Help, mijn kind krijgt aanlooplessen! 5 tips om je kroost thuis te begeleiden

Volgens een bevraging van de Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen van de UGent spendeerden ouders de voorbije weken aanzienlijk meer tijd aan de begeleiding van hun kinderen dan de overheidsrichtlijnen aangeven. "Vier tot vijf uur per week om precies te zijn”, aldus doctoraatstudent Elke Baten, die het onderzoek mee leidde.

“Voor ouders met kinderen met een ontwikkelingsstoornis, liep dat op tot zeven uur per week.” Waar tot nu toe vooral oude leerstof werd herhaald, is het vanaf vandaag de bedoeling dat leerlingen op afstand nieuwe leerstof verwerven. Zo komen leerkrachten sneller tot de kern als de scholen opnieuw opengaan. Hoe je als ouder je kind hierin het beste bijstaat zonder daarbij zelf te verdrinken in je werk, lees je hier.

“Een van de grootste valkuilen is dat je je als een leerkracht gedraagt tegenover je kind.” Dat zegt An Kennes van Schoolmakers, een organisatie die scholen begeleidt in vernieuwing. “Als ouder heb je vandaag nog steeds dezelfde begeleidende rol die je voorheen ook had: je bemoedigt je kind, biedt structuur en kijkt mee over zijn of haar schouder. Inhoudelijk help je pas wanneer je kind alle andere hulplijnen heeft opgebruikt. Ik noem dat het ‘brein-boek-buur-baas’-stappenplan: denk goed na, hoe staat het uitgelegd in het boek en kan een vriend, broer of zus helpen? Pas dan bekijk je de vraag inhoudelijk of contacteer je de leerkracht.”

Pedagoog Pedro De Bruyckere staat Kennes hierin bij: “Het is de bedoeling dat je in de buurt bent en je je kind bij de les houdt, niet dat je je met de inhoud moeit. Als je te snel helpt met antwoorden te bieden, wordt je kind te afhankelijk. Leerkrachten hebben daar in een klas met 25 leerlingen evenmin tijd voor. Je zou ervan versteld staan hoe zelfstandig jonge kinderen werken als ze daarvoor de nodige stimulatie krijgen.” Beide experten nuanceren wel dat elk kind hierin anders is: “Niet elk kind kan op eigen houtje alles uitklaren. Dit is in het begin even zoeken."

Wat je volgens De Bruyckere in geen enkel geval mag doen, is het huiswerk in de plaats van je kind maken. “Sommige ouders willen geen slecht figuur slaan en zijn bang dat het verkeerd overkomt wanneer hun kind geen of slecht huiswerk aflevert. Hiermee help je niemand vooruit, integendeel. Je kind leert niets bij, de leerkracht krijgt een vertekend beeld over de opgestoken kennis en jij bent er veel meer tijd aan kwijt dan nodig.”

Structuur en planning bieden een belangrijke houvast, zowel voor de kinderen als voor de ouders. “Overloop samen met je kind zijn of haar opdrachten, vraag hoe ze dat willen aanpakken en of ze daarbij hulp nodig hebben. Probeer daarna in de mate van het mogelijke een dagschema op te stellen waar je je met z’n allen aan houdt”, aldus Kennes. “Ook het eventuele (thuis)werk van de ouders krijgt hierin een plaats. Op die manier is voor iedereen duidelijk wie waar wanneer mee bezig is. Het is zo makkelijker om aan te geven dat je niet gestoord kunt worden omdat je aan het werk bent. Visualisatie werkt het best: hang het schema op een duidelijk zichtbare plek.” Let wel: er kunnen zich altijd onvoorziene zaken voordoen. Hanteer dus geen te strak regime.

Vaak ontbreekt het in een gezin aan computermateriaal om allemaal tegelijk aan de slag te gaan. “In dat geval zou ik voorrang geven aan het online klasoverleg”, tipt De Bruyckere. “Het is belangrijk dat kinderen deze vorm van sociaal contact met hun leerkracht en hun klasgenoten behouden. Het helpt als ze beseffen dat ze er niet alleen voorstaan.” Indien mogelijk is het aangewezen dat iedereen zijn of haar eigen werkplek krijgt. Dat hoeft geen aparte kamer te zijn: ook een vaste plaats aan de keukentafel biedt regelmaat.

Ten slotte kunnen gezinsroutines volgens Kennes herkenbaarheid en rust brengen. “Start de dag op en sluit deze ook weer af zoals jullie dat vroeger ook deden. Blijf samen ontbijten, je klaarmaken in de ochtend, start op een vast tijdstip met je school- en werkdag, enzovoort.”

Je kind motiveren om met zijn schoolwerk aan de slag te gaan: zelfs in normale tijden is dit niet altijd even makkelijk. Uit de bevraging van de UGent blijkt dat de motivatie van kinderen om voor school te werken in de weken voor de paasvakantie niet bijzonder hoog lag, vooral voor kinderen met een ontwikkelingsstoornis. Keuzevrijheid en inspraak is belangrijk om die motivatie te verhogen.  “Keuze motiveert. Betrek daarom je kinderen in het samenstellen van het dagschema en geef hen de vrijheid om zelf de volgorde van taken en opdrachten te bepalen”, verklaart Elke Baten. “Het kan ook helpen om bij het overlopen van de taken uit te leggen wat het doel van de opdracht is. Wanneer kinderen ergens het nut van inzien, beginnen ze er met meer plezier aan.” 

“Wees helder: aan die verwachtingen van de school valt niet te morrelen”, vult Kennes aan. “Loopt dat goed, aarzel dan niet om een complimentje te geven terwijl je verwijst naar de verwachting die je kind heeft ingelost. Toon tussendoor interesse in waar je kind mee bezig is en moedig hem of haar aan om door te zetten. Lukt het even niet meer? Stel dan oplossingsgerichte vragen: wat was je aan het doen, wat lukte wel, waar liep je op vast, hoe zou je het anders kunnen doen?”

De Bruyckere windt er geen doekjes om: “Video’s maken, werkblaadjes samenstellen, live lesgeven, individuele begeleiding, kwetsbare leerlingen proberen vast te krijgen: leerkrachten hebben op dit moment heel wat aan hun hoofd. Toch blijft het ontzettend belangrijk om hen op de hoogte te brengen van eventuele problemen. Snap je bijvoorbeeld bepaalde leerstof niet? Dan doe je er beter aan om uitleg te vragen, dan dat je je kind nog meer in de war brengt. Wordt je kind overspoeld met taken of verveelt het zich net? Besef dan dat deze situatie voor iedereen nieuw is, ook voor de scholen. Feedback is voor hun noodzakelijk om de aanlooplessen te stroomlijnen. Dat mag overigens ook positieve feedback zijn.”

Kennes beaamt dit. “Krijg je je kind niet meer gemotiveerd om voor school aan het werk te gaan? Dan doe je er goed aan dat je de klastitularis hiervan op de hoogte brengt. Samen kunnen zij bekijken wat er aan de hand is en of bijvoorbeeld een aangepast programma is aangewezen. Op die manier blijf jij in je rol als ouder en moet je je kind niet pushen.”

Ten slotte roept Kennes op tot mildheid. “We bevinden ons in een bizarre periode. Alsof dat voor kinderen nog niet gek genoeg is, krijgen veel van hen daarbovenop te maken met verlies of ziekte als gevolg van corona. Emotioneel is dat niet niks, dat mogen we niet uit het oog verliezen. Gaat het eens een dag minder goed, wees dan ook niet te streng.”

Dat geldt volgens Kennes ook voor de ouders zelf. “Er is niks mis mee als je in je dagschema een moment voorziet waarop je tijd vrijmaakt voor jezelf. Je hoeft niet alleen maar te werken en bezig te zijn met je kinderen, al besef ik dat dit in de praktijk makkelijker gezegd is dan gedaan. Je kan een lijst opstellen met alternatieve dingen waarmee je kind zich kan bezighouden wanneer jij niet mag gestoord worden. Dat kunnen huishoudelijke klusjes zijn zoals het leegmaken van de vaatwasser, maar ook plezierige dingen zoals voetballen of een strip lezen.”

Voor meer tips, surf naar de Eerste Hulp voor Ouders van Schoolmakers

Bekijk het verslag over de start van aanlooplessen uit "Het Journaal" hier: