"Knuffelhormoon" oxytocine helpt mensen met autisme emotionele banden aan te gaan
Het extern toedienen van oxytocine, het zogenoemde "knuffelhormoon", stimuleert volwassen mannen met autisme om nauwe emotionele banden aan te gaan met anderen. De toediening van de stof heeft ook op lange termijn een positief effect. Dat blijkt uit een studie door de Onderzoeksgroep Neurorevalidatie van de KU Leuven.
Van oxytocine was in wetenschappelijke kringen al langer bekend dat het de hechting tussen mensen bevordert. De Leuvense onderzoekers onder leiding van professor Kaat Alaerts gingen nu aan de slag met een testgroep van veertig volwassen mannen met autisme.
“In een eerste fase gingen we kijken naar de hoeveelheid oxytocine die de proefpersonen zelf aanmaakten. De testpersonen vulden ook enkele vragenlijsten in”, zo lichtte professor Alaerts toe. “Uit een analyse van de informatie bleek een omgekeerd verband te bestaan tussen de hoeveelheid oxytocine in het speeksel en zelf gerapporteerde hechtingsproblemen.” Met andere woorden, hoe minder oxytocine de mannen zelf aanmaakten, hoe groter de hechtingsproblemen.
In een tweede fase peilden de onderzoekers naar eventuele langetermijneffecten van de extern toegediende oxytocine. Deze test leverde opmerkelijke resultaten op.
Ook langdurige effecten
“De groep van 40 testpersonen werd [voor de tweede fase] opgedeeld in een testgroep en een controlegroep. De controlegroep nam vier weken lang een placebo [een vervangmiddel zonder werkbare bestanddelen]”, zei doctoraatsstudente Sylvie Bernaerts. “Gespreid over de looptijd van een volledig jaar vroegen we onze proefpersonen om ook vier keer een vragenlijst in te vullen. Daarmee onderzochten we de invloed van extern toegediende oxytocine op de symptomen van autisme.”
Wat betreft sociale interactie bleek er geen verschil te zijn tussen de testgroep en de controlegroep. Op het vlak van repetitief gedrag - zoals bijvoorbeeld nood hebben aan routines - en hechting bleken de resultaten wel significant: “De mensen uit de testgroep rapporteerden veel minder repetitief gedrag en gaven ook aan minder problemen te hebben om nauwe relaties aan te gaan met anderen.”
De proefpersonen die gedurende vier weken een neusspray met oxytocine gebruikten, ervoeren tot een jaar later positieve effecten hiervan.
Uit deze studie blijkt voor het eerst wat de langetermijneffecten zijn van het herhaaldelijk toedienen van oxytocine bij mensen met autisme. “Proefpersonen die vier weken lang elke dag oxytocine innamen, ondervonden daarvan positieve effecten tot zelfs één jaar na datum. Dat zijn toch opvallende resultaten”, zei professor Alaerts.
Positieve effecten tot zelfs één jaar na datum. Dat zijn toch opvallende resultaten.
Toegepast in de praktijk?
“Omdat oxytocine al gebruikt wordt in de geneeskunde, zou je kunnen denken dat we het vrij snel kunnen inzetten voor hechtingsproblematiek of voor het verminderen van repetitieve gedragingen bij mensen met autisme”, zei Alaerts.
Maar ze stelde de verwachtingen meteen bij: “De resultaten die we vandaag voorstellen, zijn het gevolg van een eerste pilootstudie. Er is nog heel wat bijkomend onderzoek nodig vooraleer oxytocine gangbaar kan zijn voor de behandeling van mensen met autisme.”
De wetenschappers selecteerden voor deze studie enkel mannelijke testpersonen en daar waren verschillende redenen voor. Niet alleen komt autisme veel vaker voor bij mannen, ook kan de hormonale cyclus van vrouwen een invloed hebben op de testresultaten.
Daarnaast wordt oxytocine op dit moment al gebruikt als middel om de bevalling of borstvoeding op gang te brengen bij zwangere of pas bevallen vrouwen. Er zijn dus meer factoren waarmee rekening gehouden moet worden bij vrouwelijke testpersonen.
De resultaten van de eerste fase van het onderzoek verschenen eerder in Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging. De resultaten van de tweede fase verschenen in Molecular Autism. Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van de KU Leuven.