Last call: meer dan 27.000 Belgen zitten nog in buitenland

“Het risico om geblokkeerd te raken wordt steeds groter”, klonk het dinsdag al bij Buitenlandse Zaken (BuZa). Intussen treffen steeds meer landen verregaande maatregelen om het coronavirus in te dijken en luchtvaartmaatschappijen zoals Brussels Airlines bouwen het vluchtaanbod in sneltempo af naar nul. Het aangepaste reisadvies van BuZa – toeristen en studenten doen er goed aan een vervroegde terugkeer te overwegen – wordt duidelijk ter harte genomen: 27.000 landgenoten registreerden zich al bij het meldpunt Travellers Online.

Alleen leidt de overweging om terug te keren duidelijk niet altijd tot een snel ticketje richting thuisfront. Van Argentinië over Senegal tot de Filipijnen laten Belgen weten dat ze hun retourplannen gefnuikt zien. “De afgelopen 72 uur is het altijd maar erger geworden. Vandaag stonden we van 5 uur ’s ochtends op de luchthaven en zouden er twee vluchten vertrekken, maar opeens werd er bij de luchtvaartmaatschappij van neen geschud. Nochtans hadden we meer dan 2.000 euro betaald”, vertelt Stefan Eyckmans (32), die met veertien Belgen in de Filipijnse stad Cebu gestrand is. Vandaag lijkt de laatste kans: daarna worden alle internationale vluchten opgeschort.

In de landen waar een afsluiting van het internationale luchtruim officieel is aangekondigd, heeft BuZa weet van een paar duizend Belgen. In Marokko hebben zich al 2.650 Belgen geregistreerd, in Egypte gaat het om 900 Belgen en in de Filipijnen om ruim 300. Daarnaast bevinden zich landgenoten in de Dominicaanse Republiek (250) en Tunesië (100). 

Een informele rondvraag bij touroperators zou wel leren dat er in Egypte duizenden Belgen zitten. Naar alle waarschijnlijkheid is het totaalcijfer van 27.000 Belgen dus ook een grove onderschatting.

Woekerprijzen

BuZa raadt reizigers momenteel aan om, indien ze effectief willen vertrekken, contact op te nemen met de touroperators en luchtvaartmaatschappijen om vluchten om te boeken. Minister van Buitenlandse Zaken Philippe Goffin (MR) herhaalde die aanmoediging gisterenavond in een brief aan alle Belgen.

Alleen lijkt het commerciële netwerk dus helemaal te sluiten en voor de overblijvende vluchten hanteren sommige maatschappijen woekerprijzen. Annelies Hostens (28), die zich in het zuiden van Argentinië bevindt met haar vriend, kreeg prijzen tussen de 4.000 en 8.000 euro voorgeschoteld. “Meer dan het budget van onze hele reis die meerdere maanden in beslag zou nemen. Dat is niet te betalen”, vertelt ze.

Bovendien lijkt geen enkele maatschappij de garantie te kunnen bieden dat reizigers niet zullen stranden op een luchthaven waar een tussenstop wordt gemaakt. De luchtvaartmaatschappij te pakken krijgen voor info is vaak al een probleem. “Wat als we vast komen te zitten in Manilla (hoofdstad van de Filipijnen, MIM)”, vraagt Eyckmans. “Op de luchthaven is niets open en sommige hotelketens laten al geen toeristen meer toe.”

Wat kunnen reizigers van de overheid verwachten? Voor Marokko legde BuZa al vier chartervluchten in van Brussels Airlines, waarmee 720 Belgen volgens het principe ‘first come, first serve’ kunnen terugkeren. Er wordt bekeken of er nog meer vliegtuigen kunnen vertrekken, hoewel het Marokkaanse luchtruim officieel gesloten is voor Belgische toestellen.

Het grote aantal Belgen en de goede diplomatieke relaties met Marokko versoepelen die inspanningen natuurlijk. “Het is simpel om voor dat land een volle vlucht te regelen, voor anderen gaan we oplossingen van land tot land moeten bekijken”, zegt BuZa-woordvoerder Karl Lagatie. Hij vraagt geduld, gezien die coördinatie nu voor tientallen bestemmingen en duizenden reizigers moet verlopen. Van vandaag op morgen staat er geen gecharterde vlucht in Manilla.

De EU kondigde gisteren wel aan dat gestrande Europese reizigers op hulp kunnen rekenen, maar aan het plan van aanpak wordt volop gesleuteld. Voor constructies zoals bij de Chinese stad Wuhan, waarbij Belgen op een door Frankrijk gecharterde vlucht konden meereizen, lijkt het alleszins nog te vroeg.

Ambassades

“Op dit moment maak ik me weinig zorgen. Ik hoop gewoon dat ze in België niet plots zeggen: we sluiten ons helemaal af, zelfs voor landgenoten”, zegt Emma Rombaut (28), die in Thailand voorlopig nog in bars en restaurants terecht kan. Ook daar zijn echter de eerste coronagevallen gedetecteerd en verloopt het omboeken erg stroef. Hostens, die in een gelijkaardige situatie zit in Argentinië: “Iedere vijf minuten is er wel een nieuwe regel, dat maakt het ontzettend frustrerend om te plannen.”

Woordvoerder Lagatie is stellig: “Mensen zullen misschien wat langer moeten blijven, maar we laten niemand in de steek.” Voor dringende problemen, zoals mensen die geen geld meer ter beschikking hebben of door het hotel op straat zijn gezet, verwijst hij door naar de ambassades.

Wat die ambassades betreft lopen wisselende berichten binnen. Volgens Hostens is de ambassade in Argentinië erg bereikbaar, in de Filipijnen schetst Eyckmans een ander beeld. “Woensdagochtend kregen we nog te horen dat het allemaal niet zo ernstig is. Het leek wel alsof wij informatie aan hen gaven, dat is niet erg geruststellend. Voor oudere mensen die zich misschien wat minder snel kunnen informeren en organiseren is het wellicht nog een slag erger.”