Joe Biden, de onwaarschijnlijke ‘comeback kid’ van 77 jaar

“Jullie hebben me nog niet begraven. Ik ben nog niet dood”, constateerde Joe Biden woensdagmorgen glunderend nadat hij de grote winnaar van Super Tuesday was geworden. Inderdaad liepen de Democratische voorverkiezingen uit op een wonderbaarlijke wederopstanding voor de vroegere vicepresident.

Na de voorverkiezingen in Iowa, New Hampshire en Nevada, waar hij vorige maand ver achter zijn voornaamste rivalen eindigde, was Bidens campagne door de media zo goed als doodverklaard. Ook al had nog maar een handjevol kiezers gesproken, zijn linkse rivaal Bernie Sanders werd bijna unaniem tot de favoriet voor de nominatie van de Democratische partij uitgeroepen.

Bidens gestuntel tijdens de verkiezingsdebatten riep bij veel kiezers de ongemakkelijke vraag op of hij met zijn 77 jaar misschien te oud was voor het Witte Huis. Naast de bevlogen Sanders en de frisse, jonge Pete Buttigieg stak hij maar bleekjes af. Daar kwam bij wat de Amerikanen het expectation game noemen: als je als gedoodverfde winnaar toch verliest, ben je eigenlijk al dood.

Alarmbellen

Achteraf was Bidens dramatische verlies in de eerste drie staten zijn redding. Bij de leiding van de Democratische partij gingen de alarmbellen af: zij zijn bang dat de partij op de afgrond afstevent met Sanders als de man die het in november tegen president Trump moet opnemen. Maar het echte keerpunt was de reddingsboei die het gerespecteerde zwarte Congreslid Jim Clyburn Biden toewierp in South Carolina.

De 79-jarige Clyburn riep de Democraten in zijn staat de afgelopen week op de voormalige vicepresident aan een klinkende verkiezingszege te helpen. Ook Derrick Johnson, de voorzitter van de zwarte burgerrechtenorganisatie NAACP, schaarde zich achter Biden wegens diens oude banden met de zwarte gemeenschap: “Wij willen mensen die echter zijn dan figuren die louter bij ons aankloppen omdat ze onze stemmen nodig hebben.”

Streepje voor

Het bleek te werken: Biden kreeg 48 procent van de stemmen, bijna 30 procent meer dan Sanders. De voormalige vicepresident heeft bij veel zwarte Democraten een streepje voor dankzij zijn rol in het Witte Huis onder president Obama, nog steeds veruit de populairste figuur in de Democratische partij. Daarbij komt dat de zwarte Democraten in de zuidelijke staten doorgaans tot de gematigde vleugel van de partij behoren. Biden profiteerde in South Carolina ook van het feit dat hij het beter dan Sanders doet bij de lager opgeleide blanke Democraten.

Super Tuesday werd de opstand van de gematigde Democraten tegen Sanders en zijn 'revolutionaire' achterban, die de afgelopen tijd steeds meer greep op de partij hebben gekregen. Meteen na South Carolina besloten Buttigieg en Amy Klobuchar, allebei gematigde Democraten, de strijd om de nominatie op te geven en zich achter Biden te scharen. In Texas kreeg hij steun van Beto O'Rourke, een andere gematigde kandidaat die zich al uit de strijd had teruggetrokken.

Marianne Williamson, die eerder al ten gunste van Sanders had afgehaakt, klaagde woensdag dat de 'wederopstanding' van Biden neerkomt op een 'coup' van het partij-establishment. Zij suggereerde dat Buttigieg en Klobuchar onder druk zijn gezet door de partijleiding. “Wat er is gebeurd, is het resultaat van een georkestreerd plan om iemand tegen te houden die door het politieke establishment als hinderlijk wordt ervaren.”

Aanhangers van Sanders zijn ervan overtuigd dat de linkse kandidaat uit Vermont bij de voorverkiezingen in 2016 ook het slachtoffer is geworden van de partijleiding, die toen op de hand van Hillary Clinton was. Dat de partijleiding Clinton actief steunde bleek uit gehackte e-mails uit de computers van de Democratische partij die door de klokkenluiderssite WikiLeaks werden gepubliceerd.