Anthony Fauci, de viroloog die Trumps woorden steevast corrigeert
De eerste vraag in de VS is hoeveel drama’s het coronavirus nog brengt. De tweede of Anthony Fauci (79) de crisis doorstaat. ’s Lands vermaardste viroloog staat iedere dag naast Donald Trump om die met feiten tegen te spreken – en medestanders van het staatshoofd roepen steeds luider om Fauci’s ontslag.
46-78. Het zou de score van een basketwedstrijd kunnen zijn. Basketbal was de favoriete sport, ja, zelfs de toekomstdroom van Anthony Stephen Fauci vóór die aan zijn doktersopleiding begon. Hij was er eigenlijk niet groot genoeg voor, maar verstond als geen ander de kunst om een tegenstrever de bal af te troggelen.
46 is het percentage van de Amerikanen met vertrouwen in Donald Trump. 51 procent keurt het beleid van de president af. Die retweette zondag zelf een oproep om zijn gezondheidsexpert te ontslaan. Terwijl Fauci volgens diezelfde peiling 78 procent van de bevolking achter zich heeft en slechts door 7 procent gewantrouwd wordt.
Er zijn al fanclubs opgericht voor de man die dag na dag aan Trumps zijde verschijnt en diens woorden steevast corrigeert. Onbewogen en fijntjes meestal. “Ik zou het niet noodzakelijk een fout noemen”, zo klonk het toen hem werd gevraagd naar het door Trump opgedoekte directoraat voor volksgezondheid binnen de veiligheidsdiensten.
“Ik zou zeggen dat we daar heel goed mee samenwerkten”, stelde Fauci diplomatisch, “en dat het fijn zou zijn mocht het nu nog steeds bestaan.” Tot nu toe stond hij nog maar één keer zichtbaar te zuchten over de “nonsens” die het staatshoofd uitkraamde en sloeg hij zich letterlijk voor het hoofd.
The Godfather
Hij heeft al gediend onder zes presidenten en George Bush senior noemde Fauci ooit spontaan toen hij naar zijn grootste helden werd gevraagd. Of het niet frustrerend is om met Trump te moeten werken? Die vraag beantwoordt Fauci graag met een citaat uit Mario Puzo’s maffia-epos The Godfather: “It’s not personal. It’s strictly business.”
Zijn achternaam verraadt dat Fauci zelf ook uit Italië stamt, maar niet uit het nu zo zwaar getroffen noorden. Zijn grootouders langs vaderszijde emigreerden van op Sicilië en langs moederskant liggen zijn wortels in Napels. Zijn vader had een apotheek in een gegoede buurt van het New Yorkse stadsdeel Brooklyn, waar iedereen hem kende als ‘Doc’.
Het lijkt wel alsof Fauci voorbestemd was voor tijden van crisis, want op de dag van zijn geboorte kopte The New York Times: ‘President geeft uitleg over noodtoestand via de radio.’ Het was kerstavond 1940 en hoewel de VS daar nog niet in meegesleurd waren, woedde de Tweede Wereldoorlog volop.
Dienstplicht aan het thuisfront
Crisissen heeft Fauci nu al vaak van op de eerste rij beleefd, en het was eigenlijk ook door een oorlog dat hij belandde waar hij nu zit. Toen hij in 1966 afstudeerde, werd er in Vietnam gevochten en moest hij zijn dienstplicht vervullen. Maar hij mocht dat aan het thuisfront doen, als ‘yellow beret’ bij de National Institutes of Health (NIH).
Het is bij die publieke gezondheidsdienst dat hij nu nog altijd werkt, en sinds 1984 aan het hoofd staat van het Nationale Instituut voor Allergieën en Infectieziekten (NIAID). Daar ontpopte hij zich tot een van ’s werelds vermaardste virologen, die vóór het coronavirus ook al streed tegen epidemieën zoals ebola, zika, vogelgriep en SARS.
Zijn zwaarste strijd tot hiertoe was die tegen aids, de virusziekte die de kop opstak in 1981 en sindsdien al meer dan 30 miljoen doden maakte. Aids bracht Fauci grote wetenschappelijke erkenning, want het was zijn team dat ontdekte hoe de ziekte ontstond. Maar ze confronteerde hem ook keihard met de maatschappelijke kant van zijn beroep.
Verketterd door homo’s
Het was een toch al mondige en militante homogemeenschap die plots massaal met de dood werd bedreigd en vond dat ze in de steek werd gelaten door overheid en wetenschap. De zoektocht naar een remedie werd vertraagd door wat zij ervaarden als bureaucratie, en tijdens betogingen verschenen er spandoeken waarop Fauci persoonlijk verketterd werd.
“Je bent een moordenaar, Fauci”, zo schreef een prominente aidsactivist in een open brief. Terwijl veel van zijn collega’s zich in hun ivoren torens verschansten, ging Fauci de dialoog aan. Toen zijn kantoor werd bestormd door betogers, smeekte hij de politie om geen arrestaties uit te voeren en vroeg hij een delegatie om te komen praten.
Hij werd een pleitbezorger van versnelde klinische tests en het beschikbaar maken van medicamenten zodra die veilig waren bevonden. De aidsactivist die hem voor moordenaar uitmaakte, werd een vriend. Ze mailen elkaar nu nog bijna dagelijks, waarbij Fauci de nu 84-jarige man vooral bezweert om in zijn appartement te blijven.
