Hoe China in 10 dagen een compleet nieuw ziekenhuis uit de grond stampte voor patiënten met coronavirus

Zelfs voor Chinese begrippen hebben de bouwvakkers in de Chinese rampstad een haast onmogelijke prestatie geleverd. “Normaal kost het minstens twee jaar om een project van deze schaal op touw te zetten. Alleen al de constructie van een tijdelijk gebouw neemt minstens een maand in beslag, laat staan een nieuw hospitaal voor infectieziekten”, aldus de manager van het project, Fang Xiang, tegen het Chinese staatspersbureau Xinhua. Toen hij hoorde dat het ziekenhuis binnen tien dagen klaar moest zijn, vreesde de bouwopzichter dan ook dat hij was opgezadeld met een ‘mission impossible’. 

Maar dat was buiten de top van de Communistische Partij gerekend. “Als die iets eenmaal tot nationale prioriteit bombardeert, kan het in China heel snel gaan. Regels worden dan – voor zover ze er al zijn – tijdelijk opgeheven. Bedrijven worden geordonneerd om materialen en mankracht te leveren. En als de hoogste leiders een opdracht geven, gehoorzaamt iedereen”, verklaart Chinadeskundige Ingrid d’Hooghe van het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael. 

Livestream

In 5 uur hadden de autoriteiten een ontwerp klaar. Drie bedrijven kregen opdracht voor de bouw van het ziekenhuis Huoshenshan (‘Vuur God Berg’) in de miljoenenstad die sinds de uitbraak van het coronavirus kampt met een groot tekort aan ziekenhuisbedden. Indrukwekkende beelden van de tientallen graafmachines, bulldozers en andere grondverzetmachines die in recordtijd een bouwplaats van 8 hectare klaarmaakten, gingen de hele wereld over. 

Via een livestream op de Chinese staatstelevisie was te zien dat zelfs midden in de nacht vrachtwagens vol bouwmaterialen arriveerden. 7.000 timmermannen, loodgieters, elektriciens en andere bouwvakkers, voorzien van bouwhelmen en mondkapjes, werkten in ploegendiensten aan het prestigeproject. Sommigen sliepen maar 4 uur per etmaal, aldus Xinhua. “Ze haastten tegen de klok om levens te redden. Ze zwoeren tegen het virus te vechten.”

Medicijnrobots

Zondag werd het gebouw van twee verdiepingen – zo’n 60.000 vierkante meter – opgeleverd. Het bestaat uit prefab containers waar steeds twee bedden in staan, voor in totaal 1.000 patiënten. De luchtdruk in de containers wordt laag gehouden, zodat het gevreesde coronavirus er niet uit kan ontsnappen. Behalve een high tech ventilatiesysteem is het noodhospitaal voorzien van meer moderne snufjes. Via dubbelzijdige kasten kan personeel de patiënten eten en medicijnen bezorgen zonder de kamer te betreden. Infraroodscanners meten of medewerkers ziekteverschijnselen vertonen. Via een videoverbinding kunnen artsen overleggen met specialisten in Peking. En medicijnen en testmonsters worden vervoerd door ‘medische robots’, melden verschillende Chinese media. 

Gisterochtend om 10 uur lokale tijd opende het ziekenhuis zijn deuren voor de eerste patiënten. Zij worden verpleegd door zo’n 1.400 artsen, verpleegkundigen en ander medisch personeel van het leger, van wie een deel ook betrokken was bij de bestrijding van de Sars-epidemie in 2003. Toen werd in de hoofdstad Peking binnen een week een noodhospitaal uit de grond gestampt. Dat wordt momenteel gerenoveerd om coronapatiënten te kunnen opvangen. In Wuhan, het middelpunt van de huidige coronavirusuitbraak, opent morgen een tweede noodziekenhuis met 1.600 bedden. 

Triomf

In China wordt de razendsnelle bouw van de moderne noodziekenhuizen gevierd als een politieke triomf van de overheid, die veel kritiek krijgt omdat de virusuitbraak te laat zou zijn aangepakt. “Onze mentaliteit bij rampen wordt volwassener”, schrijft staatskrant Beijing Daily. Persbureau Xinhua jubelt dat het nieuwe ziekenhuis hoop biedt voor patiënten als Zhang Yue, een inwoner van Wuhan die al dagen aan koorts lijdt. “Het voelt alsof de zon door de donkere wolken breekt.”

De razendsnelle bouw van de noodziekenhuizen laat zien waar het autoritaire, hiërarchisch georganiseerde Chinese regime toe in staat is, zegt d’Hooghe. “De Partij heeft de macht om dingen voor elkaar te krijgen. Als president Xi Jinping de strijd tegen het coronavirus de hoogste prioriteit geeft, werkt dat door naar alle lagere autoriteiten.” Dat de regels dan opzij geschoven worden, heeft echter ook een keerzijde. “Mensen hebben weinig keuze als er een beroep op hen wordt gedaan. Het is bijvoorbeeld maar de vraag of iedereen die bij het project betrokken is daarvoor gecompenseerd wordt.”

De uitbraak van het coronavirus heeft bovendien ook een schaduwzijde laten zien van de hiërarchische Chinese staatsstructuur, zegt Stijn Deklerck, Chinadeskundige aan de KU Leuven. “Aanvankelijk heeft dat de bestrijding van het virus enorm vertraagd. Artsen die erover wilden rapporteren, werden tegengewerkt. Zo werd een van de klokkenluidende artsen opgepakt wegens het verspreiden van geruchten. Lokale bestuurders en partijleiders durven geen slecht nieuws te rapporteren aan hogere autoriteiten, uit angst daarvoor te worden gestraft. Die cultuur van censuur leidde ertoe dat er veel te lang is gewacht met ingrijpen. Dat had veel sneller gekund.”