Vlaamse regering past gestegen sociale huurprijzen dan toch (gedeeltelijk) aan

Eind december vorig jaar liepen er bij de Vlaamse ombudsdienst veel vragen binnen van sociale huurders. Er was ophef ontstaan rond de aanpassing van de sociale huurprijzen, een beslissing nog van de vorige Vlaamse regering.

Huurders kregen soms slechts enkele dagen voor de aanpassing te horen hoeveel hun huur vanaf januari zou opslaan, volgens sommigen soms met 50 procent of meer. "Onbehoorlijk", oordeelde de Vlaamse ombudsman toen, om zulke forse huuropslagen pas enkele dagen op voorhand mee te delen. 

Er volgde ook protest van mensen met een beperking. Het geld dat zij krijgen omdat ze niet kunnen werken (hun inkomensvervangende tegemoetkoming) werd plots meegeteld bij de berekening van de huurprijs. Daardoor zagen mensen met een beperking of hun families de huur gemiddeld met 46 procent de hoogte in schieten. 

Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele was aanvankelijk niet van plan om de huurprijzen te herzien of om een overgangsperiode in te lassen. "Niet te vergeten, voor sommige mensen zal de huurprijs ook naar beneden gaan", argumenteerde hij toen.

Maar Diependaele beloofde wel een evaluatie, die nu klaar is. Daaruit blijkt dat de huurprijs van een sociale woning vanaf januari gemiddeld 29 euro duurder is geworden. "De globale cijfers liggen in de lijn van de verwachtingen, een gemiddelde stijging van 9 procent, van 308 naar 337 euro", stelt Diependaele. 

Volgens Diependaele valt dat cijfer en die stijging zeker te rechtvaardigen. "De huurprijzen zijn nu beter aangepast aan het werkelijke inkomen van de inwoners, en aan de kwaliteit van de woning. Daarnaast blijft het verschil met de marktwaarde aanzienlijk, die ligt gemiddeld op 640 euro."

Concreet stijgt de huurprijs van 10 procent van de woningen met meer dan 100 euro, 12 procent stijgt tussen 50 en 100 euro, 51 procent van de huurprijzen kende stijging tussen 0 en 50 euro per maand en 27 procent van de huurprijzen daalt.

Maar er komt wel een bijsturing voor gezinnen met volwassen kinderen met een handicap. "Nu we het volledig overzicht hebben, hebben we ook daarvan effectief een globale evaluatie kunnen maken", zegt de minister.

"Voor deze ongeveer 3.000 gezinnen gaan we vanaf nu de inkomensvervangende tegemoetkoming van de personen met een handicap niet meer meetellen bij de herberekening van de sociale huurpijs", zegt Diependaele. "Bovendien geven we een extra korting aan de hoofdhuurder, die een kind met een beperking heeft want die is eigenlijk een soort van mantelzorger."

"Door deze twee ingrepen, stijgt de gemiddelde huur voor deze 3.000 gezinnen gemiddeld met slechts 7 procent, van 340 euro naar 364 euro." Het huurgeld dat te veel werd betaald in januari, zal worden teruggestort. 

Het Huurdersplatform, dat de belangen van kwetsbare huurders verdedigt, reageert tevreden op de aanpassing voor mensen met een handicap. Woordvoerder Joy Verstichele had graag "voordien meer overlegd", zodat de ongerustheid bij die groep "niet nodig" was. Ook Caritas Vlaanderen noemt het "positief nieuws" en reageert "dankbaar", zegt Thijs Smeyers. 

Toch blijft er volgens het Huurdersplatform nog een probleem bestaan voor andere kwetsbare groepen. "Er zijn een aantal sociale huurders die besloten hebben om hun zorgbehoevende vader of moeder bij hen te laten inwonen. Tot januari werd hun inkomen niet meegeteld bij de berekening van de huurprijs. Nu telt dat wel mee, terwijl ook zij een hoger armoederisico hebben, en hoge kosten voor hun zorg. Bij hen kan je eigenlijk dezelfde redenering maken", zegt Verstichele. 

Ook de Vlaamse ombudsman zegt dat er nog een "grondige evaluatie" nodig blijft. Bij de berekening van de huurprijs wordt meegeteld waar de woning ligt. "En volgens voorlopige gegevens lijken die locatiebepalingen niet fijn genoeg", zegt ombudsman Bart Weekers. "Waar je woning ligt, levert volgens de huidige metingen misschien niet altijd een terechte marktwaarde op." De ombudsman is zelf nog bezig met een onderzoek, waarvan begin maart de resultaten worden gepubliceerd.