Hoe het nijpende lerarentekort en andere uitdagingen aanpakken? VRT NWS Connect Onderwijs zocht naar antwoorden

Waar vinden scholen nog leerkrachten en hoe kunnen ze die houden? Prangende vragen want het onderwijs in Vlaanderen kampt met een lerarentekort. En heel wat andere uitdagingen - zoals de nood aan innovatie en het omgaan met diversiteit in de klas - zijn daarmee verbonden. In bepaalde scholen is het tekort erg urgent en gaat de directie op een originele manier op zoek.

(lees verder onder filmpje)

Kris Bosch ziet een oplossing in de industrie en "duaal lesgeven". Bosch is adviseur onderwijs en arbeidsmarkt bij Essenscia, de Belgische Federatie van de Chemische Industrie. "Duaal lesgeven betekent voor ons dat mensen uit de industrie deeltijds en op tijdelijke basis de kans krijgen om hun vaardigheden over te brengen aan jongeren in de klas. Uiteraard moeten die mensen een minimum aan pedagogische vorming meekrijgen."

Lieven Boeve, topman van het katholiek onderwijs, gelooft alvast in het idee van duaal lesgeven. "Als proefproject wil ik dat alle kansen geven. Als daar positieve lessen uit getrokken worden, kunnen we het misschien verbreden. Ik zie hier een sector die uitdrukkelijk de hand naar onderwijs uitsteekt."

Nancy Libert van de vakbond ACOD heeft duidelijke bedenkingen bij het idee. "Het lerarentekort is een zeer groot probleem. Het zou dus zeer verleidelijk te zijn om te zeggen "Laat maar zoveel mensen naar het onderwijs komen". Maar leraar zijn is veel meer dan gewoon kennis in een leerling pompen. Je moet pedagogische bagage hebben."

Patriek Delbaere, directeur van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs (OVSG), zegt dat het geen nieuw idee is. "Het probleem zit rond het financiële plaatje." Met andere woorden: op welke manier zullen die duale lesgevers worden vergoed. Een duidelijk antwoord is er (nog) niet op die vraag. 

Een ander heet hangijzer in het onderwijs: de kwaliteit. In het panelgesprek op VRT NWS Connect Onderwijs kwam het accent te liggen op kwaliteitsvolle leraars als vertrekpunt voor kwaliteitsvol onderwijs. Het spook van het lerarentekort was niet ver weg.

"Om te voorkomen dat er zoveel leerkrachten uitvallen of niet instromen, zit een werkpunt bij coaching en opleiding", stelde Liesbet Depreeuw, leerkracht in het technisch onderwijs. "We moeten pleiten voor een coaching op de werkvloer. Dat hoeft niet per se veel geld te kosten. Er zijn mogelijkheden qua intervisie en leerkrachten die elkaar coachen. Maar dat moet wel structureel ingebed worden in de uurroosters."

Lieven Viaene van de Onderwijsinspectie is overtuigd van het "horizontale gesprek". "Het is absoluut nodig dat de leraar die in zijn individuele klas zit met zijn collega's binnen de vakgroep gaat praten. In dialoog gaan over hoe je de opdrachten aanpakt, geeft veiligheid en geborgenheid aan een team. Een professionele dialoog kan een absolute meerwaarde zijn."

Koen Van Kerkhoven van de Christelijke Onderwijscentrale vindt het belangrijk dat leraren zich inhoudelijk kunnen versterken. Volgens hem zijn er te weinig functioneringsgesprekken tussen leerkrachten en directie. Van Kerkhoven uitte daarnaast nog een bijzondere zorg. "Wij pleiten ervoor dat leraren vakexperten moeten zijn. Vandaag zijn er een aantal risico's die ertoe leiden dat ze dat niet meer zijn."

"Waarom zijn er 15 procent leraren die een ander vak geven? Vaak omdat we geen andere leerkracht meer vinden", antwoordde Lieven Boeve van het katholiek onderwijs. "Op een bepaald moment wil een directeur dat er les wordt gegeven en is dan al tevreden met iemand die onderwijskundig geschoold is. Het grootste probleem voor de kwaliteit van ons onderwijs is het dreigende lerarentekort en specifiek leraren met de vereiste bekwaamheidsbewijzen."

U kan hier het volledige videoverslag van VRT NWS Connect Onderwijs bekijken.