De Belgen op de klimaattop: ‘Als we nu niets doen, zitten we met een catastrofe’

Koen Stuyck (51), woordvoerder WWF, reist met het vliegtuig (maar neemt de trein terug)

Stuyck vindt het nogal vervelend, van dat vliegtuig. “Door een nationale staking in Frankrijk zat er niets anders op dan mijn treinticket in de vuilnisbak te kiepen en toch een vlucht te boeken”, verzucht hij. “Maar voor de terugrit neem ik wel de trein.”

WWF is al 25 jaar aanwezig op de klimaattop, voor Stuyck is het inmiddels de derde keer dat hij meegaat. “We volgen het hele jaar door de evoluties van de klimaatcrisis op de voet, zowel op nationaal als internationaal niveau. De klimaatcrisis is echt een bulldozer die op ons afkomt. De gevolgen ervan zijn al merkbaar op heel wat plekken in de wereld. Het is duidelijk: als we nu niet ambitieuzer reageren, wordt het een catastrofe.”

Als officieel erkende waarnemer kijkt WWF toe op de onderhandelingen die de komende weken zullen plaatsvinden. “En we proberen natuurlijk de klimaatambitie van de landen omhoog te krikken. Na de klimaattop in Parijs hebben heel wat landen een klimaatplan ingediend. Maar zelfs met die plannen steven we af op een klimaatopwarming van meer dan drie graden. Dat is onaanvaardbaar.”

Hij zegt teleurgesteld te zijn in de klimaatambitie van de Belgische politiek. Zelf zou hij graag verregaandere oplossingen willen zien. “De subsidies voor fossiele brandstoffen moeten volledig worden afgebouwd”, klinkt het. “Net als het emissievrij maken van salariswagens en het afschaffen van tankkaarten. De tijd dringt ook om resoluut voor duurzamere vormen van energie te kiezen.”

“Dit is de laatste klimaattop voor het Akkoord van Parijs ingaat, wat hem belangrijk maakt. Hopelijk komen de Belgische politici met hernieuwde ambitie en daadkracht terug van de top.”

Leen Schelfhout (40), Extinction Rebellion, reist met de trein

Wanneer we Leen Schelfhout aan de lijn krijgen, heeft de internationale telg van Extinction Rebellion net een eerste actie uitgevoerd in Madrid. Een groep rebellen lijmde zich vast in de vitrine van een plaatselijk Zara-filiaal. Leen vertrekt pas op zondag om zich aan te sluiten bij de groep, maar is opgetogen om mee ten strijde te trekken. “Pas wanneer ik in Madrid aankom, word ik gebrieft over de initiatieven die voor de komende weken op het programma staan.”

Schelfhout is een van de twee Belgische Extinction Rebellion-leden die naar Madrid zijn afgereisd om de klimaattop bij te wonen. “Als activist vind ik het belangrijk om op hét klimaatevenement van het jaar aanwezig te zijn. De acties die we organiseren, moeten de onderhandelingen hopelijk een duw in de juiste richting geven.”

Schelfhout is niet overtuigd dat de politici zonder die druk beslissingen zullen nemen die de urgentie van de klimaatcrisis weerspiegelen. “De economie wint het nog steeds van ecologie”, klinkt het. “Tijdens deze klimaattop willen we ook op de barricaden staan voor de mensen die nú al getroffen worden door de gevolgen van de klimaatcrisis, maar die vaak geen stem hebben om hun ongenoegen te uiten. Ik denk aan wat er nu in het Amazonewoud gebeurt, of de mensen die de gevolgen dragen van de vervuilende mode-industrie.”

“Dat dit al de 25ste klimaattop is zonder dat er drastische veranderingen gebeuren, baart me zorgen. De komende jaren zullen allesbepalend zijn voor onze planeet. Ik ben het eens met Greta Thunberg wanneer ze zegt: ‘You should panic.’”

Laurien Spruyt (30), beleidsmedewerker Bond Beter Leefmilieu, reist met de trein

Laurien Spruyt stapt vandaag op de trein richting Madrid. Het is voor haar de tweede keer dat ze de klimaattop bijwoont. “De klimaattop is jaarlijks een ontzettend belangrijk evenement voor iedereen die met het klimaat bezig is. De beslissingen die er genomen worden, hebben een weerslag op Europa, België en Vlaanderen. Het doel van de Bond Beter Leefmilieu is om de onderhandelingen op te volgen en om erover te berichten naar de buitenwereld.”

In de maanden voorafgaand aan de COP25 stelden ze, in samenwerking met organisaties als 11.11.11, WWF, Greenpeace en Oxfam, beleidsaanbevelingen op voor de aanwezige ministers. “Die gaan we volgende week ook toelichten. En dan hopen we natuurlijk dat ze er rekening mee houden.”

“Op de klimaattop in Parijs hebben we afgesproken om de opwarming van de aarde tot maximum twee graden Celsius te beperken, maar met de huidige maatregelen komen we er gewoon niet. De landen moeten meer ambitie aan de dag leggen om hun uitstoot terug te dringen. Hoe sneller dat gebeurt, hoe beter. Want het probleem is dringend, en de uitdaging is groot.”

Ook België kan beter, vindt Spruyt. “Er wordt nog veel vervuild in sectoren als de bouw en transport, en het ontbreekt momenteel nog aan geloofwaardige initiatieven om daar iets aan te veranderen.”

Al nuanceert ze ook meteen. “We beseffen dat het een traag proces is, want je moet àlle landen meekrijgen in het verhaal. De klimaattop is belangrijk, maar je mag ook niet vergeten wat er daarbuiten allemaal gebeurt. Steeds meer bedrijven en burgers eisen een ambitieus klimaatbeleid, en dat stemt me hoopvol.”