden de man in kwestie identificeren. G. V. was ondanks verschillende pogingen tot contact niet bereikbaar voor commentaar. V. komt uit een bekende Vlaams Belang-familie die wortels heeft in de collaboratie. Hij zou zelf geen mandaat hebben bij het Vlaams Belang, maar is regelmatig te zien op evenementen van de partij. Hij bezocht onder andere het partijcongres in maart, waar hij op de foto ging met Van Langenhove. V. zwaaide er ook op het podium met een Vlaams Belang-vlag. 

V. hoort niet tot de meest actieve leden van Right Wing Resistance. Op 7 juli was hij wel aanwezig bij een verbroedering van RWR met de Autonome Nationalisten Vlaanderen en de Nederlandse Volks-Unie in het Antwerpse café Den Bengel. Ze poseerden op straat bij vlaggen met een Vlaamse leeuw en de Zwarte Zon, een nazisymbool. Verschillende leden brengen daarbij een bedekte nazigroet. Ook G. V. staat op deze foto. Hij houdt dit keer de armen naast het lichaam. In de nacht van 7 op 8 juli werden vijf van hen opgepakt voor het scanderen van racistische slogans en het maken van Hitlergroeten.

G. V. op het Vlaams Belang-congres in GentBeeld RV

Strafbaar?

Het Fort, dat deel uitmaakt van het War Heritage Institute, een federale instelling, dient geen klacht in tegen G. V.. Geconfronteerd met de foto laat de adjunct-directeur Franky Bostyn weten dat zoiets “compleet onacceptabel” is, maar dat op de raad van bestuur werd beslist om geen klacht in te dienen. “Er is geen enkele reden om te denken dat de site een plek van naziverheerlijking is, maar we willen dit ook niet groter maken dan het is. Wij hebben honderdduizend bezoekers. Als een marginaal groepje van een achttal personen zich dan met zoiets inlaat, moet je ze niet nog meer forum geven.”

Volgens gelijkekansencentrum Unia gaat het in elk geval om strafbare feiten. “Dat de foto op Facebook is gedeeld, niet in een privégesprek, maar op de tijdslijn, maakt dat het openbaar is en dan is een nazigroet strafbaar”, klinkt het. “Ook in Breendonk zelf, al zijn ze onder gelijkgezinden, is het wel degelijk openbaar en strafbaar. Wij kunnen hiermee naar het parket stappen.”

Henri Heimans heeft inmiddels een melding gedaan bij de politie, waarna een proces-verbaal werd opgesteld. “Het gaat hier om een verheerlijking van het naziregime, op een plek waar zovele slachtoffers zijn omgebracht en van waaruit anderen de dood in werden gestuurd naar andere kampen. Walgelijk.”

Correctie: Er stond aanvankelijk dat G. V. met een Vlaams Belang-vlag zwaaide op het feest van de partij in Londerzeel, vlak na de verkiezingen. Dit bleek incorrect. De foto dateert van het VB-congres op 30 maart. In bovenstaande tekst is dit al gecorrigeerd.

G. V. uiterst rechts op deze fotoBeeld RV
Right Wing Resistance in BreendonkBeeld RV
G. V. met Dries Van Langenhove op een partijcongres van Vlaams BelangBeeld RV