Hoe Costa Rica covid-19 klein houdt: ‘Zo weinig slachtoffers door jarenlange investeringen’

Costa Ricaanse vicepresident Epsy Campbell. © iStock

Costa Rica registreerde tot en met zondag slechts 780 bevestigde gevallen van covid-19, 21 hospitalisaties en 6 doden. Knack sprak met vicepresident Epsy Campbell: ‘Vrouwen maken het verschil. Ook in het bestrijden van het coronavirus.’

Hoe slaagt Costa Rica erin om het coronavirus aan te pakken?

Epsy Campbell: In totaal hebben we slechts zes doden te betreuren. Eigenlijk hebben we 2 maanden geleden op 6 maart onze eerste casus gedetecteerd. Ons mortaliteitscijfer ligt slechts op 0,77 procent. We hebben de curve volledig onder controle. We moeten blijven strijden tegen het virus, maar doordat we snel maatregelen hebben genomen, zijn we erin geslaagd om het virus succesvol in te dammen. Op 9 maart hebben we massabijeenkomsten verboden en op 16 maart hebben we de noodtoestand uitgeroepen. Burgers werden gevraagd om van thuis uit te werken, scholen werden gesloten en niet-essentiële reizen verboden. Op 19 maart hebben we onze grenzen gesloten. Een harde maatregel, vermits toerisme een van onze belangrijkste inkomsten is. Toch is het vooral dankzij onze jarenlange investeringen in ons sociale zekerheidssysteem, gezondheidszorg en onderwijs dat we nu zo weinig slachtoffers hebben.

Doordat we al 71 jaar geen uitgaven meer hebben aan het leger, hebben we dat geld aan onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid kunnen geven.

U besloot recent om een vrouwenraad op te richten om adviezen te geven om de coronacrisis te overwinnen. Vanwaar deze keuze?

Campbell: Samen met onze minister van volksgezondheid Patricia Mora heb ik deze vrouwenraad opgericht. Er nemen vrouwelijke afgevaardigden deel van alle geledingen van de maatschappij. Ze vertegenwoordigen verschillende sectoren en regio’s. Samen met hen willen we nadenken en voorstellen voorleggen om de coronacrisis te bestrijden en duurzame veranderingen in ons gedrag te realiseren. Deze groep moet een weg uitstippelen voor iedereen van onze maatschappij wiens leven door de coronacrisis is beginnen wankelen. We zullen hiervoor wekelijks vergaderen.

U bent de eerste vrouwelijke vicepresident in Costa Rica. U lijkt er alles aan te doen om vrouwen te betrekken bij belangrijke beleidsbeslissingen.

Campbell: In Costa Rica hebben we al belangrijke evoluties gemaakt inzake het betrekken van vrouwen aan het politieke besluitvormingsproces. Helaas zijn er nog maar weinig vrouwen aan de top van bedrijven te vinden. Ook de loonkloof tussen mannen en vrouwen is nog groot. Niet alleen in Costa Rica, maar overal ter wereld moeten we er ons bewust van zijn dat als we de capaciteiten van vrouwen niet benutten, de economie niet zal groeien. Het gaat niet over het bestrijden van ongelijkheid, maar over het faciliteren van participatie van vrouwen aan de top van het politieke, economische en sociale leven. Vrouwen moeten over dezelfde middelen beschikken als mannen. Dan spreek ik bijvoorbeeld over het recht op onderwijs en het recht op eigendom voor alle vrouwen, ook in de arme regio’s in de wereld. Toch heb ik ergens ook hoop voor de toekomst als ik zie hoe een jonge vrouw als Greta Thunberg erin slaagt om politieke leiders op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Ze pleit niet alleen voor akkoorden op papier, maar voor de implementatie van acties zowel op beleidsniveau als op niveau van het dagdagelijks handelen van alle burgers. De stem van de vrouw klinkt steeds luider en dat is hoopvol voor de toekomst.

Costa Rica nam 71 jaar geleden de politieke beslissing om niet langer in een leger te investeren. Dit lijkt een zeer wijze beslissing nu alle landen ter wereld oorlog moeten voeren tegen een virus.

Campbell: Dat klopt zeker. Doordat we al 71 jaar geen uitgaven meer hebben aan het leger, hebben we dat geld aan onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid kunnen geven. Hierdoor hebben we in Costa Rica een robuust sociaal zekerheidssysteem kunnen opbouwen. De sleutelrol hierbij is dat we niet meer investeren in personeel en materiaal dat finaal dient om mensen te doden, maar net in het redden van mensenlevens. We proberen om dit idee globaal te lanceren. Wereldwijd zouden we het geld dat nu naar militairen, legeruitrusting en wapens gaat, moeten kunnen gebruiken voor onderzoek en middelen om de wereld vooruit te helpen. In het hier en nu spreken we over de coronacrisis, maar de grootste uitdaging is de opwarming van de aarde.

We zouden het beste uit deze crisis moeten halen om ook de klimaatopwarming te kunnen bestrijden.

Costa Rica streeft ernaar om in 2050 zero emissies te hebben, helemaal géén uitstoot meer. Vreest u niet dat deze ambitie niet langer realistisch is door de economische impact die volgt uit de maatregelen om het coronavirus te bestrijden?

Campbell: Het maakt het er niet eenvoudiger op, maar het is ook niet onmogelijk. We moeten blijven proberen om onze doelstelling te realiseren. We moeten resoluut voor duurzame ondernemingen durven kiezen. Het coronavirus heeft aangetoond dat we als maatschappij in staat zijn om op zeer korte tijd ons gedrag aan te passen. Dit geeft hoop dat we dit ook kunnen realiseren voor de strijd tegen de klimaatopwarming. We willen ons paradigma voor de toekomst veranderen. Dit wil niet zeggen dat we zaken gaan vernietigen, maar we willen de dingen op een andere manier laten verlopen. We zijn er al in geslaagd om verdere ontbossing in Costa Rica tegen te houden en onze oppervlakte aan nationale parken uit te breiden. Onze energie bestaat voor 99 procent uit hernieuwbare energie. In de toekomst moet ons openbaar vervoer volledig op elektriciteit rijden en mogen onze bedrijven niet langer een beroep doen op fossiele brandstoffen. Dit vraagt nog zeer veel inspanningen, maar het creëert ook de mogelijkheid om onze economie competitiever te maken.

Een belangrijke bron van inkomsten voor Costa Rica is het toerisme. Die inkomsten zullen dit jaar toch enorm tegenvallen?

Campbell: We zijn nu al aan het nadenken over nieuwe protocollen om toerisme weer mogelijk te maken. Dan denken we aan regels voor vliegtuigen, restaurants, hotels … Wereldwijd zie je veel creativiteit opduiken. We gaan proberen om de veiligheid voor iedereen te garanderen. Op 20 maart hebben we al onze nationale parken gesloten. We hopen ze binnenkort weer te openen. Nadien zullen hotels, winkels en restaurants weer opengaan. Tot 15 juni blijft onze grens zeker nog dicht. Als het aantal besmettingen verder blijft dalen, kunnen we nadien weer internationaal toerisme toelaten.

Nu de curve in vele landen aan het dalen is, lijken verschillende leiders zo snel mogelijk te willen terugkeren naar de vroegere situatie. Is dat niet gevaarlijk?

Campbell: Dat zou zeer spijtig zijn. We zouden het beste uit deze crisis moeten halen om ook de klimaatopwarming te kunnen bestrijden.

Partner Content