Medeverdachte Ruinerwold voelt zich onbegrepen: “Wat is er strafbaar aan geloven in God?”

In de zaak van het ondergedoken gezin in de Nederlandse gemeente Ruinerwold, is de verdenking tegen de twee verdachten de afgelopen maanden alleen maar zwaarder geworden. Dat is een van de conclusies die het Nederlands Openbaar Ministerie (OM) trekt op basis van het onderzoek. De bevindingen van het parket zijn   duidelijk geworden in de rechtbank in Assen, waar de eerste openbare zitting in de strafzaak tegen de verdachten Gerrit Jan van D. en Joseph B heeft plaatsgevonden. Het OM wil dat beiden in voorarrest blijven.

Vader Gerrit Jan van D. en zes van zijn kinderen werden in oktober uit de boerderij in Ruinerwold gehaald, nadat een van de zonen zich bij de politie had gemeld.

Volgens het OM drong de vader aan zijn kinderen een eigen religie op, waarin zij zich geheel moesten afsluiten van de buitenwereld. Soms zou hij de kinderen daadwerkelijk fysiek hebben opgesloten, maar doorgaans was een slot op de deur niet nodig. “Vrijheidsberoving kan ook op een andere manier. Bijvoorbeeld door iemand te laten geloven dat zijn leven voorbij zal zijn als hij het perceel verlaat”, zo stelde de vertegenwoordiger van het OM ter zitting.

Volgens de twee officieren van justitie hield Van D. zijn kinderen voortdurend in de gaten met een camerasysteem. Ook schopte en sloeg hij zijn kinderen, werden ze aan hun haren getrokken, werd hun keel dichtgeknepen of moesten de kinderen urenlang in een bad met koud water zitten. Soms moesten de kinderen voor een ander een straf bedenken. Dat leidde ertoe dat het hele gezin één kind heeft bekogeld met modder.

Volgens het OM legde Van D. de straffen op als hij vond dat kinderen slechte geesten in zich hadden. Zijn oudste drie kinderen hadden daar meer last van dan de jongsten omdat zij wel contact hadden met de buitenwereld en bijvoorbeeld naar school gingen. Zij kregen ook de schuld van het overlijden van hun moeder en het verlies van een stuk land in Staphorst waarop Van D. in de jaren negentig al bouwde aan zijn eigen utopia. Op dit land werd de oudste zoon verbannen naar een caravan en moest hij later een zomer in een hondenhok verblijven omdat hij slechte geesten in zich had. Zo liet de vader zijn andere kinderen zien dat dit kind de familie in gevaar bracht. 

Twee van deze oudste kinderen zou Van D. ook seksueel hebben misbruikt. Het gaat om de oudste dochter en de tweede zoon van het gezin. Deze jongen zou een dag na het overlijden van zijn moeder al zijn misbruikt omdat Van D. hem vertelde dat haar geest in zijn lichaam zou zitten. De jongen was toen 12 jaar. 

De zes jongste kinderen zijn altijd afgeschermd van de buitenwereld. Ze stonden niet ingeschreven, moesten zich stil houden en bleven zoveel mogelijk binnen. De oudste drie kinderen mochten met anderen niet over hun jongere broertjes en zusjes spreken.

Alle kinderen is volgens het OM altijd ingeprent dat de buitenwereld slecht was. Dat het de kinderen “onrein” maakte en het hun missie als gezin bedreigde: zij waren immers “uitverkorenen van God’”

Niet alleen de kinderen van Van D. werden gestraft omdat ze niet volgens het evangelie van Van D. leefden. Het overkwam ook een huisvriend. Hij werd door Van D. aan handen en voeten vastgebonden en opgehangen. Hij is nota bene een van de mensen die elke maand duizenden euro’s binnen bracht bij het gezin. In de woning vond de politie 97.000 euro contant geld. Het is nog niet precies duidelijk waar dat geld vandaan komt.

De Oostenrijkse vriend en klusjesman Josef B. wordt vervolgd voor dezelfde feiten als Van D., behalve voor het seksuele misbruik. Volgens de officieren van justitie is hij al sinds de jaren tachtig een huisvriend, wist hij precies wat er speelde en beschouwt hij zichzelf als een discipel van Van D.

B. hoorde de beschuldigingen gelaten en soms hoofdschuddend aan. Hij vraagt zich vooral af waarom hij hier zit en voelt zich onbegrepen. “Wat is er strafbaar aan geloven in God? Ik heb een zuiver geweten en niemand van hun vrijheid beroofd. Ik dacht dat Nederland een vrij land was. Jullie hebben daar toch tachtig jaar voor gevochten? Dit is een heksenjacht.”

Van D. is niet zelf aanwezig bij de zitting. Hij kreeg in 2016 een hersenbloeding en ligt in het ziekenhuis van de gevangenis in Scheveningen en kan niet praten. Om die reden is hij ook nog steeds niet verhoord nadat het geïsoleerde gezin begin oktober vorig jaar werd gevonden. De komende maanden moet Van D. worden onderzocht door een neuroloog en een neuropsycholoog.

Ook mag de advocaat van B. de kinderen nogmaals verhoren over de belastende verklaringen die zij hebben afgelegd over B. 

De 67-jarige Gerrit Jan van D. en de 58-jarige Josef B. blijven de komende drie maanden in voorarrest. Dat heeft de rechtbank beslist.

De advocaat van B. had de rechtbank verzocht het voorarrest te beëindigen dan wel op te schorten, maar de rechtbank wees dat verzoek af. De raadsman van Van D. schikte zich bij voorbaat naar het oordeel van de drie rechters.