Europese top eindigt zonder akkoord over meerjarenbegroting, compromis van Europees president Michel niet goedgekeurd
De Europese leiders hebben geen akkoord bereikt over de meerjarenbegroting van de Europese Unie. Sinds gisterenmiddag zaten de Europese staatshoofden en regeringsleiders samen in Brussel. Ze onderhandelden er over de "Europese meerjarenbegroting", dat is het budget dat de Europese Unie ter beschikking heeft voor de komende zeven jaar. De Europese begroting moet door de 27 lidstaten unaniem worden goedgekeurd. Er zal een van de komende weken een nieuwe top worden georganiseerd. "Maar we moeten slagen en we moeten doorgaan", reageerde Europees president Charles Michel na afloop.
Het was een moeilijke centenkwestie om op te lossen voor Europees president Charles Michel. Dat zei ook de Nederlandse premier Mark Rutte bij de start van de top. Hij vergeleek de onderhandelingen over de begroting met de Belgische regeringsvorming. "Het is makkelijker in België een regering te vormen dan Europa uit deze begrotingsdicussie te laten komen."
De Europese leiders onderhandelden de hele nacht, maar zonder succes. Charles Michel voerde de zogenoemde “biechtstoelgesprekken”. Dit zijn één-op-één gesprekken met de verschillende leiders, zodat die heel open en eerlijk kunnen praten. Maar het mocht niet baten, want er werd geen akkoord gevonden. Vanmiddag werden de gesprekken opnieuw gestart, maar een vergadering waarbij iedereen opnieuw samen rond de tafel zit werd keer op keer uitgesteld.
Om tien uur vanmorgen was er een vergadering met de vertegenwoordigers van de 27 lidstaten gepland, maar die werd een hele dag uitgesteld. Uiteindelijk hebben 25 landen even voor 19 uur een gezamenlijke vergadering aangevat, maar een klein half uur later was die al afgelopen zonder resultaat.
"De voorbije dagen en weken hebben we heel hard gewerkt om een akkoord te vinden over het Europese budget. Helaas hebben we vandaag vastgesteld dat het niet mogelijk was om een akkoord te vinden. We hebben gezien dat we meer tijd nodig hebben. Dit Europese budget is een moeilijk onderwerp. Het is een moeilijke onderhandeling, zeker na de brexit en het tekort van 60 tot 75 miljard euro", reageerde Europees president Charles Michel na afloop.
Charles Michel stelt vast dat de knoop binnenkort moet doorgehakt worden. "Ik wil vanavond met nuchterheid en vastberadenheid meegeven dat we geen keuze hebben. We moeten slagen, we moeten doorgaan. We moeten nagaan op welk moment en op welke manier we kunnen doorgaan om te slagen hierover een beslissing te nemen. Zoals mijn grootmoeder zei: Als je wil slagen, moet je proberen", aldus Michel.
Bekijk de reactie van Charles Michel hier en lees voort onder de video:
Waarom verlopen de onderhandelingen zo moeilijk?
Er zijn twee redenen waarom de onderhandelingen zo moeilijk zijn. Ten eerste valt door de brexit de bijdrage van het Verenigd Koninkrijk weg. Zij droegen in het verleden 70 miljard euro bij. Die som moet nu worden bijgepast door de andere lidstaten, maar wie zal de zwaarste lasten daarin dragen? Ten tweede formuleerde de Europese Unie een aantal nieuwe doelstellingen. Bijvoorbeeld de Green New Deal. Daarin wordt geld vrijgemaakt om klimaatinitiatieven te financieren. Als de Europese Unie deze doelstellingen wil bereiken, moet daar ook geld voor zijn.
De lidstaten zijn erg verdeeld over hoe groot die Europese begroting mag zijn in de toekomst. De zuinige vier: Zweden, Denemarken, Oostenrijk en Nederland willen niet dat de begroting nog verder aangroeit. Zij betalen vandaag al een redelijk aandeel van het Europese budget en willen hun bijdrage niet verder verhogen. Deze landen worden ook wel nettobetalers genoemd. Zij betalen dus meer aan Europa dan ze er van terug krijgen. Aan de andere zijde bevinden zich landen die veel geld ontvangen vanuit Europa, bijvoorbeeld via landbouwsubsidies of ontwikkelingsfondsen. Zij willen zeker geen besparing op de Europese begroting, want zij hebben veel belang bij het ontvangen van Europese subsidies.
Als we een sterker Europa willen, hebben we ook een ambitieus budget nodig. We kunnen niet meer doen met minder geld.
België is ook een nettobetaler, net als bijvoorbeeld Duitsland, Frankrijk en Italië. Toch rekenen deze landen zichzelf niet bij de "zuinige landen", ze zijn namelijk wel bereid te praten over een stijging in de bijdrage. Volgens Mateusz Morawiecki, premier van Polen "zien sommige Europese landen het belang niet. Als we een sterker Europa willen, hebben we ook een ambitieus budget nodig. We kunnen niet meer doen met minder geld." Xavier Bettel, premier van Luxemburg, treedt zijn collega bij: "Ik ben ook een netto-betaler, maar ik vraag niet voortdurend wat we daarvoor terug krijgen. Ik weet wat Europa waard is voor ons."
Bovendien moest Michel tijdens de onderhandelingen ook rekening houden met het standpunt van het Europese Parlement. David Sassoli, de voorzitter van het parlement, zei gisteren al over het voorstel van Michel dat het “onaanvaardbaar” is. Sassoli wil een Europese begroting van 1,3 procent van het BBP van de 27 lidstaten. Het voorstel van Michel bedraagt tot nog toe 1,074 procent. Waar het compromis uiteindelijk zal stranden, valt af te wachten.
De tijd dringt
Vanmiddag verschenen de Europese staatshoofden en regeringsleiders opnieuw op de rode loper voor het Europagebouw, waar de onderhandelingen de tweede dag ingingen. Verschillende leiders gaven aan dat het moeilijke onderhandelingen zijn. Ze twijfelen of er vandaag nog een akkoord zal worden gevonden. “Ik heb mezelf voorbereid om een heel weekend te blijven,” zei de Deense premier Mette Frederiksen. "Maar nee, ik denk niet dat we tot een akkoord gaan komen."
Sommige staatshoofden lieten zich ook kritisch uit over de houding van de "zuinige vier". "Als de groep van vier rijke landen (Zweden, Denemarken, Nederland en Oostenrijk) volhardt in hun mening, dan kunnen we meteen naar huis gaan", liet de Tsjechische premier Andrej Babiš verstaan.
Volgens Belgisch premier Sophie Wilmès is "het heel moeilijk om een compromis te vinden”. Gevraagd naar het standpunt van Nederland, Denemarken, Zweden en Oostenrijk, de landen die vasthouden aan een budget van maximaal 1 procent van het BBP van de EU27 én hun korting willen vrijwaren, spreekt ze van "een heel moeilijke positie".
Sanna Marin, premier van Finland, vraagt meer bereidheid tot compromis: “iedereen moet zich flexibel opstellen als we een akkoord willen”. “Het kan niet zijn dat een of meerdere landen hun wil proberen op te leggen", zei Marin, evenwel zonder de "zuinige vier" bij naam te noemen. "De uitkomst kan niet zijn zoals sommige landen willen dat die is, we hebben een consensus nodig. Dat moet iedereen zich realiseren."
De vergadering tussen de Europese leiders was omstreeks 19.30 uur afgelopen. "Blijkbaar is er geen akkoord bereikt over de meerjarenbegroting op deze top. De top heeft meer dan 24 uur geduurd. Dat betekent dat er een nieuwe top zal georganiseerd worden een van de komende weken", meldt Rob Heirbaut in "Het Journaal".
Bekijk hier het verslag van "Het Journaal":
Bekijk de analyse van Willem Van Mullem uit "Terzake" hier:
