Impact op 80.000 jobs en tot 200 miljoen euro verlies: dit doet corona met de Belgische muzieksector

Als ook de festivals deze zomer wegvallen lopen de financiële verliezen voor de Belgische muzieksector verder op, mogelijk tot 200 miljoen euro minder ticketinkomsten. Maar de impact van het coronavirus is nog veel groter dan enkel dat financiële aspect, dat stellen meer dan 30 mensen uit de Belgische popmuziek, in een gesprek met Jasper Van Loy van Studio Brussel.

"Wie mij kent, weet dat ik een eeuwige optimist ben. Maar dezer dagen hangt er toch een donkerte in mijn hoofd", zegt Kurt Overbergh. Daar heeft de artistieke leider van de Ancienne Belgique alle reden toe: in tien dagen tijd moest hij al zo’n 65 concerten verplaatsen.

Over de inkomsten die de AB verliest, kan hij zich niet uitspreken, maar hij vertelt wel uitvoerig over de vorige sluiting van de Brusselse muziektempel: "Na de aanslagen in Parijs moesten wij tien dagen lang sluiten. Het gevolg was een financiële put tussen 150.000 en 200.000 euro. Toen hebben we beslist om reserves aan te leggen. Als we tot aan de zomer moeten dichtblijven, zijn ook die op. Weet dat de meeste concertzalen niet de kans hebben om een buffer op te bouwen."

Als we tot aan zomer moeten dichtblijven, zijn onze reserves op

Kurt Overbergh, AB

Wat voor de AB geldt, geldt ook voor de tientallen andere arena’s, clubs, zaaltjes en festivals die Vlaanderen rijk is: het ziet er niet goed uit. Hun eerste schatting van het mogelijke verlies door de coronacrisis kleurt bloedrood: 75 miljoen euro als de zalen tot eind april dicht blijven, 110 miljoen euro als we tot de zomer moeten binnen zitten en 180 tot 200 miljoen euro als ook de festivalweides leeg blijven.

© VRT - Charlotte Knapen

"Het gaat dan enkel om ticketverkoop", zegt Mike Naert van Het Depot, die de cijfers aan Studio Brussel toelicht. "Niet om de pintjes die onze bezoekers drinken, niet om de huurinkomsten die we verliezen en niet over het verlies van de freelance technici die al die concerten versterken en uitlichten. Die laatsten verliezen tot april al 15 miljoen euro."

Die groep heeft het vandaag nog zwaarder dan de zalen zelf, zeggen Naert en Overbergh in koor. Die laatste verwijst ons door naar Tim Vanhaecke, freelance productiemanager voor de AB en tourmanager van onder meer Zwangere Guy en Tourist LeMC. "Ik heb een overbruggingsuitkering aangevraagd, maar ik kom daar nauwelijks mee rond. Je moet weten dat dit de drukste maanden zijn, waarmee we kalmere periodes goed maken. Deze maand lukt nog, die erna ook. Daarna moet ik misschien een andere job zoeken."

Deze maand lukt nog, die erna ook. Daarna moet ik misschien een andere job zoeken

Tim Vanhaecke, tourmanager

En dan zijn er nog de artistieke budgetten, het geld dat clubs en festivals aan artiesten geven dus, die in deze tijden ook snel beginnen te zakken. "Reken op een verlies van minstens 45 miljoen euro tot april, 65 miljoen tot de zomer en 110 miljoen als ook de festivals eraan zijn voor de moeite."

Kurt Overbergh benadrukt de impact van de muziek- en bij uitbreiding de cultuursector: "Dit gaat niet over een paar wenende artiesten die hun plaat niet verkocht krijgen. In Europa werken er meer mensen in de cultuur dan in de auto-industrie." Nog een straf cijfer: de brede evenementensector - daar horen ook bijvoorbeeld sportmanifestaties bij - stelt volgens een studie van de Karel de Grote-hogeschool 80.000 mensen tewerk.

Dit gaat niet over een paar wenende artiesten die hun plaat niet verkocht krijgen

Kurt Overbergh, AB

Een van de redenen dat concertzalen sterker staan dan de technici waar ze mee werken, is de steunmaatregelen van de overheid. Net zoals andere handelszaken kan een club 4.000 euro hinderpremie aanvragen en technische werkloosheid inroepen voor hun personeel. Dat doen ze ook massaal, blijkt uit onze rondvraag. Zo zijn acht van de elf vaste krachten van Het Depot technisch werkloos.

Dat helpt om de eerste schokken op te vangen, vertelt programmator Steven Van Belle van Fuse in Brussel, maar als de coronacrisis lang aanhoudt, is het niet genoeg. ‘"We proberen vaste kosten die we kunnen vermijden, zoals abonnementen op computerprogramma’s of een contract met een afvalophaler, zoveel mogelijk op te zeggen. Dat lukt voorlopig, maar zonder extra steun is het tegen de zomer een bloedbad."

Zonder extra steun is het tegen de zomer een bloedbad

Steven Van Belle, Fuse

Dat het personeel van onze concertzalen technisch werkloos is, betekent niet dat het niet werkt. Ze beantwoorden de hele dag vragen van bezorgde concertgangers en bewegen hemel en aarde om alle concerten van het voorjaar later een plaatsje te geven. Van dat voorjaar zelf verwachten de meeste niet veel meer: zowat alle zalen die we spraken, gingen ook voor de laatste verlenging van de maatregelen uit van een sluiting tot eind april.

Schuiven naar het najaar is dan de volgende optie. Voor artiesten is op artistiek vlak niet ideaal, omdat de meeste optredens bij een nieuwe plaat horen. Door die twee noodgedwongen een half jaar uit elkaar te zetten, verliezen de artiesten het momentum rond hun verse muziek.

Volgeboekt tot 2021

Maar ook de concertzalen lijden onder de agendaproblemen. Mike Naert begint rond deze tijd normaal de laatste maanden van het jaar vol te plannen, maar heeft door alle verschoven concerten nauwelijks nog plaats voor nieuwe acts in Het Depot in Leuven.

"Wij hadden voor de coronacrisis nog zeven vrije data in onze grote zaal. Het is fysiek gewoon onmogelijk om alle uitgestelde concerten daarin te proppen", zegt Kurt Overbergh van AB. "We zijn dan maar begonnen met augustus en begin september vol te proppen, maanden die traditioneel voorbehouden zijn voor de festivals." Ook het team van de regionale concert- en festivalorganisator Wilde Westen houdt rekening met extra concertavonden in september: "Als we daarvoor overuren moeten kloppen: graag."

Als we in mei ook dicht moeten, dan heb ik geen plaats meer voor jong talent

Steven Van Belle, Fuse

Nachtclubs hebben nog minder opties, vult Steven Van Belle van Fuse aan, omdat ze zich beperken tot de weekends: "Shows die ik nu verplaats, gaan al naar oktober, november en zelfs december. Als we in mei ook dicht moeten, zit Fuse in 2020 vol. Voor al het jonge talent dat aan de deur staat te kloppen, heb ik dan geen plaats meer." Bij zijn collega van Kompass, Jens Grieten, is het de onzekerheid die knaagt. '"Niemand weet hoe lang dit duurt en je hebt niks om je op te richten, maar als ze zeggen dat je binnen een week weer open mag, moet je wel klaarstaan."

Weg met jetons?

In "De afspraak" op Canvas zei viroloog Marc Van Ranst eerder al dat het nog een jaar kan duren voor de situatie weer normaliseert. Hij had het dan over internationale massa-evenementen als Tomorrowland, maar het geldt natuurlijk ook voor grote concerten.

 "We hebben nu tijd om na te denken hoe we het de volgende maanden moeten aanpakken", zegt Ken Veerman, ex-directeur van Trix in Antwerpen en eventconsultant. "Kunnen we weer concerten doen met minder volk in de zaal? Is het mogelijk om ook daar aan social distancing te doen?" Bij Kompass bereiden ze zich alvast voor door een rave garden aan te leggen, een feestlocatie in openlucht.

Hoe een concert er ook zal uitzien in après-coronatijden, iedereen in de live-sector zegt hetzelfde: het zal nog even duren. "We verloren als eerste onze inkomsten en kunnen pas als laatste weer iets verdienen," zegt Tom Van Hemelryck. Als hoofd Centraal-Europa van PRG zorgt hij er mee voor dat Rock Werchter, Pukkelpop, het Sportpaleis, het Studio 100 Pop-up Theater en enorm veel andere events en zalen technisch worden ondersteund. "Maar als dat allemaal weer mag plaatsvinden, moeten we weer beginnen organiseren en kan het nog twee maanden duren voor er weer geld in het laatje komt. De café-uitbater die ‘s ochtends mag opendoen, heeft ‘s avonds geld in zijn kassa."

Een belangrijk deel van het publiek zal een tijdje afwachten

Ken Veerman, eventconsultant

"Zullen mensen meteen weer tickets kopen zodra de maatregelen zijn opgeheven?’ vraagt Bert Ostyn van Absynthe Minded, dat normaal in mei een nieuw album uitbrengt, zich af. Ook eventconsultant Ken Veerman verwacht niet dat de zalen meteen zullen vollopen. "De fanatieke concertgangers zullen meteen terugkeren, maar ik verwacht dat een belangrijk deel van het publiek een tijdje zal afwachten."

"En wat met cash geld?", vraagt Veerman zich tot slot af. "België is een van de laatste Europese landen waar je op festivals en in concertzalen nog met cash geld kan betalen en er fysieke drankbonnetjes voor in ruil krijgt. Wie weet vinden we het straks niet meer zo leuk om geldbriefjes en plastic schijfjes aan elkaar door te geven."

Absynthe Minded
Jokko

Meest gelezen