De Stemming: hoe corona de kloof met Vlaams Belang nog groter maakt, een jaar na de stembus reageren hun kiezers hier 

Een jaar na de verkiezingen groeit Vlaams Belang niet enkel verder in de peilingen, maar groeit ook de frustratie bij hun kiezers. Vlaams Belang-kiezers zijn nu cynischer dan kiezers van alle andere partijen, wantrouwiger tegenover de politiek, maar ook tegenover andere kiezers. Dat toont De Stemming, een onderzoek van de VUB en de Universiteit Antwerpen in opdracht van VRT NWS en De Standaard. We laten het hen vooral zelf vertellen. "Corona is een eersteklas excuus om geen rekening te houden met de verkiezingsuitslag."

Roeien met de riemen die we hebben. Dat is hoe Vlamingen in het algemeen kijken naar de regering van premier Sophie Wilmès (MR). Onderzoekers van de VUB en de Universiteit Antwerpen vroegen in opdracht van de VRT NWS en De Standaard aan zowat 2.000 Vlamingen hoe ze naar de politieke evoluties kijken. Hun conclusie: het is “à la guerre comme à la guerre”.

Roeien

Een paar cijfers. Bijna 3 op de 4 vindt dat deze minderheidsregering tijdelijk de beste manier is om de coronacrisis aan te pakken. En evenveel mensen vinden die crisis nu ook belangrijker dan de zoektocht naar een nieuwe regering. Uiteindelijk zal die regering er wel moeten komen, tonen de cijfers ook, want de helft van de bevolking vindt de huidige federale ploeg niet legitiem en niet democratisch samengesteld.

Maar goed, voorlopig is er dus corona, en dat zorgt voor wat wetenschappers een “rally ‘round the flag” noemen: we stemmen even in met het beleid, ook als we er eigenlijk geen fan van zijn, omdat het nu eenmaal crisis is. 

Bubbel

Nu ja, dat is het algemene plaatje. Onder dat tijdelijke goedkeuren zit een politieke vulkaan waar steeds meer druk op staat. Of om in coronatermen te blijven: een bubbel die ooit zal moeten barsten. En die bubbel heet “Vlaams Belang”. 

Vlaams Belang mocht dan exact een jaar geleden de overwinning over zich uitroepen na de verkiezingen, hun kiezers zijn sindsdien in de kou blijven staan. Zelfs na lange gesprekken met de N-VA afgelopen zomer, wordt de partij op geen enkel niveau betrokken bij het beleid. "Het zijn maar verkiezingen, we doen gewoon voort", vatte voorzitter Tom Van Grieken dit weekend samen. 

Vlaams Belang viert de overwinning op 26 mei vorig jaar. In het midden: voorzitter Tom Van Grieken.
Jonas Roosens

En dat laat zich voelen. Eerder bleek al dat Vlaams Belang er nog eens 6 procentpunt bij doet in de laatste peilingen, en zo over de N-VA springt als de grootste partij in Vlaanderen. Daarom laten we de kiezers een jaar na de stembus opnieuw aan het woord. 

Het wantrouwen tegenover de politiek bij de Vlaams Belang-kiezers is overweldigend. Ook hier een paar cijfers. Vlamingen lopen in het algemeen al niet hoog op met politici: 40 procent vindt hen simpelweg corrupt, en ruim de helft vindt dat ze niet vatten wat er in de samenleving speelt. Maar dat wantrouwen is bij Vlaams Belang-kiezers nog veel groter, toont de grafiek hieronder. 

Kloof

Van alle partijen zijn de kiezers van Vlaams Belang dus het meest cynisch, veel cynischer nog dan die andere “extreme” partij, de uiterst linkse PVDA. Maar zorgwekkender is dat die afkeer zich niet enkel richt op de politiek. Ook de kloof tussen burgers vergroot. 

Onderzoekers Jonas Lefevere van de VUB en Stefaan Walgrave van de Universiteit Antwerpen bekeken of we kiezers van andere partijen nog kunnen uitstaan, of we afkerig tegenover hen staan of hen net een warm hart toedragen. 

Wat blijkt? Vlaams Belang-kiezers verachten andere kiezers het meest van allemaal, maar ze worden ook het sterkst afgekeurd door andere groepen kiezers.

En er is meer. Bij kiezers van alle partijen zijn de sterke gevoelens gemiddeld wat gezakt na de verkiezingscampagnes van vorig jaar. Maar bij de kiezers van Vlaams Belang zijn ze sindsdien net gestegen. Vlaams Belang-kiezers staan dus nog een stuk afkeriger tegenover mensen die op een andere partij stemmen dan ruim een jaar geleden. Kortom: hoe de coronacrisis de kloof verder uitdiept. 

Afgelopen zomer had Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken lang gesprekken met de voorzitter van N-VA, Bart De Wever.
Nicolas Maeterlinck

Pessimisme

Waar dat wantrouwen vandaan komt, kan mogelijk duidelijker worden als je ook naar de inhoudelijke bezorgdheden kijkt van de grote groep - bijna een kwart van de Vlamingen -  die nu voor Vlaams Belang zou stemmen.

Over werkloosheid, armoede, inbraken en uiteraard het aantal asielaanvragen maken die kiezers zich beduidend meer zorgen dan de gemiddelde Vlaming. 

Perspectief voor de groep kiezers is er niet meteen. De voorzitters van de socialistische partijen SP.A en PS proberen dan wel contacten te leggen tussen de verschillende partijen, maar Vlaams Belang is daar net als PVDA niet bij.

Voor hen is het dus wachten op verkiezingen om de nieuwe scores te verzilveren en de druk nog maar eens op te voeren. Kruist u toch alvast september aan in uw agenda? 

*Twee kiezers die getuigen, wilden liever anoniem blijven. Sabine en Yves zijn dus niet hun echte namen.

Meest gelezen