Tieners pesten minder en worden minder gepest: "Hoopgevend maar nu zeker niet berusten"
Vlaamse tieners worden minder gepest en pesten zélf ook minder dan enkele jaren geleden. Dat blijkt uit een groot onderzoek bij 11.000 jongeren. De daling is het grootst bij jongens. Cyberpesten blijkt dan weer vooral een probleem bij meisjes van 13 en 14 jaar.
De UGent deed samen met het Agentschap Zorg en Gezondheid in 2018 een grote bevraging bij 11.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar. De resultaten werden vergeleken met een gelijkaardig onderzoek uit 2014. En de conclusie is duidelijk: pesten lijkt op z'n retour. Dat is toch wat de jongeren zelf aangeven in hun antwoorden.
In 2018 zei 16 procent van de tieners dat ze de afgelopen maanden ooit gepest waren. Vier jaar eerder was dat nog 19 procent. De daling is te zien bij jongens en meisjes, maar bij de jongens net iets meer.
Hoopgevend
Nog opvallender zijn de antwoorden op de vraag: "Heb jij ooit meegedaan aan pesten?". Zo'n 11 procent geeft toe dat de afgelopen maanden gedaan te hebben, vooral jongens pleiten schuldig. En dat is een pak minder dan in 2014: toen zei nog 18 procent van de jongeren dat ze wel 's de rol van pester speelden. Nog maar 3 procent geeft aan dat ze "vaak" de pestkop uithangen.
Gie Deboutte, de voorzitter van het Netwerk tegen Pesten, vindt het resultaat hoopgevend. "Het toont wellicht aan dat de vele campagnes, zoals de "Move tegen Pesten" van Ketnet, hun werk doen. Over de hele lijn dalen de cijfers, zowel bij de groep die sporadisch met pesten te maken krijgt, als bij de groep die hardnekkig wordt gepest."
Bij cyberpesten valt het grof taalgebruik wel op. Alsof jongeren al wat eelt op de ziel hebben
Grof taalgebruik
De studie van de UGent peilde voor het eerst ook op naar cyberpesten bij tieners. Dan gaat het bijvoorbeeld om gemene berichten op sociale media of in een chat, tieners die online belachelijk gemaakt worden of beschamende foto's die worden gedeeld.
8 procent van de Vlaamse tieners geeft aan dat het hen de afgelopen maanden overkomen is, en er is een duidelijk verschil tussen jongens en meisjes. Vooral meisjes van 13 en 14 jaar blijken vatbaar voor cyberpesten, zo'n 12 procent van hen zegt al 's slachtoffer geweest te zijn.
"Wat bij cyberpesten wel opvalt is het grof taalgebruik," zegt Gie Deboutte. "Alsof het normaal wordt om elkaar online zo hard aan te pakken, alsof die jongeren al wat “eelt op de ziel” hebben. We moeten goed beseffen dat cyberpesten vaak een verlengstuk is van het klassieke pesten en het incasseringsvermogen van de jongeren nog meer onder druk zet."
Toch zijn er maar weinig jongeren die toegeven dat ze zich wel eens bezondigen aan cyberpesten: amper 5 procent zegt dat ze het wel 's gedaan hebben de laatste maanden, 1,5 procent doet het "vaak".
Herbekijk hieronder de reportage over de middelbare school Sint-Clara in Arendonk in "Het Journaal": (lees voort onder de video)
We hebben nood aan een kenniscentrum dat wetenschap rond pesten omzet in concrete tools
Preventie nog versterken
Volgens pestexpert Deboutte is het nu zaak om zeker niet te berusten. “We zitten nu wel wat meer vooraan bij de Europese landen die een beetje fier mogen zijn, maar we mogen niet denken: we zijn nu gerust. We moeten onze sensibilisering en preventie juist nog verstérken, voor de jongeren die echt diep in de problematiek zitten."
Concreet denkt Deboutte aan twee maatregelen die hard nodig zijn. "We moeten scholen en jeugdbewegingen die echt iets willen doen financieel steunen en belonen. Daarnaast hebben we nood aan een kenniscentrum dat wetenschappelijke inzichten rond pesten omzet in instrumenten voor beleidsmensen en hulpverleners. Dat is momenteel een groot gemis in Vlaanderen."
Herbekijk hier de raadgevingen van Gie Deboutte, voorzitter van "Netwerk tegen pesten":
