De staat Californië stelt zich in de strijd tegen covid-19 op als ‘een natiestaat’. Er wordt niet langer op de federale overheid gewacht om mondmaskers te bekomen. Dat heeft Gavin Newsom, de gouverneur van de staat, gezegd op de nieuwszender MSNBC.
De staat stelt 1,4 miljard dollar ter beschikking van een lokaal consortium van non-profit-organisaties en een fabrikant om maandelijks 200 miljoen maskers aan te kopen in Azië. Californië hoopt na verloop van tijd ook een deel van deze maskers naar andere Amerikaanse staten te kunnen exporteren.
‘Als natiestaat hebben we de capaciteit om een cheque van honderden miljoen, zelfs miljarden dollars uit te schrijven. We kunnen iets groots en moedigs doen dat een cataclysme in gang zal zetten om het aanbod te verhogen en de capaciteit uit te breiden’, zei Newsom. Met andere woorden: wie heeft de federale staat nodig als je ’s werelds op vier na grootste economie bent?
De aankondiging zal de gespannen relatie tussen Washington DC en Californië ongetwijfeld verder bemoeilijken. Maar volgens Newsom heeft het geen zin nog langer te wachten op wat de federale overheid voor Californië regelt. De voorbije weken kreeg de staat door de federale overheid amper 1 miljoen mondmaskers ter beschikking gesteld.
Newsom zei dat hij de kracht van Californië ‘als natiestaat’ zou gebruiken om te doen waar de federale overheid niet in is geslaagd.
Een slag in het gezicht van Trump
De uitspraken zijn een slag in het gezicht van president Trump. Die blijft in zijn dagelijkse persconferenties maar herhalen dat zijn taskforce en zijn administratie fenomenaal werk leveren.
Newsom trachtte lange tijd Trump te vleien om zaken voor elkaar te krijgen in Washington. Nu dat niet lijkt te hebben geholpen, verandert de gouverneur het geweer van schouder. Als een volleerd politicus richt Newsom niet noodzakelijk zijn pijlen op Trump zelf, maar op diens administratie. Voor de president had Newsom vrijdagavond zelfs nog een lovende opmerking, tijdens een optreden op CNN. Ook in Sacramento kent weet men hoe politiek in elkaar zit. Californië heeft ondertussen wel 67 rechtszaken tegen de administratie Trump lopen.
Een boodschap voor beide politieke partijen
Newsom stuurt ook een krachtige boodschap naar beide politieke partijen. Het conflict tussen de Republikeinse GOP en de Democratische DNC bereikte deze week een hoogtepunt. Het Hooggerechtshof kwam in extremis tussen om kiezers in de staat Wisconsin te verplichten tijdens de pandemie de straat op te gaan voor lokale verkiezingen. Ondanks dat de meeste stemlokalen gesloten bleven, wilden de Republikeinen niets weten van stemmen per post. De Democraten zien in deze stap weinig meer dan een machtsgreep om zoveel mogelijk mensen het stemmen onmogelijk te maken. De politieke polarisatie tussen Republikeinen en Democraten zal in de aanloop van de presidentsverkiezingen van november enkel verder toenemen.
Californië: de op vier na grootste economie ter wereld
Californië is de op vier na grootste economie ter wereld. Haar belastingbijdrage aan de Amerikaanse overheidskassa bedraagt 15 procent van het totaal. Door nu de termen ‘natiestaat’ en ‘export’ in de mond te nemen geeft Newsom het signaal dat zijn staat Washington niet nodig heeft.
Het is niet de eerste keer dat Californische politici onderstrepen dat de relatie van de staat met Washington herbekeken moet worden. Toen president Trump in 2016 zei dat Amerikaanse satellieten niet langer klimaatdata zouden verzamelen, zei toenmalig gouverneur Brown dat Californië dan wel zijn eigen satellieten in de ruimte zou brengen.
Volgens Democratisch senator voor de staat Californië Scott Wiener ‘is de heroriëntatie van die relatie een noodzakelijkheid, eerder dan een keuze’.
‘De federale overheid is niet langer een betrouwbare partner inzake gezondheidszorg, het ondersteunen van immigranten en de LGBT-gemeenschap en de bescherming van het milieu. Daarom moeten we ons eigen pad uitstippelen.’
Newsom was de allereerste gouverneur die een ‘stay-at-home’-order uitvaardigde. Ondanks dat de staat verschillende dichtbevolkte regio’s telt, zijn de inspanningen om het coronavirus in te dammen tot nog toe een pak efficiënter gebleken dan in New York. In geen enkele andere Amerikaanse staat krijgt de gouverneur meer appreciatie voor zijn werk dan in Californië. Sinds het uitbreken van de coronacrisis is zijn populariteit gestegen van 41 procent tot liefst 83 procent.
In vele staten rijst de vrees dat de president de pandemie zal gebruiken om pro-Trump gouverneurs te belonen. De rest zal worden gestraft. Californië zit al langer in de tweede groep en wil ook nu geen risico’s nemen.
