Diverse bronnen klonken gisteren al stellig, maar Egbert ­Lachaert zelf wou gisteren nog niet expliciet aan De Standaard bevestigen dat hij zich kandidaat stelt om Gwendolyn Rutten op te volgen. Hij deed dat donderdagochtend wel op Radio 1. 'Ik heb de voorbije weken op veel evenementen rondgelopen, waar de roep om een authentiek liberaal verhaal heel luid klonk en ik door het publiek werd opgeroepen om me kandidaat te stellen, ik voel me dus echt gesteund', aldus Lachaert, die later vandaag zijn running mates bekendmaakt.

Voor hem moet het opnieuw draaien rond duidelijkheid en geloofwaardigheid. 'De mensen weten niet meer waarvoor we staan, we moeten duidelijk maken wat onze kernthema’s zijn.'

'Voor veel mensen is het sociaal-economische de bestaansreden van de partij. Dat we met onze welvaart kunnen zorgen voor wie ziek of gepensioneerd is. Als de partij opnieuw naar het niveau van twintig jaar geleden wil groeien, moeten we daarop inzetten', meent Lachaert. Al wil hij ook geen one-issuepartij worden. Ook veiligheid en justitie moet Open VLD meer naar zich toetrekken, en Lachaert wil ook 'een positief verhaal rond integratie en migratie'.

'We leven in een multiculturele samenleving waar iedereen dezelfde kansen moet krijgen. Maar waar mensen veel moeite meehebben, is dat het sociaal systeem te gemakkelijk toegankelijk is, en belangrijke normen en waarden zoals scheiding kerk-staat en gelijkheid man-vrouw worden bedreigd.'

Lachaert, die voor het voorzitterschap de strijd aangaat met Bart Tommelein en Els Ampe, vreest niet dat zijn partij daardoor te dicht zou aanleunen bij de N-VA. 'De N-VA heeft een taalgebruik aangenomen, dat duidelijk maakt dat een andere nationalistische agenda overheerst, en dat is niet ons verhaal', klinkt het. 'Voor mij is het communautaire puur een discussie over efficiëntie, bij hen is dat artikel één, terwijl het sociaal-economische het randthema is. Bij ons is dat omgekeerd.'

Tot slot wil hij als voorzitter ook het partijbestuur radicaal veranderen. 'Je hebt voor verandering meer nodig dan een nieuwe voorzitter. Het partijbestuur moet verjongen, de toppers moeten uitgedaagd worden door de basis. Onze jongeren kunnen echt een meerwaarde zijn, dus ik wil hen helpen hun stem te laten horen.'

Eind maart wordt de nieuwe Open VLD-voorzitter op het schild gehesen.

Kans vanuit oppositie

De intrede van Lachaert doet het gevecht losbreken. De West-Vlaming Tommelein geldt als de kandidaat van het establishment, al spreekt hij dat zelf tegen en ­’garandeert hij eerder continuïteit’. De Oost-Vlaming Lachaert profileert zich als een echte uit­dager. Hij protesteerde fel tegen een mogelijke deelname van Open VLD aan een paars-groene regering aangevuld met CD&V. Al zouden in zijn team ook fans van paars-groen zitten.

Vlaams Parlementslid Els Ampe fungeert als outsider. Weinigen geven haar een echte kans. Haar kandidatuur is wel erg geschikt om meer naamsbekendheid te krijgen.

Tommelein beseft dat er in een paars-gele coalitie geen plaats is voor Open VLD. Dat zouden ­Lachaert en de zijnen niet eens betreuren. Het idee groeit dat heropbouwen vanuit de oppositie meer kansen biedt. In tegenstelling tot de N-VA, kan Open VLD gemakkelijk afstand nemen van Vlaams Belang. En als de N-VA ­samen met de PS een coalitie vormt, dan komen er opportuniteiten om sociaal-economisch flink op het rechterpedaal te ­duwen.

Lachaert krijgt de uitdrukkelijke steun van Vincent Van Quickenborne, een van zijn running ­mates. De burgemeester van Kortrijk ambieert opnieuw een nationale rol. Als Lachaert voorzitter wordt, wordt de voormalige ­minister haast zeker fractieleider in de Kamer. Binnen de partij klinkt het dat Van Quickenborne zich niet sterk genoeg voelde om een rechtstreeks duel met Tommelein aan te gaan.

De populariteit van ­Lachaert mag niet onderschat worden. Acht jaar geleden haalde hij 40 procent. Gwendolyn Rutten haalde toen de buit binnen.