Grootschalig onderzoek naar nieuw coronavirus stemt hoopvol: 80 procent vertoont lichte symptomen

Dankzij het grootste onderzoek naar het coronavirus tot nog toe krijgen experts een steeds helderder beeld van Covid-19. Toch blijven er heel wat vragen onbeantwoord, zoals waarom zo weinig kinderen ziek worden?

Een studie door het gezondheidsagentschap van China (China’s Centre for Disease Control and Prevention) van meer dan 44.000 gevallen van infectie door het Covid-19-virus heeft een aantal nieuwe zaken aan het licht gebracht.

Vooreerst bevestigt de studie enkele zaken die we al langer vermoedden: het virus, dat intussen al meer dan 2.000 doden maakte op het Chinese vasteland, is ‘hoogst besmettelijk’ en verspreidt zich ‘extreem snel’, zelfs bij de ‘draconische maatregelen’ die door China genomen werden. Zo duurde het amper 30 dagen voordat het virus zich verspreidde van Wuhan, waar het voor het eerst werd opgemerkt, naar de rest van China. Geschat wordt dat elke persoon met het virus tussen de 1,5 en 3,5 mensen kan besmetten. Ter vergelijking: mensen met griep besmetten gemiddeld 1,3 anderen.

Meer mannen dan vrouwen

Daarnaast blijkt Covid-19 lang niet zo dodelijk als die twee andere stammen van het coronavirus, SARS en MERS. De mortaliteit door het virus bij de algemene bevolking bedraagt 2,3 procent. Mannen (2,8 procent) hebben een iets groter risico om te sterven dan vrouwen (1,7 procent). Waarom dat zo is, wordt door de onderzoekers niet beantwoord. Maar het zou kunnen dat het hoge aantal rokende mannen in China (zo’n 52 procent) een factor is.

Het sterftepercentage lijkt al bij al niet groot, maar in absolute cijfers zou Covid-19 uiteindelijk wel heel wat doden kunnen maken, mocht het virus zich over grotere bevolkingsaantallen over de rest van de wereld verspreiden. Zo is Covid-19 20 keer dodelijker dan een gewone seizoensgriep. Die laatste heeft een sterftepercentage van 0,1 procent, wat wereldwijd tussen de 250.000 en 500.000 doden betekent.

De leeftijdsgroep die het meeste risico loopt, zijn zoals verwacht de bejaarden. Bij mensen boven de 80 jaar loopt de mortaliteit op tot 14,8 procent, bij mensen tussen de 70 en 79 daalt dat tot 8 procent en bij mensen tussen 60 en 69 tot 3,6 procent.

Voor de leeftijdsgroep tussen 10 en 39 ligt de mortaliteit op 0,2 procent, en 0,4 procent voor patiënten tussen 40 en 49 jaar.

Andere aandoeningen die risico verhogen

Wie al verzwakt is door een andere ziekte, loopt eveneens meer risico. Bij mensen die lijden aan hart- en vaataandoening bedraagt de mortaliteit 10,56 procent. Bij diabetespatiënten bedraagt de mortaliteit 7,3 procent en bij patiënten die last hebben van aandoeningen aan de luchtwegen is dat 6,3 procent.

Geruststellend is dat bij vier op de vijf mensen Covid-19 slechts milde symptomen vertoont. Slechts 13,8 procent blijkt zwaar ziek met een longontsteking en kortademigheid en bij 4,2 procent is er sprake van levensgevaar door septische schok en orgaanfalen.

Het onderzoek toont verder aan dat mensen uit de medische sector meer risico lopen dan het grote publiek. Bij 1.688 personen uit de medische sector die besmet raakten, was 14,6 procent zwaar ziek of kritiek en de mortaliteit bedroeg bij hen 0,3 procent.

De 64 onderzoekers van het rapport concluderen tot slot dat de piek van de uitbraak zich eind januari situeerde. Ze erkennen dat de isolatie van volledige steden en de sensibilisering van de bevolking (handen wassen, maskertjes dragen,…) een effect hebben gehad om de epidemie in te dijken.

Toch wil een ogenschijnlijke vertraging van de epidemie niet zeggen dat we op onze lauweren moeten rusten. Zo zijn nog steeds heel wat Chinezen met (gedwongen) vakantie en kan een massale terugkeer naar het werk een mogelijke heropflakkering van de epidemie veroorzaken.

Kinderen blijven gespaard

Een interessante vraag die de onderzoekers zich stellen bij de conclusies van het onderzoek is waarom Covid-19 de jongste patiënten niet lijkt te raken?

Uit een eerdere studie in het Journal of the American Medical Association blijkt dat de gemiddelde leeftijd van patiënten tussen de 49 en 56 jaar ligt. Gevallen bij kinderen jonger dan 12 jaar zijn zeldzaam. Een studie in The Lancet spreekt van een 10 jaar oud kind in China dat tekenen van een virale longontsteking vertoonde, maar geen symptomen.

Eenzelfde patroon zag men tijdens de uitbraken van SARS en MERS. In 2003 stierf bij de SARS-uitbraak geen enkel kind en werden slechts 135 besmette kinderen geïdentificeerd.

Het is niet ongewoon dat virussen ernstigere gevolgen hebben voor volwassenen dan voor kinderen. Zo hebben volwassenen 25 keer meer kans om te sterven aan de waterpokken dan kinderen. Ook de mazelen hebben zwaardere gevolgen voor volwassenen. En terwijl het influenzavirus peuters in het ziekenhuis kan doen belanden, trotseren andere kinderen het virus met meer gemak dan ouderen.

Raadsel

Waarom kinderen geen of slechts milde symptomen vertonen van Covid-19, is voor wetenschappers een raadsel. Het feit dat volwassenen mogelijk al andere ziektes hebben zoals diabetes, een hoge bloeddruk of een hartziekte, verzwakt hun immuunsysteem en maakt hen mogelijk vatbaarder voor de ziekte.

Daarnaast verzwakt het aangeboren immuunsysteem van het lichaam met de jaren, vooral vanaf de middelbare leeftijd. Het aangeboren immuunsysteem is de eerste verdedigingslijn tegen pathogenen en reageert onmiddellijk op vreemde indringers, terwijl het aangepaste immuunsysteem specifieke pathogenen eerst moet leren herkennen en er dus langer over doet om de strijd aan te vatten. Kinderen bestrijden het nieuwe coronavirus dus mogelijk beter met hun aangeboren immuniteit.

Een andere mogelijke reden is dat kinderen doorgaans gezondere luchtwegen hebben omdat ze minder zijn blootgesteld aan sigarettenrook en luchtvervuiling dan volwassenen.

Aangenomen wordt dat kinderen wel geïnfecteerd raken met Covid-19 en het virus misschien kunnen doorgeven, maar dat ze slechts weinig symptomen vertonen en dus ook niet naar de dokter worden gebracht, waardoor ze onder de radar blijven. Als Covid-19 een pandemie wordt, zullen er wellicht meer gevallen van zieke kinderen gemeld worden.