‘Het probleem is dat NewB op voorhand zegt dat een duurzame bank ook een duurdere bank betekent’

Bent u verrast dat de Nationale Bank een positief advies verleende aan NewB?

“Niet echt. De coöperatieve heeft op het nippertje meer dan de vereiste 30 miljoen euro opgehaald om een bank te mogen opstarten. Het is een risicovolle opstart geweest die veel media-aandacht kreeg. Op dat vlak was er ook wel wat druk op de Nationale Bank. Ik heb gehoord van mensen bij NewB dat zij uitvoerige gesprekken hebben gevoerd met hen.”

De Europese Centrale Bank moet nog zijn toestemming geven. Verwacht u daar nog problemen voor NewB?

“Neen. De ECB houdt vooral toezicht op systeembanken. Ze zal het advies van de Nationale Bank volgen.”

Waar kijkt de Nationale Bank naar om een bank al dan niet een licentie te geven?

“Zij controleren of het zakenplan van NewB wel steek houdt. Dit gaat niet om een gewone start-up, maar om een bank. Dan moet je de lat een stuk hoger leggen. Een bank beheert risico’s. De vraag is dan of NewB die risico’s aankan. Is de coöperatieve bank haalbaar en leefbaar? Er moeten voldoende liquide middelen zijn wanneer iemand beslist om zijn spaargeld weer weg te halen bij NewB. Het heeft ook moeten bewijzen dat het een solvabele bank kan worden op termijn. In hun toekomstplannen staat dat ze drie jaar verlies zullen maken. Als er dan geen nieuw geld binnenstroomt, is er een kans dat NewB meteen failliet gaat.”

Waar moet dat geld vandaan komen?

“In de eerste plaats van hun geëngageerde investeerders. Ze rekenen erop dat al die mensen hun spaargeld overschrijven naar NewB. Op termijn kan de bank dan verzekeringen en leningen aanbieden. Die producten zullen niet per se het beste tarief aanbieden. NewB heeft al laten weten dat het 0 procent rente rekent op spaarrekeningen. Maar je kan als klant wel op twee oren slapen dat jouw geld alleen in ethische en duurzame projecten geïnvesteerd wordt.”

Het idee van een duurzame bank met meer inspraak van klanten is niet nieuw. Toch?

“Klopt. Er bestaan vandaag al coöperatieve banken zoals Rabobank en Crelan. Al is het direct contact en de inspraak van de coöperanten daar zeer beperkt. NewB wil daar een stuk verder in gaan. Op het vlak van ethische beleggingsfondsen is er veel concurrentie. Denk bijvoorbeeld aan de gespecialiseerde Triodos Bank. Maar ook voor traditionele banken wordt duurzaamheid en ethiek steeds belangrijker.”

Is een coöperatieve structuur wel haalbaar voor een bank?

“Dat zal moeten blijken. Gemakkelijk wordt het alleszins niet. Een coöperatieve beperkt sowieso je economische groei. Stel dat je in een ruimte met 50 mensen een beslissing moet nemen, dan kan dat al even duren. NewB heeft op dit moment meer dan 70.000 coöperanten. Stel dat het moet beslissen om zijn rentevoeten aan te passen omdat de voorspellingen voor de komende drie jaar niet kloppen. Hoelang duurt het dan vooraleer je daar een beslissing kan nemen?”

Stel dat ik overweeg om mijn spaargeld over te schrijven naar NewB. Welke risico’s moet ik in mijn achterhoofd houden?

“Het grootste risico is dat de bank over enkele jaren failliet gaat. Ze hebben tijdens hun kapitaalronde 5 miljoen euro meer opgehaald dan de verplichte 30 miljoen. In hun plannen lezen we dat ze de eerste drie jaar verlies zullen maken. Maar ook nadien zullen ze geld blijven nodig hebben. Dan moeten ze in dezelfde poel van mensen opnieuw geld weten te vinden. Bovendien weet je als investeerder dat je dat geld niet direct terug zal zien. NewB gaf zelf aan dat mensen hun investeringen niet als aandeel in een bank mogen zien, maar als een gift om een kans te geven aan een ethisch bankwezen.”

“Je zal moeten hopen dat NewB voldoende klanten weet te overtuigen, om het risico goed te kunnen spreiden. De vraag is hoe groot de plas is waar zij uit kunnen vissen. Ga jij een duurdere lening nemen bij NewB om zonnepanelen te leggen als je bij een andere bank een lager tarief krijgt? Het probleem is dat NewB op voorhand zegt dat een duurzame bank ook een duurdere bank betekent. En de concurrentie wordt steeds harder. Vorige week liet de grootste vermogensbeheerder ter wereld, BlackRock, nog weten dat het vanaf nu enkel in duurzame projecten wil investeren. En dat zal niet ten koste gaan van het rendement.”

NewB wil ik misschien geloven, BlackRock is moeilijker.

“NewB profileert zich inderdaad als puurder dan puur. Daar heb ik het een beetje moeilijk mee. Het ontving bijvoorbeeld een miljoen euro van de Waalse overheid. Het Waalse Gewest is voor 100 procent eigenaar van wapenfabrikant FN Herstal. Hoe ethisch is dat?”