Jacht naar (vorig) leven op mars gaat verder: complex plan moet gesteente naar de aarde brengen

Het plan werd ‘Mars Sample Return’ gedoopt en moet zo’n 500 gram gesteente dat afkomstig is van mars, naar onze aarde brengen. “En laten we duidelijk zijn, elke stap van de missie belooft behoorlijk uitdagend te worden”, zo stak Jan Wörner, directeur van de Europese ruimtevaartorganisatie, van wal tijdens de voorstelling.

Om het gesteente te verzamelen zullen in de eerste plaats twee marsrovers of robots worden ingezet. De eerste rover verzamelt de staaltjes in metalen buisjes, terwijl de tweede robot die buisjes in een container zo groot als een voetbal, moet opslaan. Vervolgens zal het materiaal in een baan rond mars gekatapulteerd worden door een raket om daar onderschept te worden door een onbemand ruimteschip. Tot slot zullen de staaltjes van mars per parachute in de woestijn in Utah gedropt worden.

Waarom de twee ruimtevaartagentschappen uitpakken met zo’n complex plan? Wetenschappers popelen om materiaal afkomstig van mars te bestuderen gezien de omstandigheden op de rode planeet miljarden jaren geleden vergelijkbaar waren met die op aarde. De planeet had destijds een dikke atmosfeer en er was stromend water te vinden op het oppervlak.

Vandaag is het grootste deel van die atmosfeer echter verdwenen en wetenschappers stellen zich de vraag of er vroeger sprake was van geëvolueerd leven.

“We hebben op dit moment slechts twee manieren om het gesteente van mars te bestuderen”, aldus astrobioloog Susanne Schwenzer. “We kunnen sondes naar mars sturen en daar rotsmonsters analyseren of we kunnen stukjes bestuderen die als meteorieten op de aarde arriveren.”

Maar die methodes hebben enkele nadelen. De sondes worden belemmerd door hun (gelimiteerde) opslagplaats, batterijduur en ondervinden vaak problemen bij het landen op de rode planeet. En het bestuderen van meteorieten - stukjes rots die de ruimte werden ingeblazen nadat grotere meteorieten mars troffen - levert nog meer problemen op. “Vaak wordt het gesteente besmet na de aankomst op aarde. Bovendien weten we niet vanwaar op mars de meteorieten afkomstig zijn.”

Vandaar de luide roep van wetenschappers om het gesteente zelf te verzamelen en naar aarde te brengen. 

De halve kilogram aan gesteente van mars zal onderzocht worden door wetenschappers wereldwijd. Hun zoektocht naar leven zal zich daarbij vooral focussen op de aanwezigheid van fossiele microben. Al bestaat er een kleine kans dat er nog steeds leven is op mars. “Het is zeer onwaarschijnlijk dat we levende organismen naar de aarde zullen brengen. Zelfs als we dat doen, is het erg onwaarschijnlijk dat ze schadelijk zullen zijn”, verklaart Sanjay Vijendran, lid van de ‘Mars Sample Return’. “We kunnen dat echter niet als vanzelfsprekend beschouwen en alle maatregelen die ervoor zorgen dat de staaltjes geen bedreiging voor de planeet vormen, zullen genomen worden.”