De feiten dateren van augustus, toen enkele leden van de recent opgerichte Vlaamse tak van ‘Right wing resistance’ een bezoek bracht aan het Fort van Breendonk. Het fort nabij Willebroek werd tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s gebruikt als doorvoerkamp voor Joden, verzetsstrijders en dissidenten. Nu doet het fort nog dienst als herdenkingsplaats voor de vele slachtoffers van de oorlog.

Tijdens het bezoek liet G.V., lid van de extreemrechtse groepering en zoon van een voormalig parlementslid van Vlaams Belang, zich fotograferen terwijl hij de Hitlergroet uitbracht in het ‘casino’. Dat is de zaal in het kamp waar de Duitsers dronken en aten. Op de foto is een hakenkruis te zien dat aan de muur hangt, met de adelaar en het SS-opschrift: ‘Meine Ehre Heisst Treue’. Onlangs plaatste de man ook nog een reactie op de brand in het asielcentrum in Bilzen op sociale media. ‘Die had beter gewacht tot ze erin zaten’, luidde het.

G.V. is zelf ook een gewezen lid van Vlaams Belang. Hij stond acht maanden geleden nog op een congres van de partij op het podium te zwaaien met een vlag van de partij, maar werd niet veel later uit de partij gezet. 'We hebben hem daarop aangesproken en afstand genomen van hem', zegt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken bij VTM Nieuws. 'We distantiëren ons van hem en die feiten.' In juli werd de man uit de partij gezet. 'Ik trek mij terug uit heel die Vlaams Belang-nest', schreef hij toen zelf op Facebook.

Van Grieken en Kamerlid Dries Van Langenhove distantiëren zich ook van de extreemrechtse groep ‘Right wing resistance’. 'Zelfde groepje idioten waar het Vlaams Belang zich in het verleden (Mars op Brussel) al meermaals heeft van gedistantieerd', schreef Van Grieken eerder zaterdag op Twitter. Hij verwijst naar een webartikel waarin hij zich op voorhand distantieerde van de extreemrechtse Mars op Brussel in september. Bij die mars zou er sprake geweest zijn van (banden met) de extremistische groep ‘Bloed bodem eer en trouw’. Ook de naam van ‘Right wing resistance’ dook toen op.

Van Langenhove gaat nog een stap verder op Twitter en noemt het gedrag van de man 'moreel verwerpelijk'. 'Je moet al heel erg gestoord zijn om zulke dingen te doen, maar je moet nog veel gestoorder zijn om er dan nog foto’s van te nemen en die openbaar op Facebook te delen. Dit is zo moeilijk te vatten dat een mens bij zou gaan denken dat de staadsveiligheid of de media deze idioten heeft betaald om de rechterzijde te beschadigen.' Volgens Van Langenhove wordt die 'tactiek' wel meer 'toegepast'. 'Verdacht', noemt hij het.

Parket start onderzoek'Dit is een klap in het gezicht van de slachtoffers en hun familieleden', reageert Dimitri Roden, conservator van het fort. 'De helft van de gedeporteerden hier heeft de oorlog niet overleefd. We hebben hier 100.000 bezoekers per jaar en dit soort problemen hebben we nog niet meegemaakt. Integendeel, de meesten zijn zwaar onder de indruk van wat zich hier heeft afgespeeld.'

Bij gelijkekansencentrum Unia gaan ze de feiten onderzoeken. 'Bewust een nazigroet brengen en op sociale media posten is strafbaar', aldus Lode Nolf van Unia. Het parket van Antwerpen, afdeling Mechelen, is een opsporingsonderzoek gestart naar mogelijke feiten van aanzetten tot haat en/of negationisme in het fort van Breendonk. 'De politiezone Mechelen-Willebroek ontving hierover een klacht en ook de krant De Morgen publiceerde een artikel over dit bezoek', schrijft het openbaar ministerie zaterdag in een kort persbericht. 'Het parket Antwerpen heeft de politiezone Mechelen-Willebroek belast met het verdere onderzoek.'

'Right wing resistance’ werd in 2009 opgericht door de Nieuw-Zeelandse blanke nationalist Kyle Chapman. Ondertussen heeft de groep vertakkingen in landen als Australië, Zweden, Schotland en sinds kort dus ook in Vlaanderen. Vijf aanhangers van de groepering werden in juli nog opgepakt in Antwerpen nadat ze de Hitlergroet gebracht hadden op de Meir en stickers met racistische en nazistiche boodschappen in het rond gekleefd hadden.

SP.A en Open VLD vragen nieuwe commissieOppositiepartij SP.A vraagt aan Vlaams parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) om de commissie ter bestrijding van gewelddadige radicalisering opnieuw samen te stellen. 'De brand in Bilzen, de onthulling over het lidmaatschap van een aantal Belgen van het neonazistische Neomarch en het feit dat er deze zomer een Hitlergroet werd gebracht in Breendonk lijken mij allemaal duidelijke indicaties van een toenemende radicalisering in onze samenleving. In een aantal gevallen gaat het bovendien om strafbare feiten', zegt parlementslid Hannelore Goeman.

Als het van de SP.A-politica afhangt, moet de ad hoc commissie ter bestrijding van gewelddadige radicalisering in het Vlaams Parlement opnieuw worden samengesteld. Die ad hoc-commissie heeft zich vorige legislatuur over het probleem van de radicalisering gebogen. Goeman vraagt nu aan parlementsvoorzitter Homans om de commissie opnieuw samen te stellen.

Open VLD sluit zich alvast aan bij de vraag van SP.A. 'Het is belangrijk dat we de resolutie met 55 voorstellen en het actieplan dat in de vorige legislatuur is opgesteld, goed blijven opvolgen', zegt Vlaams parlementslid Tom Ongena.Maar de Vlaamse liberalen vinden ook dat de opdracht van de commissie moet worden uitgebreid. Zo moet de commissie zich ook kunnen buigen over extreemrechtse radicalisering.

'De brand in Bilzen, de Hitlergroet in Breendonk, het protest van Vlaams Belang tegen een schoolbezoek aan datzelfde kamp, de vernieling van een Joods gedenkmoment in Gent... Deze reeks van racistische, xenofobe en antisemitische incidenten wijst op een toenemende radicalisering in onze samenleving. Onze democratische vrijheden komen onder druk en dan moet het parlement, het hart van onze democratie, actie ondernemen', aldus Ongena.