Europese ministers akkoord over steunpakket van 540 miljard euro

Na wekenlange onderhandelingen en stevige woordenwisselingen zijn de ministers het eens over een pakket dat tot 540 miljard euro kan mobiliseren om technisch werklozen, ondernemingen en nationale begrotingen te ondersteunen. "Wanneer we geconfronteerd worden met enorme dreigingen, kunnen we onze verschillen overstijgen", begroette de Portugese eurogroepvoorzitter Mario Centeno de deal.

“Heel wat gezinnen en bedrijven zijn getroffen en leven momenteel in grote onzekerheid. Na de moeizame discussies van de voorbije dagen en weken was het absoluut noodzakelijk om hen vandaag een duidelijk signaal van Europese solidariteit te geven. Ook Europa staat aan hun zijde. Dit is een belangrijke, eerste stap om op korte termijn de meest urgente noden aan te pakken”, reageert minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld) op het akkoord.

Om de nationale systemen voor technische en deeltijdse werkloosheid te steunen, gaat de Commissie met garanties van de lidstaten via het nieuwe SURE-programma tot 100 miljard euro aan leningen voorzien. De Europese Investeringsbank (EIB) zet dan weer een nieuw garantiefonds op dat 200 miljard euro aan leningen voor bedrijven en kmo's moet vrijmaken. 

Ten slotte kunnen de eurolanden beroep doen op het Europese noodfonds ESM. Ze maken aanspraak op een kredietlijn tot 2 procent van hun bruto binnenlands product. Veel discussie was er over de toegang tot het fonds, dat ten tijde van de eurocrisis strenge saneringsvoorwaarden oplegde. Die zijn er nu niet, maar regeringen mogen het geld enkel gebruiken om "directe en indirecte gezondheidsuitgaven" te financieren die voortvloeien uit de pandemie. 

Centeno verwacht dat de maatregelen binnen twee weken operationeel kunnen zijn. Ze moeten helpen om de eerste schokken op te vangen, maar de ministers beseffen dat er meer zal moeten gebeuren om de onvermijdelijke recessie het hoofd te bieden en het economisch herstel op gang te trekken. “Het is belangrijk dat we opnieuw samen gaan groeien, en niet apart, en onze eenheidsmarkt beschermen", aldus Centeno.

De nieuwe Europese meerjarenbegroting zal een rol spelen. Daarnaast ligt een herstelfonds op tafel dat massale investeringen moet genereren om de economie erbovenop te helpen. "Tijdelijk", "doelgericht", "afgestemd op de buitengewone omstandigheden" en met "gepaste financiering", zo beschreef Centeno het. Het is nu aan de staatshoofden en regeringsleiders om het pad verder uit te stippelen. 

Zuidelijke landen als Italië en Spanje willen gemeenschappelijk schuldpapier uitgeven om aan geld te raken, voor meer spaarzame landen als Duitsland en Nederland is dat een brug te ver. Ze bepleiten "alternatieve manieren". "Eurobonds, daar waren, zijn en blijven we tegen. Dat vinden we echt onverstandig en zou Nederland, maar uiteindelijk ook de rest van de Europese Unie, niet helpen. Die komen er dus ook niet", maakte de Nederlandse minister Wopke Hoekstra nog eens duidelijk.