Droogte wordt erger: 85 procent van de grondwaterstanden historisch laag

© Joris Herregods

Ten opzichte van vorige maand zijn de grondwaterstanden opnieuw gedaald, blijkt uit cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij. Op 85 procent van de locaties is de grondwaterstand historisch laag tot zeer laag.

Charlotte Van Campenhout

De trend van mei zet zich verder in juni: het is droger dan normaal voor de tijd van het jaar en dat uit zich op de Vlaamse grondwaterstanden, die historisch laag zijn. Dat zegt een analyserapport dat de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) woensdag vrijgaf.

Historisch gezien was op 7 juni de grondwaterstand op 55% van de locaties ‘laag’, op 33% was dat zelfs ‘zeer laag’. Dat maakt dat 85% van de locaties geclassificeerd zijn als historisch 'laag' tot 'zeer laag'. Op 13% was het grondwater 'normaal' en op 2% van de locaties spreekt de VMM van een 'hoge' grondwaterstand.

Tijd van het jaar

Dalingen van de grondwaterstand zijn op zich te verwachten in deze tijd van het jaar, klinkt het. Maar als je de grondwaterstand enkel relatief vergelijkt, en dus rekening houdt met de periode, is nog altijd 60% van de grondwaterstanden zeer laag en 25% laag. Samen vormt dat nog steeds 85%. In de relatieve vergelijking wordt 14% van de locaties als normaal gezien en slechts 1% als hoog.

‘Vooral het aandeel zeer lage grondwaterstanden voor de tijd van het jaar nam vanaf midden maart stelselmatig toe door het uitblijven van belangrijke hoeveelheden neerslag in combinatie met een hoge verdamping’, luidt het in het rapport. ‘Voor de tijd van het jaar vertonen de peilen op de locaties van de grondwaterstandindicator nu meer lage tot zeer lage grondwaterstanden dan een jaar geleden.’ In juni 2019 viel ‘slechts’ 61% van de locaties in de lage tot zeer lage categorieën.

Mei 2020 vs. juni 2020

‘Ten opzichte van vorige maand zijn de grondwaterstanden op 95% van de locaties gedaald, op 2% van de locaties gelijk gebleven en op 3% van de locaties gestegen.’

Indien het droge weer blijft, verwacht de VMM volgende maand op ongeveer 73% van de locaties verspreid over Vlaanderen zeer lage grondwaterstanden. Bij normaal weer zakt dat naar 27% en bij nat weer zou het kunnen zakken naar 10%.

Kraanwater

2020 is het vierde droge jaar op rij, maar momenteel is er nog geen grootschalig proactief plan tegen droogte. De waterbeleidsnota, die onlangs door de Vlaamse regering goedgekeurd werd, is meer een visie dan een pakket maatregelen. In Overijse was het vorige maand nog alle hens aan dek toen daar even geen water meer uit de kraan kwam. Wetenschappers zoals Marjolein Vanoppen (UGent) en Patrick Meire (UAntwerpen) gaven toen aan dat we het water dat we hebben langer moeten vasthouden, meer laten infiltreren en meer hergebruiken, tot gezuiverd afvalwater voor drinkwater toe. Ook ontharding en meer groen in de steden zijn nodig, klinkt het.

Het wordt een hete zomer

Het is al van 1901 geleden dat het nog zo droog is geweest. En dat heeft grote gevolgen. 30 procent van Vlaanderen heeft een zeer lage grondwaterstand. Nu al dringen droogtemaatregelen zich op, want experts voorspellen een hete zomer. ‘De huidige droogte legt de fond voor hittegolven’, zegt Frank Deboosere.

Eerste drinkwaterincident is een feit, komen er nog?

thumbnail: null
thumbnail: null

In Overijse mochten ze al ervaren wat het is, zonder kraantjeswater vallen. Gaan we nog zulke incidenten meemaken? ‘Het drukt ons met de neus op de feiten dat de droogte kritiek is.’

Waarom het al wekenlang kurkdroog is

thumbnail: null
thumbnail: null

Het is de schuld van de straalstroom, tien kilometers hoog in de lucht. Als die gaat meanderen, blijft het droog op de grond. ‘Als zich dat jaar na jaar herhaalt, kun je het toeschrijven aan de opwarming.’

‘Het dringt nu pas door: water uit de kraan is niet vanzelfsprekend’

Een bijgespijkerd plan om acute droogte aan te pakken, is in de maak. Maar op een grootschalige proactieve aanpak blijft het wachten.