U betaalt 86 euro per jaar aan de EU: waar gaat dat geld naartoe?
Komende donderdag organiseert Europees president Charles Michel een extra Europese top over de Europese meerjarenbegroting voor de periode van 2021 - 2027. Vandaag komen de ministers van Europese Zaken al samen over de kwestie. Het is een moeilijke discussie, elke zeven jaar. Diplomaten en regeringsleiders, gewapend met rekenmachines, proberen de bijdrage die hun land moet betalen aan het EU-budget zo klein mogelijk te houden, en er tegelijk voor te zorgen dat er zoveel mogelijk geld naar hun land terugvloeit. Wij lijsten voor u op hoeveel we als Belg betalen en waar dat geld naartoe gaat.
86 euro per jaar
Elke Belg betaalde van 2014 tot 2018 gemiddeld 86 euro per jaar aan de Europese Unie. Dat wil zeggen dat België een nettobetaler is. We dragen meer toe aan de Europese begroting dan dat we terug krijgen in subsidies uit het EU-budget voor bouwprojecten, landbouwers, onderzoeksinstellingen of bedrijven. (Als u meer wilt weten over hoe we dit hebben berekend, kan u naar beneden scrollen.)
Oostenrijk is de grootste nettobetaler met meer dan 200 euro per persoon. Daarnaast zijn er ook netto-ontvangers. Die landen krijgen meer subsidies dan ze bijdragen. Hongarije ontving gemiddeld het meeste, gemiddeld zo’n 458 euro per persoon. Op deze kaart kan u nagaan welke EU-landen nettobetalers of –ontvangers zijn. En hoeveel ze op het einde van de rekening betalen of ontvangen.
Waar gaat dat geld naartoe?
156.672.700.000 euro. Of bijna 157 miljard euro. Zoveel gaf Europa uit in 2018.
De Europese begroting lijkt enorm groot maar als je daar de Belgische begrotingscijfers naast zet, valt het nog mee. Alle Belgische overheden (federaal, regionaal, de sociale zekerheid en lokale besturen) geven elk jaar 240 miljard euro uit. Alleen al de Vlaamse overheid heeft een budget van 45 miljard euro. België heeft dus een groter budget dan de Europese Unie.
Maar waar ging die 157 miljard euro naartoe? De tabel hieronder geeft een overzicht van de verdeling:
De “overige” inkomstenbronnen
De bijdragen van de lidstaten zorgen voor 80 procent van het totale budget van de EU. Waaruit bestaat de overige 20 procent? Het grootste stuk komt van de douanerechten die worden geïnd op producten die in de Europese Unie worden ingevoerd. De resterende inkomstenbronnen zijn verscheiden.
De Commissie mag donaties aanvaarden. In de praktijk gebeurt dat echter zelden.
De Europese Unie legt bijvoorbeeld boetes op aan lidstaten en bedrijven als die Europese regels niet respecteren. Dat geld komt op de rekening in het jaar waarin het land of bedrijf de boete aanvaardt. Daardoor kan er heel wat vertraging op de ontvangst van dat geld zitten als het bedrijf of land in beroep gaat tegen de beslissing van de Commissie. Zo’n procedure kan tot 8 jaar duren. In 2018 aanvaardden slechts 17 van de 32 bedrijven hun boete. Die 32 boetes bedroegen in totaal 6,5 miljard euro. Slechts 630 miljoen kon in het budget worden meegerekend.
De “financiële waakhond” van de Europese Unie
De begroting wordt gecontroleerd door de Europese Rekenkamer die waakt of de middelen van de Europese Unie correct worden besteed. De Europese Rekenkamer is gevestigd in Luxemburg en bestaat uit één lid uit iedere Europese lidstaat.
Het Belgische lid is Annemie Turtelboom, gewezen Vlaams en federaal minister voor Open VLD.
Als onafhankelijk controleur vertegenwoordigt de Rekenkamer de financiële belangen van alle Europese burgers. De Rekenkamer analyseert de inkomsten en uitgaven van de EU, via steekproeven. Zo berekenen ze een gemiddelde foutenmarge bij de betaling van subsidies. Dat gaat meestal om subsidies die niet volgens de regels zijn betaald, maar er zijn ook gevallen van fraude en corruptie. Vooral in Hongarije en de rest van Centraal- en Oost-Europa worden de landbouwsubsidies misbruikt.
De Europese Unie kreeg de laatste 3 jaar goede feedback: de foutenmarge is klein. In 2018 bedroeg de foutenpercentage 2.6 procent. Dat betekent dat de Europese Unie een getrouw beeld geeft van zijn financiële situatie.
België is wél een winnaar
Als Belg dragen we gemiddeld 86 euro bij aan de Europese begroting. Daardoor zijn we een nettobetaler. De Europese Unie is echter meer dan een som van bijdrages en subsidies. Het feit dat de 27 lidstaten een interne markt en douane-unie vormen zorgt voor een veel grotere opbrengst.
In 2018 droeg België 4,36 miljard bij aan de Europese begroting. Dat is minder dan 1 procent van ons bruto nationaal inkomen. In verhouding verdient België veel meer aan de Europese Unie doordat we deel zijn van de interne markt. Uit onderzoek van de Europese Commissie van 2019, blijkt dat België ongeveer 56 miljard meer verdient dan wanneer we geen deel van de interne markt zouden zijn. Dat is bijna 11 procent van ons bruto nationaal inkomen. België is dus zeker één van de grote winnaars van de Europese Unie.
De subsidies die naar Oost- en Zuid-Europa vloeien, komen ook de nettobetalers ten goede. Door de interne markt hebben de West-Europese landen toegang tot de markten in Oost-Europa. Subsidies maken die markten nog toegankelijker. Dat kan door investeringen in infrastructuur waardoor transport en het bouwen van fabrieken gemakkelijker wordt. Wij genieten van goedkopere productie in Oost-Europa en verdienen aan de grotere afzetmarkt.