VS zetten voormalige nazi (94) uit naar Duitsland
Friedrich Berger, een 94-jarige oud-bewaker van een Duits concentratiekamp, mag door de VS worden uitgezet naar Duitsland. Dat heeft een Amerikaanse rechter bepaald. Berger woont sinds 1959 in de VS, waar hij al jarenlang een Duits militair pensioen opstrijkt.
Berger was in 1945 een van de bewakers van een kamp dat onderdeel uitmaakte van het concentratiekamp Neuengamme bij Meppen. Nederlanders, Russen en Polen waren de grootste groepen gevangenen in het satellietkamp van Neuengamme waar Berger werkte.
Het is nog onduidelijk wat er met de bejaarde Duitser zal gebeuren als hij wordt uitgeleverd. De Duitse justitie heeft nog geen besluit genomen of hij wordt vervolgd. Berger, die in de Tweede Wereldoorlog diende bij de marine, heeft toegegeven dat hij bewaker was in het kamp. "Hij was onderdeel van de SS-machinerie van onderdrukking die ervoor zorgde dat gevangenen van concentratiekampen onder afgrijselijke omstandigheden werden vastgehouden", aldus topfunctionaris Brian A. Benczkowski van het Amerikaanse ministerie van Justitie in een verklaring.
De oud-bewaker beweert echter dat hij in de laatste maanden van de oorlog de opdracht kreeg in het kamp te werken en nooit een wapen droeg. Hij kan niet geloven dat hij terug moet naar Duitsland en zijn leven in Tennessee moet opgeven. "Dit is belachelijk na 75 jaar", aldus Berger tegen de Washington Post. "Ik kan het niet geloven. Ik begrijp niet dat dit kan gebeuren in dit land. Ik word gedwongen om mijn huis te verlaten."
De man die in de VS als bouwer van kabelstripmachines een nieuw leven had opgebouwd, was volgens rechter Rebecca Holt allesbehalve een onschuldige bewaker. Na een rechtszaak van twee dagen in Memphis, achtte Holt bewezen dat Berger moedwillig meewerkte aan de nazi-vervolging. Ze wees erop dat hij zelf heeft toegegeven dat hij de gevangenen bewaakte toen ze dwangarbeid moesten verrichten.
Volgens de rechter moesten de kampbewoners van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat werken "tot op het punt van uitputting en de dood". De gevangenen die Berger bewaakte, werden begin 1945 naar het hoofdkamp overgebracht. Britse en Canadese troepen naderden toen Meppen. Bij deze operatie, die twee weken duurde, kwamen volgens de Amerikaanse justitie 70 gevangenen om het leven.
In de laatste dagen van de oorlog werden duizenden anderen gedood nadat ze waren overgebracht naar twee schepen in een baai in de Oostzee. De schepen werden gebombardeerd door piloten van de Britse luchtmacht die niet wisten dat concentratiekampbewoners zich aan boord bevonden.
Als niet jaren later een archiefkaart was gevonden in een van de gezonken schepen, zou het bewijs tegen Berger waarschijnlijk niet zo duidelijk zijn geweest. Op het kaartje stond wat voor werk de bewaker precies deed in het kamp.