Israëlische regering van nationale eenheid nog niet uit de startblokken: eedaflegging uitgesteld tot zondag
In Israël raakt de nieuwe regering van nationale eenheid nog niet uit de startblokken. Normaal zou Benjamin Netanyahu vandaag de eed afleggen en zichzelf opvolgen als premier, maar die eedaflegging is uitgesteld tot zondag. Blijkbaar is er heibel binnn Netanyahu's partij over de verdeling van de ministerposten.
Benjamin Netanyahu zou om 18 uur de eed afleggen als premier van de nieuwe regering van nationale eenheid, een coalitie van onder meer de grootste twee blokken Likoed en Blauw-Wit. Maar de twee blokken stuurden in de loop van de namiddag een persbericht uit dat die eedaflegging is uitgesteld tot zondag.
Volgens dat persbericht moet het uitstel de premier de kans geven om de verdeling van de ministerposten binnen zijn partij "af te werken". Blijkbaar is er binnen Likoed op het laatste moment nog herrie ontstaan over de verdeling. Benny Gantz, de kopman van Blauw-Wit en de nieuwe minister van Defensie in de nieuwe regering, ging ermee akkoord om de eedaflegging uit te stellen. Gantz, momenteel voorzitter van de Knesset, het Israëlische parlement, blijft ook enkele dagen langer op die post.
Twee premiers voor de prijs van één
Het uitstel komt bovenop de aartsmoeilijke onderhandelingen die deze regering tot stand brachten. Drie verkiezingen op rij leverden geen duidelijke winnaar op. Uiteindelijk heeft de coronacrisis de politieke rivalen Benjamin "Bibi" Netanyahu (Likoedpartij) en Benny Gantz (Kahol Lavan - "Blauw-Wit") toch in elkaars armen gedreven. Israël krijgt daarmee een soort "regering van nationale eenheid". Een soort noodregering ook, want de eerste zes maanden zal de regering alleen focussen op de coronacrisis.
De twee rivalen zullen het premierschap ook onder elkaar delen. Netanyahu van de rechtse Likoedpartij volgt zichzelf als premier op en neemt de eerste helft van de ambtstermijn voor zijn rekening. Benny Gantz wordt minister van Defensie. Gantz was in een vorig leven stafchef van het leger. In Israël is Defensie een zware en prestigieuze ministerpost.
Premier Netanyahu koopt met deze afspraak wellicht weer anderhalf jaar rust. Hij is al sinds 2015 premier, maar is intussen aangeklaagd in verschillende corruptie-, fraude- en omkopingszaken. Afspraak is dat hij zijn ambtswoning mag behouden na de wissel binnen anderhalf jaar. Likoed levert ook de nieuwe minister van Volksgezondheid, en de voorzitter van de Knesset.
Toch zal eind deze maand het proces tegen premier Netanyahu na jaren vertraging wel starten. Zolang hij premier is zal Netanyahu zich beroepen op zijn onschendbaarheid. Het is nog niet duidelijk hoe hij zal reageren, mocht hij worden veroordeeld. Een uitspraak wordt niet snel verwacht.
Afspraak is dat Gantz en Netanyahu binnen anderhalf jaar van positie wisselen. Gantz neemt dan de fakkel als premier over, en omgekeerd. Gantz neemt hiermee een grote politieke gok. Hij trok naar verkiezingen met als belofte een einde te maken aan het premierschap van Netanyahu, en komt daar dus gedeeltelijk op terug. De partij van Gantz krijgt in de nieuwe regering ook de posten Buitenland en Justitie.
Ook de socialistische Labourpartij stapt mee aan boord en krijgt Economie, Sociale Zaken en Immigratie. Over de kleinere partijen zijn nog niet alle details bekend.
Corona, Palestijnse kwestie, Iran, ... problemen genoeg voor nieuwe regering
De nieuwe Israëlische regering heeft heel wat op haar bord liggen. Aangezien het om een regering van "nationale eenheid" gaat, wordt aangenomen dat de meest radicale verkiezingsbeloftes het regeerakkoord niet gehaald zullen hebben.
De coronacrisis treft Israël voorlopig niet erg hard, toch niet in vergelijking met enkele Europese landen. Er zijn zo’n 17.000 besmettingen en minder dan 300 doden. Door enkele weken lockdown heeft de economie zware klappen gekregen. Luchtvaartmaatschappij El Al zal wellicht 1 op de 3 van de 6.200 personeelsleden ontslaan en de lonen moeten verlagen.
Premier Netanyahu schoof tijdens de drie verkiezingscampagnes steeds meer naar rechts op en verklaarde dat hij grote delen Palestijns gebied op de Westelijke Jordaanoever wil inlijven. Het gaat onder meer om grote illegaal gebouwde Israëlische nederzettingen en vruchtbare grond in de Jordaanvallei. Het is in strijd met het internationaal recht. Europa waarschuwt dat economische sancties in het verschiet liggen, als Israël deze zomer doorgaat met de plannen.
De Amerikaanse president Donald Trump is een nauwe bondgenoot en schaarde zich achter het plan. In ruil zouden de Palestijnen extra grond krijgen (onder Gaza) en geld. Als dit plan snel en ongewijzigd wordt uitgevoerd dan dreigt een nieuw conflict met de verarmde en gefrustreerde Palestijnen.
Ook Iran blijft op de agenda van Israël. Iran was de voorbije jaren een trouwe bondgenoot van de Syrische president Bashar al-Assad en bouwt basissen uit in Syrië. Iran bewapent via Syrië ook terreurgroep Hezbollah in Libanon. Israël probeert de Iraanse invloed in Syrië te milderen door geregeld Iraanse doelwitten in Syrië te bombarderen.
Doordat de VS zich terugtrok uit het akkoord over het omstreden atoomprogramma houdt ook Iran zich niet meer volledig aan de afspraken en is het land met mondjesmaat weer uranium aan het verrijken. Dat uranium kan als het nog verder verrijkt wordt, gebruikt worden als brandstof voor een atoombom.
