Angst en concentratiestoornissen zorgverleners 5 keer hoger dan normaal: "Moeten opvolgen, ook na lakens en handgeklap"
Zorgverleners staan tijdens coronacrisis zwaar onder druk. 4 op de 10 melden slaaptekort, een kwart klaagt over concentratiestoornissen en angst. Dat is bijna 5 keer zo veel als normaal. Het zijn maar enkele resultaten van de tweede Zorgbarometer. Daarnaast hebben zorgverleners ook vaak een schuldgevoel: ze vrezen het virus door te geven aan het eigen gezin of andere patiënten, en voelen zich vaak machteloos.
Meer dan 3000 medewerkers uit verschillende sectoren in de zorg- en welzijnsector vulden een online bevraging van ZorgSamen in over hoe ze zich voelen tijdens deze coronacrisis. En het zal niet verbazen, de druk is hoog. "De zorgverleners hebben het over angst, hyperalertheid, slaaptekort en concentratiestoornissen", zegt professor gezondheidsbeleid aan de KU Leuven Kris Vanhaecht, die de resultaten analyseerde.
Meer dan de helft van de zorgverleners zegt dat ze zelf een hoge druk voelen. 4 op de 10 slaapt niet goed, een kwart meldt angst en concentratiestoornissen. "We zien dat al deze factoren nog altijd significant hoger blijven dan in normale omstandigheden. Angst en concentratiestoornissen zijn er 5 keer meer dan vroeger", zegt Vanhaecht. "We moeten op zich niet dramatiseren. Reacties die te maken hebben met trauma dalen wel. Maar de gevoelens rond vermoeidheid en spanning dalen niet echt. En die is ook niet in het verschiet met wat er op ons afkomt. Dat moeten we dus opvolgen, ook als het handgeklap en de witte lakens in de straten verdwenen zijn."
Twijfels en schuldgevoel
Opvallend ook, heel veel zorgverleners zitten met twijfels en schuldgevoel. 1 op de 5 twijfelt aan de eigen kennis of kunde. Dat zelfde aantal heeft het gevoel dat ze onvoldoende kunnen bijdragen aan het beheersen van de pandemie. 15% denkt zelfs aan stoppen met het beroep.
Maar voor het eerst peilde de Zorgbarometer ook naar schuldgevoel. "Het is een onderwerp dat meer en meer naar voren kwam in verhalen. Daarom hebben we het ook gemeten. Het is een belangrijke bevinding: meer dan 1 op 3 voelt zich schuldig over de manier van werken, en over het risico dat ze het virus kunnen binnenbrengen in hun gezin, of naar andere patiënten of collega's", zegt Vanhaecht. De professor schrikt niet van die resultaten. "Het omgekeerde zou vreemd zijn, dat ze zich niet schuldig voelen. Zorgverleners zijn nu eenmaal zorgzame mensen. Ik denk dat deze cijfers aangeven dat de zorgverleners zich ervan bewust zijn dat ze een risico vormen en daardoor extra aandachtig zijn. Maar we moeten wel zorgen dat het niet leidt tot onnodige stress, vermoeidheid of slaaptekort."
Mensen in de directe omgeving van zorgverleners moeten weten hoe belangrijk zij zijn
De zorgverleners vinden vooral steun bij hun directe omgeving. Het gaat dan om hun partner, directe collega's en vrienden. "Die steun is erg belangrijk en zal belangrijk blijven", zegt Vanhaecht. "Die mensen moeten weten hoe belangrijk zij zijn. Het is belangrijk om te durven spreken over de emoties binnen het gezin. Goed zorgen voor jezelf en voor elkaar. Zorgverleners moeten ook weten dat er hulp beschikbaar is", aldus Vanhaecht.