De cyberaanval startte afgelopen donderdag en hield vier dagen lang aan, tot zondagavond. Vier dagen lang werden de servers van Islamitische Staat onophoudelijk bestookt. Eén jaar lang was de actie voorbereid, die de naam ‘Operatie Gayadin-Dan’ had meegekregen.

Het doelwit van de actie was Amaq, wat sinds 2014 het persbureau is van ISIS en dat vanuit Syrië opereert. “Langs die kanalen kon de terreurorganisatie individuen mobiliseren, hen overtuigen om hun rangen te versterken, en hen aansporen om dodelijke aanslagen uit te voeren in de naam van ISIS”, zo zei de Belgische Catherine De Bolle, het hoofd van Europol, maandagmiddag op een persconferentie in Den Haag.

“Het doel was om hun propaganda te verstoren, om de oprichting van sociale mediakanalen te verstoren”, zei Eric Van Der Sypt van het federaal parket.

“Alle aanslagen die in België door hen gepleegd werden, werden opgeëist via Amaq. Verschillende geradicaliseerde Belgen werden beïnvloed door dit medianetwerk van ISIS. De link tussen terreur in België en dat netwerk is duidelijk geworden in verschillende onderzoeken.”

Sociale media

De actie werd geleid door een Belgische onderzoeksrechter en het Belgische federaal parket. Er namen elf Europese lidstaten aan de operatie deel, samen met negen private online service providers.

Er werden meer dan 26.000 items van het internet gehaald. Het gaat daarbij om video’s, documenten en gebruikersaccounts op sociale media, maar ook om een groot aantal communicatiekanalen van ISIS.

Mauritaniër opgepakt

Tijdens de cyberaanval arresteerde de Spaanse Guardia Civil ook een man die ervan verdacht wordt tot de kerngroep te behoren, die de propaganda van ISIS verspreidde. Het gaat om een Mauritaniër, die al tien jaar in Spanje woont. Hij werd opgepakt op de Canarische Eilanden. Hij verspreidde onder meer videohandleidingen om bommen te maken.

“Hij was in Spanje geradicaliseerd, en stond op de laatste stap van zijn radicaliseringsproces”, zei Alberto Rodriguo Vázquez, het hoofd van de dienst contraterrorisme bij de Guardia Civil. “Hij zocht informatie op over bekende personen. Het is nog niet mogelijk om vast te stellen wat zijn intenties waren.”

Vierde keer

Het was al de vierde keer dat Europol probeert om de online propaganda van ISIS plat te leggen. Al in augustus 2016 probeerden de veiligheidsdiensten om een app van Amaq plat te leggen. Er volgen nog een Spaans-Amerikaanse poging in juni 2017, en een eerste Belgische poging in april 2018.

LEES OOK. ANALYSE. Al drie processen gevoerd om repatriëring ISIS-weduwes tegen te houden, maar nu kan Belgische Staat niet meer weigeren (+)

“Toen werd de volledige serverinfrastructuur van Amaq ontmanteld”, aldus Van Der Sypt. “We waren verrast dat het persbureau en de getroffen sites na relatief korte tijd weer online waren. We hebben het dit keer beter proberen aan te pakken.”

“We hebben iets belangrijk gedaan”, benadrukte Van Der Sypt. “Op dit ogenblik, voor zover we weten, is ISIS niet meer aanwezig op het internet. We zullen zien hoe snel ze opnieuw aan de oppervlakte zullen komen.”