Italië kreunt, maar toont eerste voorzichtige signalen tot optimisme

Italië heeft aantal bedden op intensieve zorgen met 64 procent verhoogd © belga
Kamiel Vermeylen

Italië kreunt onder de coronacrisis. Maar de afgelopen dagen duiken er enkele voorzichtig positieve signalen op.

Het coronavirus houdt de Europese Unie in haar greep. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is de Unie al enkele dagen het epicentrum van de globale epidemie. Maandagvoormiddag waren er in totaal 158.790 bevestigde besmettingen vastgesteld. Het te betreuren sterftecijfer lag op 8.336. Vooral Italië wordt getroffen. Het land is intussen op eigen houtje het epicentrum van het coronavirus geworden, goed voor 34 procent van de besmettingen in alle landen van de Europese Unie en de Europese Economische ruimte samen. Toch tekenen er zich aan de verre horizon voorzichtig positieve signalen op. Is er in Rome eindelijk licht aan het einde van de tunnel?

Eerste besmette gevallen

Even terug naar 31 januari. Op die dag werden in Italië de eerste besmette gevallen van de ziekte covid-19 vastgesteld. Eerst langzaam, vervolgens in snel tempo, breidde het virus zich vooral in het noorden van het land uit. Op 9 maart kondigde de regering van premier Giuseppe Conte een lockdown af voor de regio Lombardije en veertien kleinere provincies in het land. Omdat de situatie zienderogen bergafwaarts ging, plaatste de regering het volledige land twee dagen later volledig in lockdown. Intussen werden de maatregelen er ook nog eens opgeschroefd én verstrengd. Wie de overheidsrichtlijnen herhaaldelijk in de wind slaat, riskeert een geldboete van 3.000 euro of zelfs een celstraf die kan oplopen tot vijf jaar.

Sinds het begin van de uitbraak van covid-19 in het land zijn er 69.176 bevestigde besmettingen vastgesteld. Daarvan zijn er intussen 8326 genezen verklaard, terwijl er 6820 mensen aan de infectie zijn overleden. In vergelijking met andere landen is dat een hoog sterftepercentage. Hoe komt dat?

Eerst en vooral leven Italianen vaker samen met hun kinderen en grootouders onder een dak. In combinatie met de tactiele cultuur geraken oudere mensen – een risicogroep – er daardoor vaker besmet. Bovendien wordt er – in tegenstelling tot in bijvoorbeeld Duitsland – in Italië op overleden mensen met specifieke symptomen post-mortem testen uitgevoerd en aan de data toegevoegd. Ook zorgde het grote aantal besmettingen voor een overcapaciteit in sommige ziekenhuizen, waardoor men er bewust voor moest kiezen om sommige patiënten tegen wil en dank aan hun lot over te laten.

Afbeelding 1: Het aantal mensen in het ziekenhuis en op Intensive Care-afdelingen.
Afbeelding 1: Het aantal mensen in het ziekenhuis en op Intensive Care-afdelingen.© .

Capaciteitsproblemen

De problemen van die overbelasting blijven Italië nog steeds parten spelen. Hoewel er 28.679 besmette patiënten in verplichte thuisisolatie verblijven, liggen er 25.333 bevestigde coronapatiënten in het ziekenhuis. 3396 verblijven op de intensieve afdeling. Dat zorgt in het land al een tijdlang voor de nodige overbelasting van de ziekenhuiscapaciteit. In tegenstelling tot België, dat voor de crisis iets meer dan anderhalve intensive care unit had per 10.000 inwoners had, moest Italië het voordien stellen met 0,8 ICU’s op 10.000 personen. De enorme capaciteit die men nadien heeft gecreëerd, volstaat nog steeds niet om het aantal personen dat nood heeft aan intensieve verzorging vanuit medisch oogpunt gepast te behandelen.

Vooral in de regio Lombardije zorgt dat voor de nodige problemen. Dinsdag lagen er 10.905 coronapatiënten in de regio in het ziekenhuis. Aanvankelijk waren er in Lombardije 720 vrije ICU’s beschikbaar, verdeeld over 74 ziekenhuizen. Dat aantal werd ruim tien dagen geleden tot 1067 units opgedreven. Maar het lijkt voorlopig vechten tegen de bierkaai. In de regio liggen er alleen al 1.236 coronapatiënten op intensieve zorgen, een aantal dat dagelijks met ongeveer 25 nieuwe gevallen blijft toenemen. Wel worden zoveel mogelijk gevallen verspreid over verschillende regio’s in het land en springen ook andere Europese lidstaten Italië te hulp.

De laatste vier dagen nam het aantal overlijdens met gemiddeld 11,5 procent per dag toe. De vier dagen ervoor bedroeg dat gemiddelde dagelijkse percentage nog 16,25 procent.

Ook positieve signalen

Ondanks die zorgbarende cijfers zijn er ook voorzichtige redenen tot optimisme (Afbeelding 2). Het aantal nieuwe en bevestigde besmettingen loopt er al vier dagen na elkaar af. Kantelpunt was zaterdag (21/03) met 4821 besmettingen. Zondag waren dat er nog 3957 (-21%), maandag 3780 (-4%), dinsdag 3612 (-4%) en woensdag (-3%). Die daling is wel vooral toe te schrijven aan het feit dat het aantal gevallen in Lombardije de afgelopen vier dagen met 39% is verminderd ten opzichte van de vier dagen ervoor. Goed nieuws is ook dat er in Italië geen nieuwe regionale brandhaarden te lijken ontstaan, ook al gaat het percentage nieuwe besmettelijke gevallen buiten Lombardije wel zachtjes omhoog.

Afbeelding 2: Het aantal totaal waargenomen besmettingen, het aantal actieve besmettingen en het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen in Italië.
Afbeelding 2: Het aantal totaal waargenomen besmettingen, het aantal actieve besmettingen en het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen in Italië.© .

Onder meer in de vier meest getroffen regio’s (Lombardije, Emilia Romagna, Veneto en Piemonte) blijven het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen relatief stabiel of lopen ze terug. Het zuiden van het land blijft – al dan niet voorlopig – relatief gespaard van de coronapandemie. Ook de stijging van het aantal overlijdens neemt gestaag af. De laatste vier dagen nam het aantal overlijdens met gemiddeld 11,5 procent per dag toe. De vier dagen ervoor bedroeg dat gemiddelde dagelijkse percentage nog 16,25 procent.

Tijd voor een hoera-sfeer? Allerminst. Voor alle duidelijkheid: het aantal bevestigde besmette patiënten en het aantal dagelijkse nieuwe vastgestelde gevallen neemt nog steeds toe. En zolang het aantal actieve gevallen blijft toenemen, groeit de theoretische kans – afgezien van de maatregelen – op transmissie. Maar als de tendens van de afgelopen dagen – namelijk een bescheiden afzwakking – zich de komende weken kan doorzetten, dan bewijst het dat de verregaande maatregelen in de laars van Europa wel degelijk werken. Dat die knik twee weken na de genomen maatregelen zichtbaar wordt, kan als leidraad voor de andere Europese lidstaten dienen.

Het einde is in ieder geval nog niet in zicht. Volgens het Research & Policy Forum van Algebris Investments zou een afname van het aantal actieve besmettingen pas voor het einde van april zijn. Met andere woorden zal Italië de huidige maatregelen nog zeker langer dan een maand moeten aanhouden om een nieuwe opflakkering van het virus tegen te gaan. Vervolgens zal het land ook zoveel mogelijk actieve besmettingen moeten uitzitten vooraleer het normale leven opnieuw kan worden opgenomen.

Partner Content