Direct naar artikelinhoud
Ethisch bankieren

Laatste spannende uren voor duurzame bank NewB die geld inzamelt: ‘De teller staat op 12 miljoen euro’

Bestuurder en woordvoerder Koen De Vidts blijft in NewB geloven.Beeld Photo News

Morgen valt de deadline voor de coöperatieve bank NewB. Als er geen 30 miljoen euro is bijeengeschraapt is het over voor de ethische en duurzame bank. ‘We zijn optimistisch.’

Het zijn de laatste én spannendste uren voor Koen De Vidts. De bestuurder en woordvoerder van de ethische en duurzame bank NewB slaapt de voorbije dagen iets minder vast dan voorheen, glimlacht hij. Er staat dan ook veel op het spel. Als de lopende geldinzamelingsronde van NewB tegen morgen – woensdag – geen 30 miljoen euro heeft opgebracht, gaat de stekker uit de het bankproject. Acht jaar na de oprichting van de coöperatieve moet de banklicentie de kroon op het werk worden, maar tussen droom en daad staat nog een drempel van goed 18 miljoen euro. “De teller staat nu op 12 miljoen euro”, bevestigt Koen De Vidts. “Er zijn de voorbije uren en dagen wel heel wat stortingen en toezeggingen binnengelopen. Dat zorgt voor een zeker optimisme in de rangen, maar het blijft spannend.” Een opsteker voor De Vidts is dat de universiteit ULB net toezegde om ook partner te worden. “Misschien helpt dit andere academische partners over de brug te halen”, hoopt De Vidts.

Een van de grootste toezeggingen kwam via het Brussels gewest, dat via zijn financiële arm Finance&invest.Brussels bereid is tot een miljoen euro te investeren in NewB. Ook de Foundation Chimay, bekend van de kloosterorde en het trappistenbier legt 200.000 euro op tafel. Koen De Vidts noemde dat toen een doorbraak. “De dingen komen in beweging, maar we moeten nog versnellen. We denken dat dit andere professionele investeerders over de streep zal trekken”, klonk het. 

Ook de mondelinge toezeggingen die het NewB-team kreeg, doen hopen. “U weet ook dat er enkele dagen zitten tussen een storting en het moment dat het geld op de rekening staat. En we mogen van de toezichthouder enkel communiceren over het geld dat effectief is gestort op onze rekening”, aldus De Vidts, die herhaalt dat het “bijzonder spannend wordt.”

Kafka

Dat NewB slechts vijf weken heeft om de nodige centen op te halen komt ook door die toezichthouders, klinkt het. Een bank oprichten doe je niet zomaar, en de regelgeving is ernaar. De toezichthouder, of liever toezichthouders, onderzoeken minutieus de businesscase. Zowel de Europese centrale Bank, als de Nationale Bank van België en de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) moeten hun zegje doen. 

“Dat zorgt soms voor een beetje Kafka”, lacht De Vidts. “Voor de FSMA moesten we eerst een banklicentie hebben vooraleer we aanspraak konden maken op een prospectus voor de geldophaling. Voor de Nationale Bank was het net andersom: zonder kapitaal geen licentie.” Maar zegt De Vidts, we hebben ze allen rond tafel gekregen en er was veel goodwill, met als gevolg dat ze allemaal sneller hebben gewerkt dan gebruikelijk. 

Geld terug

Maar sneller betekent nog altijd dat er maar vijf weken overbleven om de kapitaalronde rond te krijgen. Dat is bijzonder krap, zeker als je geen grote institutionele investeerders achter de hand hebt. Het geld komt op een geblokkeerde rekening terecht. Als er geen 30 miljoen euro wordt gevonden, of als de banklicentie niet wordt toegekend, krijgt iedereen zijn geld terug, verzekert NewB.

“De goedkeuring van de toezichthouders is als een keuringsbewijs in de autokeuring”, maakte De Vidts de vergelijking in het economisch duidingsprogramma De markt op Eén. “Het is een garantie dat je vehikel in orde is, maar het is geen garantie dat je nooit betrokken kan raken in een ongeval.”

NewB werd enkele jaren na de financiële crisis van 2008 opgericht met de bedoeling een “ethische en duurzame bank” te worden. Zo’n 50.000 burgers en nog eens ruim 158 middenveldorganisaties steunden de coöperatieve. Onder hen bekende namen als Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu of Oxfam-Solidariteit. Intussen ogen de financiële cijfers van de bank-in-wording niet rooskleurig. Dat is ook logisch, tot nog toe werden eigenlijk alleen maar opstartkosten gemaakt. Dit jaar alleen al lopen die kosten op tot 3,5 miljoen euro door de zware investeringen in IT en de kosten voor de vele noodzakelijke audits en juridische ondersteuning om een bank te kunnen worden.

Spook van Arco

Daardoor ook staat er nog geen winst in het vooruitzicht. Die wordt pas in 2024 verwacht. Als er een banklicentie is, tenminste. Het lijkt een beetje een kip-en-eidiscussie, weliswaar met ernstige gevolgen. NewB boekte de voorbije jaren een gecumuleerd verlies van 9,6 miljoen euro. Van de ruim 15 miljoen euro kapitaal die NewB sinds zijn opstart aantrok, blijft vandaag maar een goede 5,5 miljoen euro over. Het zijn niet meteen doorslaggevende argumenten om investeerders te verleiden tot een sprong in het duister.

Alain Praet van de onderzoeksgroep Finance aan de KU Leuven blijft voorzichtig over de slaagkansen. Volgens hem is het concept van NewB is mooi, maar tegelijk hanteren alle banken vandaag waarden als ethisch en duurzaam. De bankenfederatie Febelfin kende vorig week nog het duurzame label toe aan liefst 301 fondsen van financiële instellingen. Hoe kan NewB zich echt gaan onderscheiden in die enorme concurrentiële omgeving? NewB als uitdager tegen de rest, lijkt het wel. 

De Belg houdt best van de underdog, al komt dat engagement weleens onder druk als de eigen spaarcenten ermee gemoeid zijn. Het spook van Arco, de coöperatieve van de arbeidersbeweging ACV die implodeerde met de val van de Dexia Bank, heeft de appetijt tot financiële avonturen behoorlijk doen afnemen.