Direct naar artikelinhoud
InterviewTom Decorte (UGent)

‘Meer politie inzetten in de ‘war on drugs’ zal tot drugsgeweld leiden dat de verbeelding tart’

België is een draaischijf. De drugs komen langs de haven binnen en gaan van hieruit naar de rest van Europa.Beeld thinkstock

De georganiseerde misdaad in Europa haalt jaarlijks liefst 30 miljard euro uit de handel in drugs, zo concludeert het driejaarlijkse rapport van Europol en drugsagentschap EMCDDA. ‘De war on drugs verder opdrijven? Dan zullen we geweld zien dat onze verbeelding tart’, zegt criminoloog Tom Decorte (UGent).

De gerapporteerde cijfers wekken de indruk dat drugs nog nooit zo makkelijk hun weg vonden naar continent en consument. Hoe komt dat?

Decorte: “Het gevoerde drugbeleid werkt gewoon niet. Zeven jaar geleden zijn we in Antwerpen begonnen met de war on drugs. Je kan je in het begin wel even verstoppen achter een beleid dat nog in volle uitrol is, maar vandaag zijn dit de naakte cijfers (cocaïne kent een sterke opmars met een waarde van 9,1 miljoen euro MM).

“Het verklarende mechanisme is eigenlijk heel simpel: als je iets in de illegaliteit duwt, dan wakker je de winstmarge aan. Hoe winstgevender het wordt voor allerlei criminele groeperingen en louche figuren, hoe meer zij zich op die business gaan werpen. Net die omzet van 30 miljard euro is dus de aantrekkingskracht.”

Er wordt ook verwezen naar onder meer de ‘pakjesdiensten’ die floreren via berichtenapps.

“Recente technologieën zoals versleutelde berichten en het darknet doorkruisen inderdaad de drugshandel en maken de toegang een stuk anoniemer. Criminelen zullen dat soort mogelijkheden altijd proberen te benutten, al is dat vooral om de autoriteiten een stap voor te zijn. Alleen al het monitoren van de illegale handel van drugs via het darknet is een schier onmogelijke taak voor de politie, laat staan alle andere vormen van online dealen en smokkelen.”

Opvallende vaststelling: de voorbije jaren zijn verkochte drugs puurder en sterker geworden, terwijl de prijs stabiel blijft. Hoe verklaart u dat?

“Dat criminele organisaties de drugs zo puur op de markt kunnen brengen, is opnieuw een mooi tegenargument voor een repressief beleid. Als de war on drugs goed zou werken, zouden meer drugs in beslag worden genomen. Dan daalt het aanbod, terwijl de vraag even groot blijft. En dan zouden drugs duurder of meer versneden worden. Geen van beide is gebeurd. Dat is een wetmatigheid die elke eerstejaars economiestudent kent.”

Het rapport wijst op de ‘zorgwekkende toename van drugsgerelateerd geweld en corruptie binnen de EU’. Moeten we ons zorgen maken?

“Als je weet wat voor bedragen een havenarbeider kan krijgen om gewoon even weg te kijken voor een container, dan corrumperen die financiële middelen nu al. Het geweld zoals de granaten in Antwerpen is bovendien systemisch, om concurrenten te intimideren of om een gat in de markt op te vullen. In die zin is repressie opdrijven ook het geweld opdrijven.

“Kijk naar wat er in Latijns-Amerika gebeurd is. Daar is het leger ingezet en die oorlog is niet gewonnen. Men doet daar weleens lachwekkend over: ‘Antwerpen is toch geen Bogota aan de Schelde?’ Ook wij zouden nog meer politiemensen kunnen inzetten, maar dan gaan we geweld zien dat onze verbeelding tart. En dan zullen we ook zien dat de criminele groeperingen beter bewapend zijn dan het Belgische leger.

“Er zou opnieuw een parlementaire commissie moeten komen die vanuit het wetenschappelijke onderzoek adviezen formuleert. Zoals twintig jaar geleden eigenlijk – alleen zijn niet alle adviezen toen gevolgd.” 

Tom Decorte.Beeld kos