‘Je denkt eerst: die is op iemands sofa gecrasht’: 200 vrijwilligers zoeken naar de met oudjaar verdwenen Frederik Vanclooster (21)

Update: Het lichaam van Frederik Vanclooster (21) is teruggevonden in het kanaal van Vilvoorde

“Ik weet dat het hard is, maar je moet realistisch zijn”, spreekt Alain Remue van de cel Verdwijningen donderdag rond 14 uur de meer dan 200 vrienden en vrienden-van-vrienden van VUB-student Frederik Vanclooster toe. Ze hebben al van vroeg in de ochtend, zodra er licht was, verzameld om in groepjes van vier door leegstaande panden, struiken en bosjes te zoeken naar Frederik Vanclooster, de zoon van radiojournalisten Lucas Vanclooster en Kristien Bonneure. Hij werd rond drie uur op oudejaarsnacht voor het laatst gezien.

De zoekacties worden gecoördineerd vanuit de plek waar de meesten op oudejaarsavond nog met Vanclooster aan het fuiven waren, de Kruitfabriek.

Maar nu zegt Alain Remue: “Op een gegeven moment heeft het echt geen zin meer om nog verder aan land te zoeken. Er is, helaas, enkel nog het kanaal om in te gaan zoeken.”

Hij oogst een paar verwijtende blikken. De eerste tranen vloeien.

Snelle mobilisatie

“Het begint met vage ongerustheid”, zegt Didier Cortois, uitbater van de Kruitfabriek. “Je krijgt een sms’je: Frederik is niet thuisgekomen. Dan denkt iedereen: het was een lange nacht, gewoon wachten tot hij wakker wordt op een of andere sofa. Maar elk uur dat erbij kwam, maakte dat sofascenario minder logisch.”

“Frederik is ook niet iemand die niks zou laten weten aan zijn ouders. Tegen enen woensdagmiddag zouden we de opkuis van de zaal komen doen, maar tegen die tijd zijn de eerste jongeren zelf beginnen mobiliseren op sociale media. In de kortste keren hadden we plattegronden, zaklampen en voldoende fluohesjes. Waar het allemaal zo snel is gevonden, is me een raadsel, maar tegen zes uur woensdagavond waren we al met meer dan honderd. De lokale politie van Vilvoorde was ook heel snel hier met een groot aantal mensen. Mensen die ook weten hoe je zo’n zoekactie coördineert.”

Nadat ze om 23 uur waren afgeblazen, werden de zoekacties donderdagochtend om 8.30 uur hervat. Met deze keer meer dan 200 vrijwilligers.

Traditie

Cortois baat sinds 2014 de multifunctionele ruimte uit in de oude buskruitfabriek. Het feestje met oudjaar is sindsdien een traditie bij veel jongelui. Het achterliggende idee is dat er met een feestje dichtbij geen nood is aan een Bob. 

“Alle aanwezigen wonen op wandelafstand”, zegt Cortois. “Dat verklaart mee de snelle mobilisatie en de efficiëntie. Maar hierdoor is het moment waarop duidelijk wordt dat je er maar beter mee kunt ophouden er ook sneller, jammer genoeg. Een beetje tegen beter weten in. Maar er bleef nog altijd dat kleine sprankeltje hoop. Toen Alain Remue de zoekacties aan land stopzette, was elke steen in heel Vilvoorde al minstens drie keer omgedraaid.”

Ook al is de zoekactie inmiddels afgeblazen, Jean-Paul Beres (53) en zijn zonen Antoon (21) en Philippe (18) weigeren rond halfvier ’s namiddags mee te berusten.

“Antoon is met Frederik opgegroeid”, zegt Jean-Paul Beres. “Die hebben altijd alles samen gedaan. Frederik is er altijd geweest. Ja, dan weiger je gewoon om je er bij neer te leggen. Want stél nu dat het een vechtpartij was, dan zou het toch kunnen dat hij ergens bewusteloos ligt? Op de bouwwerf tussen de Zenne en het kanaal bijvoorbeeld. Ik weet wel dat je niet over zo’n afrastering mag, maar nood breekt wet.”

Philippe Beres: “Ik denk de hele tijd wat jongens tegen elkaar zeggen, als ze wat op hebben. ‘Ik weet zeker dat ik de overkant van het kanaal haal.’ Maar ja, dan zou iemand daar bij moeten hebben gestaan. Wat ook kan, is even langs de rand van het kanaal in het water gaan staan plassen. Dat kan laat in de nacht altijd uitnodigend zijn.”

Zijn vader knikt heftig nee: “Ik ga er nog altijd van uit dat we aan land moeten zoeken, niet in het water.”

‘Déjà vu’

In de Kruitfabriek blijven vrijwilligers troost zoeken bij elkaar. Bijna allemaal prille twintigers, diep onder de indruk van het donkerst mogelijke jaarbegin. Het feit dat er zoekacties aan de gang zijn, helpt het besef van het waarschijnlijke onafwendbare te verdrukken.

Af en toe staan donderdagnamiddag nog groepjes op. “Kom, we gaan toch nog één keer rondkijken. Alles is beter dan hier te zitten niksen. Ook al is er maar één kansje op een miljoen.”

De civiele bescherming en de cel Verdwijningen zetten de zoekacties op het kanaal vrijdag voort met de sonar en de onderwatercamera.

“We gaan de camerabeelden eerst projecteren op een groter scherm”, zegt Alain Remue. “Zo zie je meer dan op een monitor. Wat we nu vooral zien zijn brommers, fietsen en alle andere mogelijke brol. Onvoorstelbaar, wat er hier allemaal in het kanaal is gekieperd. Bij een vlakke bodem, mooi effen, heb je een lichaam zo gevonden.

“Ik was enorm onder de indruk van de solidariteit bij de mensen hier, hoe ze in zo korte tijd zoveel mensen hebben weten te mobiliseren op nieuwjaarsdag, maar het had op een gegeven moment écht geen zin meer. Ik kan begrijpen dat mensen het doen, maar ik had al van meet af aan een déjà vu-gevoel. De combinatie van uitgaan en water is nooit goed. Dat is, helaas, mijn ervaring.”